Svetozar Marković

Svetozar Marković

Data i miejsce urodzenia	19 września 1846 Zaječar
Data śmierci	26 lutego 1875
Zawód, zajęcie	pisarz, filozof

Svetozar Markovic (cyr. Светозар Марковић, ur. 9 września 1846 w Zaječarze, zm. 26 lutego 1875) – pisarz serbski, uważany za głównego przedstawiciela dziewiętnastowiecznego socjalizmu na Bałkanach.

Życiorys

Urodził się w Zaječarze. Dzieciństwo spędził w Rekovacu i Jagodinie, później jego rodzina przeniosła się do Kragujevaca. Studiował w Wyższej Szkole w Belgradzie, późniejszym Uniwersytecie Belgradzkim. Następnie studiował również w Petersburgu, gdzie inspirował się twórczością literacką m.in. Nikołaja Czernyszewskiego. W 1869 opuścił Rosję, obawiając się aresztowania go przez władze rosyjskie z powodu jego socjalistycznych poglądów. Kontynuował studia w Szwajcarii i zaczął współpracować z grupą studentów, wśród których był przyszły radykalny przywódca Nikola Pašić. Po powrocie na Bałkany, mieszkał początkowo w Nowym Sadzie, a następnie w Serbii. Podczas pobytu w Nowym Sadzie, w 1872 roku, opublikował swoje najsłynniejsze dzieło – Srbija na istoku (pol. Serbia na Wschodzie).

Zmarł na gruźlicę w wieku 28 lat.

Poglądy

Był bezpośrednim następcą Żivoina Żujovicia(serb.), wyznawcy poglądów rewolucyjnych demokratów rosyjskich^[1]. W swych poglądach filozoficznych brał za punkt wyjścia zasadę antropologiczną Nikołaja Czernyszewskiego, broniąc tezy głoszącej pierwotność i wieczność materii^[2].

Wybrana twórczość

• Pevanja i mišljenja (1869)
• Realnost u poeziji (1870)
• Srbija na Istoku (1872)
• Načela narodne ekonomije (1874)

Przypisy

Bibliografia

• Igor Narski: Postępowe kierunki myśli filozoficznej i społecznej narodów Europywschodniej w XIX stuleciu. W: Krótki zarys historii filozofii. Pod redakcją M.T. Jowczuka, T.I. Ojzermana, I.J. Szczipanowa. Przeł. Marian Drużkowski i in.. Wyd. II, poprawione i uzupełnione. Warszawa: Książka i Wiedza, listopad 1969, s. 377–389. (pol.)
• (ang.) Woodford McClellan (2015) [1964]. Svetozar Markovic and the Origins of Balkan Socialism. Princeton University Press.