Sugajenko

Artykuł

53°21′12.1″N 19°38′23.09″E

- błąd

0 m

WD

53°26'N, 19°34'E

- błąd

20600 m

Odległość

6 m

Sugajenko
wieś
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

nowomiejski

Gmina

Kurzętnik

Strefa numeracyjna

56

Tablice rejestracyjne

NNM

SIMC

0845849

Położenie na mapie gminy Kurzętnik
Mapa konturowa gminy Kurzętnik, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Sugajenko”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Sugajenko”
Położenie na mapie powiatu nowomiejskiego
Mapa konturowa powiatu nowomiejskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Sugajenko”
Ziemia53°21′12,10″N 19°38′23,09″E/53,353361 19,639747

Sugajenkowieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie nowomiejskim, w gminie Kurzętnik. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa toruńskiego.

Wieś należy do parafii w Mrocznie (dekanat Rybno). Działa tu Koło Gospodyń Wiejskich (od ponad 40 lat) i Ochotnicza Straż Pożarna. Sugajenko jest wsią sołecką. Sołectwo obejmuje 617,78 ha, znajduje się w nim 54 gospodarstwa i 293 mieszkańców (dane z 2008 r.).

Historia

Z wizytacji z lat 1667-1672 wynika, że w tym czasie Sugajenko obejmowało 40 włók i należało do miatsa Chemłży. W 1706 r. wieś należała do parafii Mroczno i obejmowała 614 ha ziemi, w tym 519 ha ziemi ornej i 18 ha łąk. Ale były obsadzone tylko dwa siedliska. W 1731 roku wieś nadal należała do Chełmży i obejmowała 40 włók ziemi. Było dwóch sołtysów (łącznie 4 włóki) płacących czynsz w wysokości dwóch korców żyta i tyle samo pszenicy. Po korcu żyta i pszenicy od dwóch włók płacili także: Jakub Gburek, Bartłomiej Bendedycki, Frącek Nagórski, Maciej Kaczmarczk, Kazimierz Karczmarz, Marcin Szpak i Piotr Dannik. Pustych włók było 20. W 1773 r. ziemie w Sugajenku przejął rząd Prus i utworzono tu domenę państwową. W 1793 r. długi Chełmży wobec kapituły chełmińskiej były tak duże, że wystąpiono na drogą sądowa, by po długich negocjacjach spłaty rozłożyć na raty roczne a pieniądze miały pochodzić z czynszu uzyskanego z dzierżawy Sugajenka. 14 września 1874 r. ujęto bandę zbójecką, która od dłuższego czasu była postrachem okolicy i szczególnie dawała się we znaki mieszkańcom Sugajenka oraz Tylic. W 1885 r. we wsi były 93 domy a mieszkało 444 osób (386 katolików, 58 ewangelików). W 1887 r. do tutejszej szkoły uczęszczało 80 dzieci.

Po powstaniu państwa polskiego, w 1920 r. w Sugajenku pozostała tylko jedna rodzina niemiecka. W 1922 r. Sugajenko było gminą wiejską. W trzyklasowej szkole kierownikiem był Alfons Wróblewski. Przed 1939 r. Sugajenko należało do wójtostwa z siedzibą w Mrocznie a sołtysem w 1928 r. był niejaki Ponczykowski.

W czasie okupacji niemieckiej (druga wojna światowa) do obozu w Potulicach z Sugajenka wywieziono 6 osób dorosłych i pięcioro dzieci z rodzin: Dziukowskich, Kiejdrowskich, Raszkowskich, Romanowskich i Zarembów.

Po wojnie (1945) kierownikiem Publicznej Szkoły Podstawowej w Sugajenku był Sylwester Sendwicki, a od 1953 r. Stanisław Sarnowski, pracujący jako miejscowy nauczyciel od 1949 r.

Jednostką nadrzędną szkoły było Prezydium Powiatowej Rady Narodowej Wydział Oświaty w Nowym Mieście Lubawskim. W wyniku zmian organizacyjno-administracyjnych w 1975 r. Szkoła Podstawowa w Sugajenku została filią Szkoły Podstawowej w Brzoziu Lubawskim.

Za wieloletni wkład pracy pedagogicznej i działalność społeczno-kulturalną w 1974 r. uchwałą Rady Państwa, Stanisław Sarnowski, został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi[1]. W 1972 r. uchwałą Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej otrzymał Złotą Odznakę Honorową „Zasłużony dla Warmii i Mazur[2]. W 1979 r. ukończył wyższe studia zawodowe. Po 1985 r. punktem filialnym szkoły kierowała Danuta Prucnal.

W 1973 sołectwo Sugajenko weszło w skład gminy Kurzętnik.

W 1992 punkt filialny szkoły został zlikwidowany, a dzieci przeszły do szkoły w Brzoziu Lubawskim.

16 września 2012 gmina Kurzętnik zorganizowała w Sugajenku dożynki gminno-parafialne, w których uczestniczyli m.in. Urszula Pasławska, podsekretarza stanu w Ministerstwie Skarbu Państwa, poseł Adam Żyliński oraz przedstawiciele ukraińskiej gminy Verhnii Verbizh[3].

Zabytki

  • Chałupa z drugiej połowy XIX w.

Ludzie związani z miejscowością

  • W Sugajenku urodził się 27 grudnia 1899 roku Józef Leliwa Piotrowicz, kronikarz Ziemi Lubawskiej, pochodzący z rodziny szlacheckiej Jana i Bernardyny Piotrowiczów.
  • Sołtysi – w 1928 r. Ponczykowski, Kazimierz Pawłowski (przed 2003), Daniel Radzimiński (od 2003 ).

Bibliografia

Przypisy

  1. Legitymacja nr 549-74-120 z dnia 18 września 1974 r.
  2. Legitymacja nr 13297 z dnia 12 grudnia 1972 r.
  3. Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2013-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-14)].

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Nowe Miasto County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Nowe Miasto County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 53.58 N
  • S: 53.28 N
  • W: 19.17 E
  • E: 19.92 E
POL gmina Kurzętnik COA.svg
Herb gminy Kurzętnik
SUGAJENKO 02A centrum wsi.jpg
Autor: Andrzej Błaszczak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Sugajenko, centrum wsi