Superliga polska w piłce ręcznej mężczyzn

PGNiG Superliga Mężczyzn
Sports current event.svg 2022/2023
Państwo

Polska Polska

Dyscyplina

piłka ręczna

Organizator rozgrywek

Superliga sp. z o.o.

Data założenia

1956

Założyciel

ZPRP

Poprzednia nazwa

I liga (1956–1998)
Ekstraklasa (1998–2010)

Prezes

Piotr Należyty

Przewodniczący Rady Nadzorczej

Henryk Szczepański

Partner TV

TVP Sport

Sponsor tytularny

PGNiG SA

Rozgrywki
Liczba drużyn

14

Niższy poziom ligowy

I liga polska

Puchary

Liga Mistrzów
Puchar EHF
Puchar Challenge EHF[1]

Zwycięzcy
Pierwszy zwycięzca

Sparta Katowice
(1956/1957)

Obecny zwycięzca

Łomża Vive Kielce
(2021/2022)

Najwięcej zwycięstw

Łomża Vive Kielce (19)

Strona internetowa

PGNiG Superliga Mężczyzn[2] – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłki ręcznej w Polsce, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon), systemem kołowym, od edycji 2007/08 dodatkowo z fazą play-off na zakończenie każdego z sezonów i przeznaczone są dla najlepszych polskich drużyn klubowych. Jej triumfator zostaje mistrzem Polski, zaś najsłabsze drużyny relegowane są do I ligi. Czołowe zespoły klasyfikacji końcowej każdego sezonu uzyskują prawo występów w europejskich pucharach w sezonie następnym (Lidze Mistrzów, Pucharze EHF, bądź Pucharze Challenge EHF – zależnie od pozycji polskiej federacji w klubowym rankingu EHF).

Historia

Decyzję o przeprowadzaniu mistrzostw Polski piłki ręcznej mężczyzn w formule ligowej podjęto w 1956 r., a pierwsza edycja ligi odbyła się w sezonie 1956/57. Od samego początku do dziś rywalizacja ligowa toczona jest w tzw. wersji duńskiej (czyli odmianie 7-osobowej) na obiektach zamkniętych (halach sportowych). Od premierowej edycji rozgrywki ligowe zarządzane są przez Związek Piłki Ręcznej w Polsce. Najwięcej tytułów mistrza Polski zdobył PGE Vive Kielce – 18.

Na przestrzeni lat zmianom ulegała zarówno nazwa rozgrywek (pierwotnie I liga, następnie Ekstraklasa, a od 2010 r. Superliga), jak i system ich przeprowadzania (klasyczna formuła ligowa, formuła ligowa z późniejszym podziałem na grupę mistrzowską i grupę spadkową, formuła ligowa z fazą play-off), różna była też liczba drużyn przystępujących do rywalizacji (od 6 do 12).

Od początku sezonu 2010/11 sponsorem tytularnym rozgrywek Superligi pozostaje Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo, a ich oficjalna nazwa brzmi PGNiG Superliga Mężczyzn[3].

27 lutego 2016 zarząd ZPRP podjął uchwałę o powołaniu zawodowej ligi piłki ręcznej w Polsce, której rozgrywki od sezonu 2016/17 prowadzi Superliga sp. z o.o.[4] Akt założycielski przewidywał udział 12 drużyn z możliwością poszerzenia rozgrywek do 14 drużyn. Ostatecznie w sezonie 2016/2017 do rozgrywek przystąpiło 14 drużyn: 5 drużyn, które otrzymały bezwarunkowe licencje oraz 9 drużyn, które otrzymały licencje warunkowe[5].

Zgodnie z regulaminem rozgrywek ligi zawodowej w sezonie 2016/17 Superligi mogło wystąpić maksymalnie 16 zespołów[6]. Liga zawodowa została zamknięta na trzy lata i w tym okresie nie było spadków do I Ligi (regulamin dopuszczał jedynie możliwość wykluczenia klubu z rozgrywek Superligi), zaś w kwestii awansów Regulamin dopuszczał możliwość pod warunkiem uzyskania przez klub licencji na udział w rozgrywkach PGNiG Superligi oraz występowanie wolnych miejsc.

Po zakończeniu sezonu 2018/19 powróciły bezpośrednie spadki i awanse.

Triumfatorzy

Sezon1. miejsce2. miejsce3. miejsce
1956/1957Sparta KatowiceZwierzyniecki KrakówŚląsk Wrocław
1957/1958Śląsk WrocławSparta KatowiceWybrzeże Gdańsk
1958/1959Sparta KatowiceWybrzeże GdańskStart Gniezno
1959/1960Sparta KatowiceWybrzeże GdańskAZS Katowice
1960/1961Śląsk WrocławSparta KatowiceAZS Katowice
1961/1962Śląsk WrocławSparta KatowiceAZS Katowice
1962/1963Śląsk WrocławAZS KatowiceSparta Katowice
1963/1964AZS KatowiceSparta KatowiceGwardia Opole
1964/1965Śląsk WrocławSpójnia GdańskWybrzeże Gdańsk
1965/1966Wybrzeże GdańskŚląsk WrocławSpójnia Gdańsk
1966/1967Śląsk WrocławWybrzeże GdańskPogoń Zabrze
1967/1968Spójnia GdańskWybrzeże GdańskŚląsk Wrocław
1968/1969Spójnia GdańskŚląsk WrocławWybrzeże Gdańsk
1969/1970Spójnia GdańskŚląsk WrocławGrunwald Poznań
1970/1971Grunwald PoznańŚląsk WrocławAnilana Łódź
1971/1972Śląsk WrocławGrunwald PoznańAnilana Łódź
1972/1973Śląsk WrocławSpójnia GdańskGrunwald Poznań
1973/1974Śląsk WrocławSpójnia GdańskAnilana Łódź
1974/1975Śląsk WrocławStal MielecAnilana Łódź
1975/1976Śląsk WrocławPogoń ZabrzePogoń Szczecin
1976/1977Śląsk WrocławAnilana ŁódźGrunwald Poznań
1977/1978Śląsk WrocławHutnik KrakówAnilana Łódź
1978/1979Hutnik KrakówPogoń ZabrzeŚląsk Wrocław
1979/1980Hutnik KrakówŚląsk WrocławKorona Kielce
1980/1981Hutnik KrakówWybrzeże GdańskŚląsk Wrocław
1981/1982Śląsk WrocławWybrzeże GdańskAnilana Łódź
1982/1983Anilana ŁódźWybrzeże GdańskŚląsk Wrocław
1983/1984Wybrzeże GdańskAnilana ŁódźHutnik Kraków
1984/1985Wybrzeże GdańskAnilana ŁódźPogoń Zabrze
1985/1986Wybrzeże GdańskAnilana ŁódźŚląsk Wrocław
1986/1987Wybrzeże GdańskAnilana ŁódźPogoń Zabrze
1987/1988Wybrzeże GdańskPogoń ZabrzeŚląsk Wrocław
1988/1989Pogoń ZabrzeWybrzeże GdańskŚląsk Wrocław
1989/1990Pogoń ZabrzeWybrzeże GdańskWisła Płock
1990/1991Wybrzeże GdańskGrunwald PoznańWisła Płock
1991/1992Wybrzeże GdańskPetrochemia PłockPogoń Szczecin
1992/1993Iskra KielcePetrochemia PłockWarszawianka
1993/1994Iskra KielceWarszawiankaPetrochemia Płock
1994/1995Petrochemia PłockIskra KielceŚląsk Wrocław
1995/1996Iskra KielcePetrochemia PłockŚląsk Wrocław
1996/1997Śląsk WrocławPetrochemia PłockIskra Kielce
1997/1998Iskra KielceŚląsk WrocławPetrochemia Płock
1998/1999Iskra KielcePetrochemia PłockWarszawianka
1999/2000Wybrzeże GdańskPetrochemia PłockŚląsk Wrocław
2000/2001Wybrzeże GdańskOrlen PłockStrzelec LM Kielce
2001/2002Orlen PłockWarszawiankaŚląsk Wrocław
2002/2003Vive KielceWisła PłockŚląsk Wrocław
2003/2004Wisła PłockVive KielceŚląsk Wrocław
2004/2005Wisła PłockZagłębie LubinVive Kielce
2005/2006Wisła PłockChrobry GłogówZagłębie Lubin
2006/2007Zagłębie LubinWisła PłockVive Kielce
2007/2008Wisła PłockZagłębie LubinVive Kielce
2008/2009Vive KielceWisła PłockMMTS Kwidzyn
2009/2010Vive Targi KielceMMTS KwidzynWisła Płock
2010/2011Orlen Wisła Płock[7]Vive Targi KielceMMTS Kwidzyn
2011/2012Vive Targi KielceOrlen Wisła PłockTauron Stal Mielec
2012/2013Vive Targi KielceOrlen Wisła PłockMMTS Kwidzyn
2013/2014Vive Targi KielceOrlen Wisła PłockGórnik Zabrze
2014/2015Vive Tauron KielceOrlen Wisła PłockAzoty-Puławy
2015/2016Vive Tauron KielceOrlen Wisła PłockAzoty-Puławy
2016/2017Vive Tauron KielceOrlen Wisła PłockAzoty-Puławy
2017/2018PGE Vive KielceOrlen Wisła PłockAzoty-Puławy
2018/2019PGE Vive KielceOrlen Wisła PłockGwardia Opole
2019/2020PGE Vive KielceOrlen Wisła PłockNMC Górnik Zabrze
2020/2021Łomża Vive KielceOrlen Wisła PłockAzoty-Puławy
2021/2022Łomża Vive KielceOrlen Wisła PłockAzoty-Puławy

Bilans klubów

Klub[8]Mistrzostwo PolskiPuchar Polski
Gold medal with cup.svgSilver medal with cup.svgBronze medal with cup.svg=Gold medal with cup.svgSilver medal with cup.svg=
Łomża Vive Kielce19362817825
Śląsk Wrocław15614347310
Wybrzeże Gdańsk10932222
Orlen Wisła Płock721533101121
Sparta Katowice341811
Spójnia Gdańsk331733
Hutnik Kraków311533
Górnik Zabrze2351033
UKS Anilana Łódź1561222
WKS Grunwald Poznań123633
Zagłębie Lubin1214123
AZS Katowice11350
Warszawianka22433
MMTS Kwidzyn13433
Stal Mielec11211
Chrobry Głogów110
Zwierzyniecki Kraków11
Azoty-Puławy6611
Gwardia Opole220
Pogoń Szczecin220
Start Gniezno110

Mistrzostwa Polski: stan na sezon 2021/22

Zestawienie królów strzelców

SezonZawodnikKlubBramkiMeczeŹródło
1999/2000Piotr ObrusiewiczWarszawianka-TOP 200022831Klasyfikacja strzelców 1999/2000
2000/2001Mariusz JurasikStrzelec-Lider Market Kielce25829Klasyfikacja strzelców 2000/2001
2001/2002Grzegorz TkaczykWarszawianka19830Klasyfikacja strzelców 2001/2002
2002/2003Damian MoszczyńskiWybrzeże Gdańsk23331Klasyfikacja strzelców 2002/2003
2003/2004Michał KubisztalZagłębie Lubin22332Klasyfikacja strzelców 2003/2004
2004/2005Michał KubisztalZagłębie Lubin18827Klasyfikacja strzelców 2004/2005
2005/2006Mateusz JachlewskiAZS-AWFiS Gdańsk19828Klasyfikacja strzelców 2005/2006
2006/2007Michał KubisztalZagłębie Lubin22230Klasyfikacja strzelców 2006/2007
2007/2008Michał AdamuszekMiedż-96 Legnica19028Klasyfikacja strzelców 2007/2008
2008/2009Piotr FrelekTraveland-Społem Olsztyn20028Klasyfikacja strzelców 2008/2009
2009/2010Wojciech ZydrońAzoty-Puławy24730Klasyfikacja strzelców 2009/2010
2010/2011Grzegorz SobutBRW Stal Mielec20133Klasyfikacja strzelców 2010/2011
2011/2012Dawid PrzysiekNielba Wągrowiec17028Klasyfikacja strzelców 2011/2012
2012/2013Damian KostrzewaTauron Stal Mielec20827Klasyfikacja strzelców 2012/2013
2013/2014Michał KubisztalGórnik Zabrze19430Klasyfikacja strzelców 2013/2014
2014/2015Przemysław KrajewskiAzoty-Puławy16031Klasyfikacja strzelców 2014/2015
2015/2016Witalij TitowKPR Legionowo17328Klasyfikacja strzelców 2015/2016
2016/2017Witalij TitowKPR Legionowo17526[9]Klasyfikacja strzelców 2016/2017
2017/2018Arkadiusz MorytoZagłębie Lubin21728[9]Klasyfikacja strzelców 2017/2018
2018/2019Arkadiusz MorytoPGE Vive Kielce15826[9]Klasyfikacja strzelców 2018/2019
2019/2020Arkadiusz MorytoPGE Vive Kielce12725Klasyfikacja strzelców 2019/2020

Transmisje w telewizji

Na przełomie XX i XXI wieku rozgrywki ligowe najwyższego szczebla w piłce ręcznej mężczyzn transmitowane były w Polsacie 2. Następnie, do sezonu 2007/08 prawa do pokazywania ekstraklasy szczypiornistów posiadała Telewizja Polska. Od sezonu 2008/09 zmagania tej ligi można śledzić w TV4 oraz na sportowych antenach Polsatu – najpierw w Polsacie Sport i Polsacie Sport Extra, a od sezonu 2011/12 również w Polsacie Sport News.

Od sezonu 2016/17 do sezonu 2018/19[10][11] mecze zawodowej ligi pokazywane były w nc+. Od sezonu 2019/20 do sezonu 2022/23 mecze ligi zawodowej można oglądać w TVP Sport[12].

Superliga mężczyzn w piłce ręcznej w TV
OdDoWłaściciel praw TVKanał(y)
20082016Telewizja PolsatTV4
Polsat Sport
Polsat Sport Extra
Polsat Sport News[13]
20162019nc+nSport+
20192023Telewizja PolskaTVP Sport

Zobacz też

Przypisy

  1. Zależnie od aktualnej pozycji w rankingu EHF.
  2. PGNiG Superliga: Rozgrywki dodają gazu (pol.). przegladsportowy.pl. [dostęp 2010-09-04].
  3. Ekstraklasa piłkarek i piłkarzy ręcznych pod nową nazwą (pol.). sportowefakty.pl. [dostęp 2010-06-13].
  4. ZARZĄD ZPRP TWORZY LIGĘ ZAWODOWĄ, zprp.pl [dostęp 2016-06-16].
  5. Wszystko jasne. W PGNiG Superlidze będą dwie grupy, sportowefakty.wp.pl, 8 sierpnia 2016 [dostęp 2016-08-23] (pol.).
  6. Regulamin rozgrywek PGNiG Superligi, pgnig-superliga.pl [dostęp 2016-09-16].
  7. Od 2010 r. formalna nazwa klubu brzmi SPR Wisła Płock, jednak nazwa prowadzonej przez niego drużyny pochodzi od sponsora.
  8. Zespoły występują pod ostatnio lub aktualnie używaną nazwą.
  9. a b c Począwszy od sezonu 2016/17 tytuł "króla strzelców" przyznawany jest po zakończeniu rundy zasadniczej.
  10. To będzie rewolucja! PGNiG Superliga Mężczyzn w NC+! (pol.). sportowefakty.pl. [dostęp 2016-09-08].
  11. PGNiG Superliga mężczyzn przez 3 sezony w nc+. Mecz otwarcia już w sobotę!, zprp.pl [dostęp 2016-09-09] (pol.).
  12. PGNiG Superliga w TVP Sport, PGNiG Superliga, 25 czerwca 2019 [dostęp 2019-11-19] (pol.).
  13. Od sezonu 2011/12.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Sports current event.svg
Autor: Yuma, Licencja: LGPL
current sport events icon
Gold medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Złoty medal z pucharem.
Silver medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Srebrny medal z pucharem.
Bronze medal with cup.svg
Autor: Michał460, Licencja: CC BY-SA 3.0
Brązowy medal z pucharem.