Suillus

Maślak
Ilustracja
Maślak zwyczajny
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

borowikowce

Rodzina

maślakowate

Rodzaj

maślak

Nazwa systematyczna
Suillus Gray
Nat. Arr. Brit. Pl. (London) 1: 646 (1821)
Typ nomenklatoryczny

Suillus luteus (L.) Roussel

Suillus Gray (maślak) – rodzaj grzybów należący do rodziny maślakowatych (Suillaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Suillaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1]. We wcześniejszych klasyfikacjach rodzaj ten zaliczany był do rodziny borowikowatych (Boletaceae)[2].

Synonimy: Boletinus Kalchbr., Boletopsis Henn., in Engler & Prantl, Boletus sect. Viscipellis Fr., Cricunopus P. Karst., Euryporus Quél., Fuscoboletinus Pomerl. & A.H. Sm., Gastrosuillus Thiers, Gymnopus (Quél.) Quél. ex Moug. & Ferry, Ixocomus Quél., Mariaella Šutara, Peplopus (Quél.) Quél. ex Moug. & Ferry, Pinuzza Gray, Rostkovites P. Karst., Solenia Hill ex Kuntze, Viscipellis (Fr.) Quél., Viscipellis subgen. Gymnopus Quél., Viscipellis subgen. Peplopus Quél.[3]

Charakterystyka

Grzyby mykoryzowe, naziemne, występujące wyłącznie pod drzewami iglastymi. Wytwarzają owocniki z kapeluszami o przeważnie lepkiej powierzchni i rurkowatym hymenoforze, a rurki są łatwo oddzielające się od miąższu. Trzony wysmukłe, z pierścieniem lub widoczną śluzowatą strefą pierścieniową. Zarodniki maślaków są gładkie, mają pokrój eliptyczny lub wrzecionowaty i są pozbawione pory rostkowej. Wysyp zarodników jest barwy ochrowej lub oliwkowobrązowej[2][4].

Nazwę polską nadał Józef Jundziłł w 1830 r.[5]

Niektóre gatunki

Maślak sitarz
Maślak ziarnisty
Maślak żółty
Maślak ziarnisty
Maślak lepki
Maślak pstry
  • Suillus acerbus A.H. Sm. & Thiers
  • Suillus acidus (Peck) Singer
  • Suillus americanus (Peck) Snell – maślak syberyjski
  • Suillus bellinii (Inzenga) Watling
  • Suillus bovinus (Pers.) Roussel – maślak sitarz
  • Suillus bresadolae (Quél.) Gerhold
  • Suillus brevipes (Peck) Kuntze
  • Suillus caerulescens A.H. Sm. & Thiers
  • Suillus cavipes (Opat.) A.H. Sm. & Thiers – tzw. maślak dęty[6]. Obecnie został przeklasyfikowany do rodzaju Suillus, stąd nazwa maślak dęty[7][8].
  • Suillus collinitus (Fr.) Kuntze – maślak rdzawobrązowy
  • Suillus cothurnatus Singer
  • Suillus flavidus (Fr.) J. Presl – maślak błotny
  • Suillus granulatus (L.) Roussel – maślak ziarnisty
  • Suillus grevillei (Klotzsch) Singer – maślak żółty
  • Suillus lakei (Murrill) A.H. Sm. & Thiers – maślak daglezjowy[9]
  • Suillus luteus (L.) Roussel – maślak zwyczajny
  • Suillus neoalbidipes M.E. Palm & E.L. Stewart
  • Suillus obscurus Pantidou & Watling
  • Suillus ochraceoroseus (Snell) Singer
  • Suillus pictus (Peck) A.H. Sm. & Thiers
  • Suillus pinorigidus Snell & E.A. Dick
  • Suillus placidus (Bonord.) Singer – maślak wejmutkowy
  • Suillus plorans (Rolland) Kuntze – maślak limbowy
  • Suillus punctipes (Peck) Singer
  • Suillus pungens Thiers & A.H. Sm.
  • Suillus subacerbus McNabb
  • Suillus subluteus (Peck) Snell
  • Suillus tomentosus (Kauffman) Singer
  • Suillus tridentinus (Bres.) Singer – maślak trydencki
  • Suillus variegatus (Sw.) Kuntze – maślak pstry
  • Suillus viscidus (L.) Roussel – maślak lepki[10]

Wykaz gatunków (nazwy naukowe) na podstawie Index Fungorum. Obejmuje on wszystkie gatunki występujące w Polsce i niektóre inne[11]. Nazwy polskie według Władysława Wojewody[5].

Znaczenie

Wszystkie gatunki maślaków są jadalne, jednak przez niektórych ludzi są źle tolerowane, ciężkostrawne[12].

Przypisy

  1. ↑ a b Index Fungorum [dostęp 2013-03-05] (ang.).
  2. ↑ a b E. Gerhardt, Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
  3. ↑ Species Fungorum [dostęp 2014-04-25] (ang.).
  4. ↑ Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
  5. ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  6. ↑ W.Wojewoda zaproponował w checkliście nazwę borowiczak dęty, jako że takson należał do rodzaju Boletinus.
  7. ↑ Atlas Grzybów, atlas.grzybiarze.eu [dostęp 2018-11-15].
  8. ↑ Joanna, grzybland – Maślak dęty, www.grzybland.pl [dostęp 2018-11-15].
  9. ↑ W. Wojewoda nie ujął taksonu w checkliście, pierwszy raz odnotowano go w Polsce dopiero w 2012 r.
  10. ↑ W. Wojewoda podał nazwę polską dla synonimu Suillus aeruginascens.
  11. ↑ Index Fungorum (wyszukiwarka taksonów) [dostęp 2013-03-05] (ang.).
  12. ↑ Andreas Gminder, Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej, 2008, ISBN 978-83-258-0588-3.

Media użyte na tej stronie

Suillus luteus 2.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Name:Suillus luteus, Family:Boletaceae (pl. maślak zwyczajny)
Suillus viscidus a1 (3).JPG
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Suillus viscidus (location: Poland, Kamionna (województwo małopolskie)
2011-11-12 Suillus variegatus crop.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Suillus variegatus in la Forêt des Trois Pignons near Fontainebleau, France.
Körnchen-Röhrling Suillus granulatus 1.jpg
Autor: Holger Krisp, Licencja: CC BY 3.0
Weeping Bolete or Granulated Bolete, Suillus granulatus, Family: Suillaceae, Location: Germany, Ehingen
Suillus-granulatus.jpg
Autor: Holger Krisp, Licencja: CC BY 3.0
Weeping Bolete or Granulated Bolete, Suillus granulatus, Family: Suillaceae, Location: Slovenia, Bled
Suillus bovinus Alberto Vázquez.jpg
Autor: Alberto Vázquez, Licencja: CC BY-SA 2.5
Suillus bovinus under conifer, Spain