Swarmandal

Jasraj grający na instrumencie
Gra na instrumencie ze śpiewem

Swarmandal (hindi स्वरमण्डल, także harfa indyjska; potocznie surmandal) – indyjska odmiana cytry, służąca głównie do akompaniamentu w wokalnej muzyce hindustańskiej[1][2][3][4][5][6][7]. Składa się zazwyczaj z około 30 strun i drewnianego pudła. Mimo iż należy do najstarszych instrumentów Indii, jest powszechnie uważana za instrument mniej ważny od innych i drugorzędny[4][5][7]. Nazwa cytry pochodzi od słów „nuty” i „grupa” (swara i mandal), co związane jest z charakterystyczną techniką wykonawczą, polegającą na graniu dużej ilości nut w odstępach. Istnieje elektroniczna wersja instrumentu („digital Swarmandal”)[8][9]

Budowa i strój

Harfa indyjska posiada od 21 do 36 strun; są one rozciągnięte od prawej do lewej strony drewnianego pudełka o wymiarach 24-30 na 12-15 na kilku prostokątnych stroikach[1][2][3][4]. Nie istnieje stały i ustalony strój instrumentu - muzyk dostosowuje go, a także inne parametry w zależności od swoich potrzeb, a przy wybraniu nowej ragi instrument trzeba stroić od nowa[8].

Technika gry

Na harfie indyjskiej gra się jak na zwykłej cytrze, przy pomocy młoteczków, lub jak na harfie, pociągając struny przy ich końcach bądź przesuwając po nich palcem[6][8].

Śpiewając i grając jednocześnie, umieszcza się instrument w jednej z dwóch pozycji:

  • Przed sobą, siedząc (Chowkari)
  • Przytrzymany do klatki piersiowej (Bade Ghulamali)[1].

Wykorzystanie

Harfy indyjskiej używa się do akompaniamentu w wokalnej muzyce hindustańskiej, często kobiecego śpiewu, przy pomocy burdonu; zwykle gra na niej pierwszy śpiewak[1][3][7]. Instrument docenił też zespół The Beatles: użyto go m.in. w piosenkach „Strawberry Fields Forever”, „Within You Without You” oraz „Lucy in the Sky with Diamonds”[3].

Przypisy

  1. a b c d Swarmandal Harp by S D Batish RagaNet - an educational magazine on music of India featuring raga theory, sitar, tabla lessons editor Ashwin Batish, raganet.com [dostęp 2018-02-17].
  2. a b Marie-Luise Siebenkaes, Indian Stringed Instruments: Information on Swarmandal, www.tarang-classical-indian-music.com [dostęp 2018-02-17].
  3. a b c d The swarmandal | Milapfest, www.milapfest.com [dostęp 2018-02-18] (ang.).
  4. a b c Surmandal (Swarmandal) - An Indian Harp, chandrakantha.com [dostęp 2018-02-19] (ang.).
  5. a b Dolmetsch Online - Music Dictionary Su - Sz, www.dolmetsch.com [dostęp 2018-02-21].
  6. a b Surmandal | Asian Music Circuit, www.amc.org.uk [dostęp 2018-02-21] [zarchiwizowane z adresu 2018-05-09] (ang.).
  7. a b c Neil,Ram Sorrell,Narayan: Indian Music in Performance: A Practical Introduction. Manchester University Press, 1980, s. 50. ISBN 978-0-7190-0756-9.
  8. a b c swarmandal Q & A, questions about swarmandal answered, tablasitar.net [dostęp 2018-02-18] (ang.).
  9. Digital Swarmandal, Buy Online Digital Swarmandal, Digital Swarmandal Instrument, Indian Harp, www.pakrashiharmonium.com [dostęp 2018-02-21].

Media użyte na tej stronie

Pandit Shyam Sundar Goswami-05.jpeg
Autor: Sayori Bhadra, Licencja: CC BY 3.0
Pt. Shyam Sundar Goswami performing at Rotary Sadan in April 2012
Jasraj 001.jpg
Autor: Mvkulkarni23, Licencja: CC BY 3.0
Pandit Jasraj