Swarzewo

Artykuł

54°45′31″N 18°23′47″E

- błąd

38 m

WD

54°45'44.17"N, 18°23'52.12"E

- błąd

1 m

Odległość

441 m

Swarzewo
wieś

Droga w Swarzewie
Państwo

 Polska

Województwo

 pomorskie

Powiat

pucki

Gmina

Puck

Liczba ludności (2011)

1044[1]

Strefa numeracyjna

58

Kod pocztowy

84-100[2]

Tablice rejestracyjne

GPU

SIMC

0170848

Położenie na mapie gminy wiejskiej Puck
Mapa konturowa gminy wiejskiej Puck, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Swarzewo”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Swarzewo”
Położenie na mapie powiatu puckiego
Mapa konturowa powiatu puckiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Swarzewo”
Ziemia54°45′31″N 18°23′47″E/54,758611 18,396389

Swarzewo (kaszb. Swôrzewò, niem. Schwarzau) – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie puckim, w gminie wiejskiej Puck, na Kaszubach. Miejscowość z przystanią morską dla rybaków (pas plaży). W latach 1466-1772 Swarzewo było królewszczyzną królów polskich. Wieś królewska w starostwie puckim w powiecie puckim województwa pomorskiego w II połowie XVI wieku[3]. W okolicy wsi występują nieeksploatowane jeszcze złoża soli kamiennej i soli potasowo-magnezowej[4][5]. W Swarzewie znajduje się oczyszczalnia ścieków[6].

Miejscowość jest siedzibą parafii rzymskokatolickiej, należącej do dekanatu Puck w archidiecezji gdańskiej[7].

Położenie

Swarzewo jest położone na Pobrzeżu Kaszubskim, na zboczu Kępy Swarzewskiej. Znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 216, na Kaszubach.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Swarzewo – widok z Pucka
Swarzewo – widok z Pucka

Historia

Kościół

Ślady osadnictwa na terenie Swarzewa pochodzą z epoki brązu, w 1877 r. w Swarzewie odkryto cmentarzysko około 100 grobów skrzynkowych z tamtego okresu. Wieś Swarzewo została lokowana we wczesnym średniowieczu. Od 1308 r. wieś znajdowała się na terenach należących do Krzyżaków, w komturstwie gdańskim[5]. W 1340 r. Swarzewo ponownie zostało lokowane na prawie chełmińskim przez komtura Winrycha von Kniprode, wtedy też po raz pierwszy pojawiła się nazwa wsi. Około 1400 r. w Swarzewie został zbudowany kościół filialny Łebcza. Od 1466 r. Swarzewo było administrowane przez starostów puckich. W XVI i XVII wieku było wsią folwarczną z karczmą. Od 1772 r. Swarzewo należała do skarbu pruskiego. W 1880 r. zbudowano kościół swarzewski, który stoi do dziś. Przed 1920 r. wieś nosiła nazwę niemiecką Schwarzau[8]. Od końca I wojny światowej wieś należy ponownie do Polski.

Zabytki, atrakcje i elementy zagospodarowania

Elektrownia Wiatrowa Swarzewo
  • kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny, neogotycki z 1880 r. z wyposażeniem wnętrz sięgającym XV wieku
  • kapliczka z 1775 r. (wewnątrz studzienka z uzdrawiającą wodą)
  • mały skansen rybacki
  • wykopaliska archeologiczne sprzed dwóch i pół tysiąca lat (groby skrzynkowe)
  • pozostałości zatopionego w Zatoce Puckiej lasu
  • klif Swarzewski
  • Elektrownia Wiatrowa Swarzewo
  • najpopularniejszymi atrakcjami w Swarzewie są Labirynt w polu kukurydzy, Przystań z wypożyczalnią sprzętu wodnego oraz ścieżka rowerowa przebiegająca wzdłuż Zatoki[9]

Sanktuarium

Wnętrze kościoła w Swarzewie

Znajduje się tu znane sanktuarium Matki Bożej Królowej Polskiego Morza. W kościele z XIX wieku, trzecim z kolei w tym miejscu, czczona jest pochodząca z XV wieku cudowna figura Matki Boskiej Królowej Polskiego Morza, zwana Opiekunką Rybaków. Według legendy przypłynęła ona morzem z rozbitego statku, z którego uratowali się żeglarze. W kościele znajduje się również obraz - mapa z 1684 r., przedstawiający Zatokę Pucką oraz kościoły w Helu, Pucku i Swarzewie.

Niedaleko kościoła znajduje się kapliczka zbudowana przez rybaków w 1775 r. na planie koła. Według legendy stoi ona w miejscu, gdzie jest studzienka, przy której objawiła się cudowna figurka. W środku kaplicy znajduje się studzienka, a także tablica z opisem historii figurki.

Odpusty odbywające się w Swarzewie w pierwszą niedzielę po 16 lipca i 8 września[10] uważane są za jedne z najważniejszych na Kaszubach, zaś sama miejscowość została nazwana "Kaszubską Częstochową"[5]. W czasie pielgrzymek na te odpusty odbywają się słynne pokłony feretronów.

Zobacz też

Przypisy

  1. Wieś Swarzewo w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2018-08-17] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1241 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. Mapy województwa pomorskiego w drugiej połowie XVI w. : rozmieszczenie własności ziemskiej, sieć parafialna / Marian Biskup, Andrzej Tomczak. Toruń 1955, s. 101.
  4. WYNIESIENIE ŁEBY, surowce-chemiczne.pgi.gov.pl [dostęp 2020-06-28].
  5. a b c Media Designers, Swarzewo – "Kaszubska Częstochowa" - Magazyn Wileński, www.magwil.lt [dostęp 2020-06-28] (pol.).
  6. MiroArt, Spółka Wodno-Ściekowa Swarzewo, www.sws-swarzewo.pl [dostęp 2020-06-28] (pol.).
  7. Parafie - Archidiecezja Gdańska, www.diecezja.gda.pl [dostęp 2020-07-01].
  8. wg dr F. Lorentza "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem" (ISBN 83-60437-22-X) (ISBN 978-83-60437-22-3)
  9. Trasy Rowerowe – Półwysep Helski i okolice [dostęp 2020-11-18] (pol.).
  10. Artykuł: Uroczystości odpustowe - Sanktuarium Maryjne Królowej Polskiego Morza w Swarzewie, www.parafiaswarzewo.pl [dostęp 2020-06-28].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Pomeranian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.92 N
  • S: 53.40 N
  • W: 16.65 E
  • E: 19.75 E
Swôrzéwò - kòscół.JPG
Autor: Gdaniec, Licencja: CC BY-SA 3.0
Swarzewo - kościół parafialny z 1880 pw. Narodzenia NMP
Swarzewo – widok od strony Zatoki Puckiej.jpg
Autor: Krzysztof, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kępa Swarzewska widziana z Pucka
Puck (gmina wiejska) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Puck, Polska
Powiat pucki location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu puckiego, Polska
Swarzewo - church 01.jpg
Autor: Paweł 'pbm' Szubert (talk), Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół w Swarzewie