Suma temperatur efektywnych

Suma temperatur efektywnych, suma temperatur aktywnych – suma jednostek ciepła powyżej minimum fizjologicznego, potrzebnych do rozwoju danego organizmu. Jest obliczana według wzoru:

[1]

Gdzie: T – średnia temperatura dobowa powietrza, zero fizjologiczne gatunku, d – liczba dni rozwoju stadium lub pokolenia.

Jest to wartość orientacyjna, pozwalająca przybliżyć termin pojawienia się danego stadium rozwojowego lub rozwój całego pokolenia danego gatunku owadów, a także osiągania poszczególnych faz rozwojowych w przypadku roślin. Próg termiczny, od którego liczona jest suma temperatur, jest uzależniony od organizmu[2]. Dla obliczenia wylotu omacnicy prosowanianki temperaturą graniczną jest 8 °C, jednak dla rozwoju jej rośliny żywicielskiej – kukurydzy, która jest wybitnie ciepłolubna, stosuje się temperaturę 10 °C[2], a na przykład dla jabłoni, która pochodzi z klimatu umiarkowanego, najlepsze wyniki uzyskuje się, stosując 0 °C jako bazę do obliczeń[3].

W polskim piśmiennictwie, jest ona utożsamiana z angielskim terminem growing degree-day (GDD), zwanym też stopniodniami[4].

Obliczanie sumy temperatur aktywnych wykorzystuje się także do oceny jakości jagód winorośli oraz klasy wina w danym roku wegetacyjnym[5], wyznaczania optymalnego terminu zbioru owoców[3], oceny wpływu czynników klimatycznych i pogodowych na plonowanie i jakość plonu roślin[6][7].

Przypisy

  1. Jan Boczek: Nauka o szkodnikach roślin uprawnych. Warszawa: SGGW, 2001, s. 18.
  2. a b Miniatlas upraw. Klimatorolnictwo. [dostęp 2014-11-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-05)].
  3. a b Grzegorz Łysiak: The sum of active temperatures as a method of determining the optimum harvest date of ’Šampion’ and ‘Ligol’ apple cultivars (ang.). Acta Sci. Pol., Hortorum Cultus 11(6) 2012, 3-13. [dostęp 2014-11-27].
  4. Andrzej Zaliwski, Jerzy Kozyra: Kalkulator sum temperatur efektywnych - Opis. Internetowy system wspomagający podejmowanie decyzji w integrowanej ochronie roślin. [dostęp 2014-11-27].
  5. C. van Leeuwen, O. Tregoat, X. Choné, B. Bois, D. Pernet and J.-P. Gaudillère: Vine water status is a key factor in grape ripening and vintage quality for red bordeaux wine. How can it be assessed for vineyard management purposes? (fr.). J. Int. Sci. Vigne Vin, 2009, 43, n°3, 121-134. [dostęp 2014-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)].
  6. M. Shojaei Poor, Navid Adibifard, Mehrdad Esfandiari, S.R. Hassanpour Avanji: Detect the effect of climatic factors on the growth and yield Biology of rapeseed in Kermanshah Provinceby means of GIS system (ang.). Journal of Biodiversity and Environmental Sciences. [dostęp 2014-11-27].
  7. The effect of pre-planting treatment of seed tubers on potato yield formation (ang.). The Agronomy Research 1(2), 115-122, 2003. [dostęp 2014-11-27].