Swansea

Swansea
	; Widok na miasto z Kilvey Hill
	Herb
	Dewiza: Floreat Swansea
Państwo	Wielka Brytania
Księstwo	Walia
Hrabstwo	Swansea
Populacja (2011); • liczba ludności	; 179 485
Nr kierunkowy	01792
Kod pocztowy	SA1-SA7
	Położenie na mapie Swansea Contains Ordnance Survey data © Crown copyright and database right, CC BY-SA 3.0 Swansea
	Położenie na mapie Wielkiej Brytanii (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Swansea
	Położenie na mapie Walii Swansea
	51°37′N 3°57′W/51,616667 -3,950000
	Strona internetowa
	Portal Wielka Brytania

Swansea (wym. [ˈ s w ɒ n z i ], wal. Abertawe [a b ɛ r ˈ t a w ɛ], co znaczy „ujście Tawe”) – miasto ze statusem city w południowej Walii, ośrodek administracyjny hrabstwa Swansea, historycznie w hrabstwie Glamorgan (Morgannwg)^[2]. W 2011 roku hrabstwo liczyło 179 485 mieszkańców^[1] (drugie pod względem wielkości miasto Walii)^[3].

Położone jest wzdłuż wybrzeża Kanału Bristolskiego, u nasady półwyspu Gower, przy ujściu rzeki Tawe. Miasto rozwijało się głównie w XVIII i XIX wieku, stając się ważnym ośrodkiem przemysłu ciężkiego^[2].

Swansea jest głównym centrum handlowo-usługowym południowo-zachodniej Walii. W mieście rozwija się turystyka, popularnością cieszą się plaże zatoki Swansea i półwyspu Gower^[2]. Jest także siedzibą rafinerii ropy naftowej, która przetwarza ropę docierającą rurociągiem z Milford Haven i zaopatrującą zakład petrochemiczny w Baglan (niedaleko Neath)^[2].

Historia

Około roku 1106 Henry de Beaumont wzniósł w okolicy drewniany zamek^[4]^[5]^[2]. Budowla szybko stała się jednak celem walijskich rebelii przeciwko normańskim władzom i została zniszczona przez podwładnych Owaina Glyndŵra^[2]^[4].

Do początku XVIII wieku Swansea było jedynie niewielkim miasteczkiem oraz portem, w czasie rewolucji przemysłowej zaczęło jednak stopniowo zyskiwać na znaczeniu^[2]. Po 1717 roku do wytopu importowanej miedzi zaczęto wykorzystywać wydobyty na miejscu węgiel, a miasto urosło na znaczeniu na tyle, że w połowie XIX wieku Giełda Metali w Swansea stała się centrum światowego handlu miedzią^[2]. Zagraniczna konkurencja doprowadziła jednak do stopniowego upadku miejscowego przemysłu^[2].

Swansea prosperowało również jako port dla niedalekiej kopalni antracytu^[2]. W latach 40. XIX wieku wykopano kanał w celu utworzenia bardziej bezpośredniego połączenia rzeki z morzem (ominięto w ten sposób meandry) oraz wybudowano nowe doki, co ukazują mapy z tamtego okresu^[2]^[6].

Podczas II wojny światowej miasto było intensywnie bombardowane^[7]. Centrum zostało prawie całkowicie zniszczone w 1941 roku, ucierpiał także stary kościół parafialny Najświętszej Marii Panny^[2] – został on odbudowany w 1959 roku^[2].

Po zakończeniu konfliktu w miejscowości rozwinęła się produkcja aluminium oraz obróbka metali^[2]. Pod koniec XX wieku ważna dla miasta była także produkcja części samochodowych, produktów inżynieryjnych, tworzyw sztucznych i opakowań^[2].

W 1969 roku Swansea uzyskało status city^[8] i niedługo po tym, w 1982, zdobyło także prawo tytułowania burmistrza „lordem majorem” (lord mayor)^[9].

Urodzeni w Swansea

Clive Granger – brytyjski ekonomista^[10]
Catherine Zeta-Jones – aktorka^[11]
Dylan Thomas – poeta^[7]^[12]

Miasta partnerskie

Przypisy

↑ ^a ^b Swansea Built-up area sub division Local Area Report. Nomis. [dostęp 2018-08-21]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Swansea, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-11] (ang.).
↑ A może do Walii?, biznes.interia.pl [dostęp 2022-10-26] (pol.).
↑ ^a ^b 1100 – 1200 – Welsh Princes and Marcher Lords, Swansea [dostęp 2022-10-01] (ang.).
↑ Swansea Castle, Swansea – Coflein [dostęp 2022-10-02] (ang.).
↑ Life after the Lords of Gower – 19th century, Swansea [dostęp 2022-10-11] (ang.).
↑ ^a ^b Life after the Lords of Gower – 20th century, Swansea [dostęp 2022-10-11] (ang.).
↑ London Gazette, issue no. 44986, 12 December 1969.
↑ London Gazette, issue no. 48932, 25 March 1982.
↑ Clive Granger, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-11] (ang.).
↑ Catherine Zeta-Jones, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-11] (ang.).
↑ Dylan Thomas, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-11] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Mumbles Twinning, www.mumblestwinning.org [dostęp 2022-10-11] .
↑ Wuhan Partnership – Swansea University, www.swansea.ac.uk [dostęp 2022-10-11] .
↑ Les jumelages favorisent le rayonnement à l’international, www.pau.fr [dostęp 2022-10-12] .

[nomis-1] Swansea Built-up area sub division Local Area Report. Nomis. [dostęp 2018-08-21]. (ang.).

[britannica-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o Swansea, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-11] (ang.).

[3] A może do Walii?, biznes.interia.pl [dostęp 2022-10-26] (pol.).

[wpml-4] 1100 – 1200 – Welsh Princes and Marcher Lords, Swansea [dostęp 2022-10-01] (ang.).

[cof-5] Swansea Castle, Swansea – Coflein [dostęp 2022-10-02] (ang.).

[6] Life after the Lords of Gower – 19th century, Swansea [dostęp 2022-10-11] (ang.).

[lag-7] Life after the Lords of Gower – 20th century, Swansea [dostęp 2022-10-11] (ang.).

[8] London Gazette, issue no. 44986, 12 December 1969.

[9] London Gazette, issue no. 48932, 25 March 1982.

[10] Clive Granger, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-11] (ang.).

[11] Catherine Zeta-Jones, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-11] (ang.).

[12] Dylan Thomas, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2022-10-11] (ang.).

[twinning-13] Mumbles Twinning, www.mumblestwinning.org [dostęp 2022-10-11] .

[14] Wuhan Partnership – Swansea University, www.swansea.ac.uk [dostęp 2022-10-11] .

[15] Les jumelages favorisent le rayonnement à l’international, www.pau.fr [dostęp 2022-10-12] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Swansea

Spis treści

Historia

Urodzeni w Swansea

Miasta partnerskie

Przypisy

Media użyte na tej stronie