Swan Hunter

Swan Hunter
ilustracja
(c) Terry Wiley, CC BY-SA 2.0
Data powstania

1880

Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Anglia

Miasto

Newcastle upon Tyne

Dawne nazwy

Swan Hunter & Wigham Richardson

Strona internetowa
Tankowiec Ottawa wodowany ok. 1964 roku w stoczni Wallsend (Tyne and Wear)
World Unicorn zbudowany w 1973 roku w tej samej stoczni należącej do Swan Hunter & Wigham Richardson

Swan Hunter, poprzednio Swan Hunter & Wigham Richardson – brytyjskie przedsiębiorstwo stoczniowe z siedzibą w Wallsend, w hrabstwie Tyne and Wear.

W szczytowym okresie, przedsiębiorstwo reprezentowane było przez połączone siły trzech potężnych rodzin okrętowych: Swan, Hunter & Wigham Richardson. Jako jeden z najbardziej znanych budowniczych jednostek pływających na świecie, firma zbudowała niektóre z największych statków z początku XX wieku - najsłynniejsza z nich, RMS Mauretania, która otrzymała Błękitną Wstęgę za najszybsze przepłynięcie Atlantyku, oraz RMS Carpathia.

W 2006 roku Swan Hunter zaprzestał budowy statków na Tyneside, ale nadal świadczy usługi projektowe.

Historia

Swan & Hunter zostało założone przez George'a Burtona Huntera, który nawiązał współpracę z wdową po Charlesie Sheridanie Swanie (właścicielu stoczni w Wallsend założonej w 1852 roku przez dra Charlesa Mitchella)[1] pod tą nazwą w 1880 roku[2].

W 1903 roku C.S. Swan & Hunter połączyło się z przedsiębiorstwem Wigham Richardson (założonym przez Johna Wighama Richardsona jako Neptune Works w 1860 roku) w celu złożenia wspólnej oferty na budowę statku RMS Mauretania linii żeglugowej Cunard[3]. Ich oferta została wybrana, a nowe przedsiębiorstwo, Swan Hunter & Wigham Richardson Ltd, przystąpiło do budowy statku, który, w swoich czasach, miał się stać najbardziej znanym liniowcem oceanicznym na świecie. Również w 1903 roku spółka przejęła kontrolę nad spółką Wallsend Slipway & Engineering Company, która była wczesnym licencjonowanym producentem turbin parowych marki Parsons, co pozwoliło Mauretanii osiągnąć jej dużą szybkość[4]. Mauretania została zwodowana w Wallsend 20 września 1906 roku przez Anne Emily Innes-Ker, księżną Roxburghe[5]. Spółka rozwijała się szybko na początku XX wieku, przejmując w 1912 roku stocznię Barclay Curle z Glasgow[4].

W 1966 roku Swan Hunter & Wigham Richardson połączyła się z firmą Smith's Dock Company tworząc Associated Shipbuilders, która później stała się Swan Hunter Group[6]. Po publikacji Raportu Geddesa zalecającego racjonalizację brytyjskiego przemysłu stoczniowego, w 1967 roku spółka przejęła firmę Clelands Shipbuilding Company[7] i John Readhead & Sons[8]. W międzyczasie, Swan Hunter odziedziczył stocznię Marynarki Wojennej Vickers-Armstrongs w High Walker na rzece Tyne[7] i stocznię Hawthorn Leslie and Company w Hebburn w 1968 roku[8]. W 1973 roku nastąpił dalszy rozwój wraz z zakupem stoczni Palmers Shipbuilding and Iron Company w Hebburn od Vickers-Armstrongs[9].

Następnie w 1977 r. Swan Hunter Group została znacjonalizowana jako część przedsiębiorstwa państwowego British Shipbuilders[6]. Okręt flagowy Royal Navy, HMS Ark Royal został zbudowany w tym okresie w Swan Hunter, wchodząc do służby w 1985 roku[10].

Spółka została sprywatyzowana ponownie w 1987 roku, ale właściciele postanowili zamknąć stocznię Neptune Yard w 1988 roku[11]. Kiedy w 1993 roku rząd brytyjski przyznał przedsiębiorstwu Kvaerner Govan kontrakt na budowę HMS Ocean, zarządca spółki podjął kroki do zamknięcia spółki[12]. Jednakże główna stocznia w Wallsend została wykupiona przez Jaapa Kroese, holenderskiego milionera[6]. Następnie stocznia podjęła się kilku projektów remontowych i adaptacyjnych statków dla klientów sektora prywatnego[13].

W 2000 roku Swan Hunter otrzymał kontrakt na zaprojektowanie i budowę dwóch (pomocniczych) okrętów desantowych-doków (LSD, ang. Landing Ship Dock) dla Royal Fleet Auxiliary wraz z dwoma innymi statkami zbudowanymi przez BAE Systems Maritime – Naval Ships: koszt dwóch statków budowanych przez Swan Hunter wynosił 210 mln funtów, w tym 62 mln funtów na stoczniowe usługi serwisowe do 2004 roku[14]. Do lipca 2006 roku koszty wzrosły do 309 mln funtów, a tylko jeden statek został dostarczony. W rezultacie budowa drugiego statku, RFA Lyme Bay, została przeniesiona do BAE Systems Govan w Glasgow w celu jego ukończenia[15].

W 2001 roku Swan Hunter nabył położoną w miejscowości Port Clarence, w Teesside stocznię morską należącą do norweskiej spółki Kvaerner[16], jednak w 2006 roku sprzedał ją przedsiębiorstwu Wilton Engineering Group[17].

W listopadzie 2006 roku, po nieudanym ukończeniu Lyme Bay w ramach budżetu i wynikającym z tego wykluczenia z przyszłych projektów budowy statków dla Royal Navy, Jaap Kroese ogłosił, że przedsiębiorstwo zakończyło działalność i wystawiło na sprzedaż słynne żurawie stoczni w Wallsend. Powiedział też, że aktywnie poszukuje nabywcy gruntów należących do stoczni[18]. W tym czasie, pierwszy siostrzany statek Lyme Bay, Largs Bay, stał się ostatnim statkiem zbudowanym i w pełni ukończonym przez Swan Hunter. W kwietniu 2007 roku żurawie należące do Swan Hunter, wraz dokiem pływającym i pozostałym wyposażeniem, zostały sprzedane stoczni Bharati Shipyard, drugiej co do wielkości stoczni sektora prywatnego w Indiach. Całe zakupione wyposażenie zostało w ciągu sześciu miesięcy zdemontowane, przetransportowane i zmontowane w Bharati Shipyards[19].

Swan Hunter wykonał koncepcyjny projekt MS Pioneering Spirit, wstępnie nazwany Pieter Schelte, największy na świecie statek do instalacji/demontaży platform wydobywczych i układania rurociągów podmorskich. Podstawowy projekt systemów podnoszących został ukończony do końca 2008 roku, szczegółowy projekt kadłubów do maja 2010 roku[20].

W 2008 roku przedsiębiorstwo oświadczyło, że skoncentruje się na projektowaniu statków z liczbą pracowników nie przekraczającą 200 osób[1][21].

W 2016 zmarł Jaap Kroese, jednak spółka oświadczyła, że będzie kontynuowała działalność projektując statki. W tym czasie, spółka posiadała 40 pracowników etatowych i kontraktowych[22].

Statki i okręty wybudowane przez Swan Hunter (wybór)

Przypisy

  1. ↑ a b History (ang.). swanhunter.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-02)].
  2. ↑ History: High class ships (ang.). swanhunter.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-15)].
  3. ↑ History of the Atlantic Cable & Submarine Telegraphy - Swan, Hunter & Wigham Richardson, Ltd. (ang.).
  4. ↑ a b History: Dry Docks Department (ang.). swanhunter.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-15)].
  5. ↑ Maxtone-Graham, John (1972), The Only Way to Cross. New York: Collier Books, s. 25, ISBN 978-0-7607-0637-4
  6. ↑ a b c Milner Mark: Fears for Tyneside tradition as Swan Hunter ship is towed to Govan for completion. The Guardian, 15 lipca 2006. [dostęp 2017-03-27].
  7. ↑ a b Tyne & Wear Archives
  8. ↑ a b History: Technical change (ang.). swanhunter.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-11-15)].
  9. ↑ History: Naval ships (ang.). swanhunter.com. [zarchiwizowane z tego adresu (15.11.2015)].
  10. ↑ Remembering Swan Hunter (ang.). BBC, 30 stycznia 2008.
  11. ↑ Royal Navy Ship may bring work for 100's Evening Chronicle, 30 sierpnia 2008
  12. ↑ Duce, Richard (1993-05-12). "Barrow ship order dismays Tyneside". The Times (Times Newspapers).
  13. ↑ Peter Popham: Making waves again (ang.). The Independent, 22 czerwca 1996.
  14. ↑ Swan Hunter wins ALSL order Jane's Defence Weekly, 22 grudnia 2000
  15. ↑ Great Britain: Parliament: House of Commons: Defence Committee: Ministry of Defence Annual Report and Accounts 2004-05: Sixth Report of session 2005-06. 2006, s. 29.
  16. ↑ Shipbuilder Swan's sells Teesside yard The Journal, 13 kwietnia 2006
  17. ↑ Ten years ago Port Clarence was an empty shell - now it's a hive of activity Evening Gazette, 27 maja 2008
  18. ↑ Demise of Swan Hunter? (ang.). BBC, 18 stycznia 2007.
  19. ↑ Bharati buys out UK shipyard major Swan Business Standard, 10 kwietnia 2007
  20. ↑ Pioneering Spirit Heavy Lift Construction Vessel, Switzerland (ang.). ship-technology.com. [dostęp 2017-03-31].
  21. ↑ People blame the MoD for Swan Hunter's decline, not me Evening Chronicle, 14 lutego 2008
  22. ↑ Barbara Hodgson: Swan Hunter owner Jaap Kroese has died in his native Holland, aged 76 (ang.). nechronicle, 1 stycznia 2016. [dostęp 2017-03-31].

Media użyte na tej stronie

Flag of England.svg
Flag of England. Saint George's cross (a red cross on a white background), used as the Flag of England, the Italian city of Genoa and various other places.
Swan Hunter's Entrance - geograph.org.uk - 287025.jpg
(c) Terry Wiley, CC BY-SA 2.0
Swan Hunter's Entrance Probably not standing for long since the official selloff - may be gone by 2008
Tanker Ottawa Launch, 1964.jpg
Autor: Tyne & Wear Archives & Museums, Licencja: No restrictions

This photograph is part of the Shipbuilding on the River Tyne, 1960 - 1977 collection which was kindly donated to Tyne & Wear Archives & Museums.

Taken by Ronald Sanderson, this photograph captures a view of the river probably taken from the Commercial Road area of South Shields, of The Ottawa launched into the river and being turned with the aid of the tugs in front of spectators. This photograph was taken in 10th June 1964 [1]. It is a 35mm slide.

The Ottawa was one of a large number of ships to bear this name, but this particular one was a tanker built at Swan Hunter's Wallsend yard in 1964 for Trident Tankers Ltd.

(Copyright) We're happy for you to share this digital image within the spirit of The Commons. Please cite 'Tyne & Wear Archives & Museums' when reusing. Certain restrictions on high quality reproductions and commercial use of the original physical version apply though; if you're unsure please email adam.bell@twmuseums.org.uk
World Unicorn, built by Swan Hunter 1973.jpg
Autor: TWAM - Tyne & Wear Archives & Museums, Licencja: No restrictions

World Unicorn, built by the shipbuilders Swan Hunter and Wigham Richardson Ltd, at the Wallsend shipyard, Tyneside in 1973.

We're happy for you to share this digital image within the spirit of The Commons. Please cite 'Tyne & Wear Archives & Museums' when reusing. Certain restrictions on high quality reproductions and commercial use of the original physical version apply though; if you're unsure please email archives@twmuseums.org.uk.

To purchase a hi-res copy please email archives@twmuseums.org.uk quoting the title and reference number.