Swerker II Młodszy

Swerker II Młodszy
Król Szwecji
Okres	od 1196 do 1208
Poprzednik	Knut Eriksson
Następca	Eryk X Knutsson
Dane biograficzne
Dynastia	Swerkerydzi
Data urodzenia	przed 1167
Data śmierci	17 lipca 1210
Ojciec	Karol Sverkersson
Matka	Krystyna
Żona	Benedykta Ebbesdotter Ingegärda Birgersdotter
Dzieci	Karl, Helena, Krystyna, Jan I Sverkersson

Swerker II Młodszy (szw. Sverker den yngre Karlsson; ur. przed 1167, zm. 17 lipca 1210) – król Szwecji w latach 1196–1208 z dynastii Swerkerydów.

Urodził się przed rokiem 1167, być może w 1164. Syn króla Szwecji Karola VII i Krystyny, córki duńskiego możnego Stiga Tokesena zwanego Hvitaledhr (czyli Białoskóry).

W kwietniu 1167 ojciec Swerkera, król Karol VII zginął w zamku na wyspie Visingsö na jeziorze Wetter w walce z ludźmi Knuta Erikssona z wrogiego rodu Erykidów (wcześniej Karol VII zamordował ojca Knuta – Eryka IX). Po śmierci ojca Swerker wraz z matką uszedł do duńskiej wówczas Skanii, gdzie uzyskał poparcie krewnych swej matki z rodu Hvide oraz króla Danii Waldemara I, będącego wujem matki Swerkera. Gdy Knut Eriksson zmarł w 1195, Swerker bez większych problemów objął władzę w Szwecji i w 1196 został wybrany na króla (potomkowie Knuta byli wtedy w wieku dziecięcym). Zdobycie korony królewskiej nie było możliwe bez poparcia jarla Birgera Brosa (zm. 1202), który jeszcze za panowania Knuta Erikssona stał się jednym z najpotężniejszych możnych w Szwecji. Po zawarciu porozumienia z jarlem Swerker pojął za żonę jego córkę – Ingegardę. Chcąc zyskać przychylność Kościoła, król w 1200 obdarował duchowieństwo nowymi przywilejami: zwolnił kler z podatków i nadał mu immunitet. Zjednawszy sobie Kościół, Swerker II nie uchronił się jednak przed atakiem swych świeckich przeciwników. W 1205 miała miejsca pierwsza z bitew, (pod Älgarås), jakie Swerker miał stoczyć ze zwolennikami rodu Erykidów, którym przewodził teraz syn Knuta – Eryk. Swerker pobił Erykidów pod Älgarås, ale już w 1208 został pokonany w decydującej bitwie pod Leną, gdzie zginął m.in. królewski zięć Knut Birgersson. Po przegranej Swerker II utracił władzę w Szwecji i mimo pomocy wojsk duńskich prowadzonych przez króla Waldemara I drugi raz w życiu musiał uchodzić do duńskiej Skanii. Swerker nie pogodził się z porażką i w 1210 roku powrócił do Szwecji, gdzie jednak 17 lipca poległ w bitwie pod Gestilren. Uważa się, że ostatnia bitwa króla Swerkera II miała miejsce na terenie zachodniego Götalandu (Västergötland), choć są głosy historyków przyjmujących, że było na obszarze Upplandu.

Rodzina

Pierwszą żoną Swerkera II była Bengte (Benedykta), córka Ebbe Sunessona z rodu Hvide, którą poślubił na wygnaniu w Skanii. Bengte zmarła w 1199 lub 1200 roku. Z pierwszego małżeństwa króla pochodzili:

• syn Karl, który w 1198 (lub 1195?) zginął w górach niedaleko norweskiego Trondheim, był ożeniony z nieślubną córką króla Norwegii Sverre Sigurdssona,
• córka Helena (zm. po 1240), która poślubiła jarla Sune Folkessona (zm. 1247) z rodu Bjälbo, ich córka Katarzyna została żoną króla Eryka XI, syna Eryka X,
• córka Krystyna (zmarła 1248), która poślubiła księcia meklemburskiego Henryka Borwina II, ich syn Henryk Borwin III poślubił z kolei Zofię, córkę króla Szwecji Eryka X.

Drugą żoną była wspomniana wyżej Ingegarda Birgersdotter z rodu Bjälbo, której ojcem był jarl Birger Brosa (z tego samego rodu pochodził późniejszy król Szwecji – Waldemar I). Synem Swerkera i Ingegardy był:

• Jan (Johan), król Szwecji 1216–1222.

Bibliografia

• MałgorzataM. Hertmanowicz-Brzoza MałgorzataM., KamilK. Stepan KamilK., Słownik władców świata, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005, s. 540-541, ISBN 83-7435-077-6, OCLC 749692036 .

Władcy Szwecji Englingerowie Eryk VI Zwycięski (970–995) Olaf Skötkonung (995–1022) Anund Jakub (1022–1050) Emund Stary (1050–1060) Stenkilowie Stenkil Ragnvaldsson (1060–1066) Eryk VII Stenkilsson i Eryk VIII Poganin (1066–1067) Halsten (1067–1070) Anund Gårdske (1070–1075) Hakan Ryży (1075–1080) Inge I Starszy (ok. 1080–1084) Swen Ofiarnik (1084–1087) Eryk Årsäll (1087–1088) Inge I Starszy (1088–1110) Filip (1110–1118) Inge II Młodszy (1118–1125) Ragnvald Okrągłogłowy (1125–1126) Magnus Silny (1125–1130) Swerkerydzi i Erykidzi Swerker I Starszy (1130–1156) Eryk IX (1156–1160) Magnus Henriksson (1160–1161) Karol VII (I) (1161–1167) Knut I (1167–1196) Kol / Bolesław (1167–1173) Swerker II Młodszy (1196–1208) Eryk X (1208–1216) Jan I (1216–1222) Eryk XI (1222–1229) Knut II Długi (1229–1234) Eryk XI (1234–1250) Folkungowie Waldemar Birgersson (1250–1275) Birger jarl (regent 1250–1266) Magnus I Birgersson (1275–1290) Birger I Magnusson (1290–1318) Mats Kettilmundsson (regent 1318–1319) Magnus II Eriksson (1319–1364) Eryk XII Magnusson (1356–1359) Haakon Magnusson (1362–1364) Dynastia Meklemburska Albrecht Meklemburski (1364–1389) okres unii kalmarskiej Małgorzata (1389–1412) Eryk XIII Pomorski (1396–1439) Engelbrekt Engelbrektsson (regent 1435–1436) Karol Knutsson Bonde (regent 1438–1440) Krzysztof Bawarski (1440–1448) Bengt Jönsson i Nils Jönsson (regenci 1448) Karol VIII (II) Knutsson Bonde (1448–1457) Jöns Bengtsson i Eryk Axelsson (regenci 1457) Chrystian I Oldenburg (1457–1464) Kettil Karlsson Waza (1464 regent) Karol VIII (II) Knutsson Bonde (1464–1465) Kettil Karlsson Waza (1465 regent) Jöns Bengtsson (1465–1466 regent) Eryk Axelsson (1466–1467 regent) Karol VIII (II) Knutsson Bonde (1467–1470) Sten Sture Starszy (1470–1497 regent) Jan II Oldenburg (1497–1501) Sten Sture Starszy (1501–1503 regent) Svante Nilsson Sture (1504–1512 regent) Eryk Trolle (regent 1512) Sten Sture Młodszy Svantesson (regent 1512–1520) Chrystian II Oldenburg (1520–1521) Gustaw Waza (regent 1521–1523) Wazowie Gustaw I (1523–1560) Eryk XIV (1560–1568) Jan III (1569–1592) Zygmunt (1592–1599) Karol, książę Sudermanii (regent 1599–1604) Karol IX (1604–1611) Gustaw II Adolf (1611–1632) Krystyna (1632–1654) Wittelsbachowie Karol X Gustaw (1654–1660) Karol XI (1660–1697) Karol XII (1697–1718) Ulryka Eleonora (1718–1720) Dynastia Heska Fryderyk I (1720–1751) Oldenburgowie Adolf Fryderyk (1751–1771) Gustaw III (1771–1792) Gustaw IV Adolf (1792–1809) Karol, książę Sudermanii (regent 1792–1796) Karol XIII (1809–1818) Bernadotte Karol XIV Jan (1818–1844) Oskar I (1844–1859) Karol XV (1859–1872) Oskar II (1872–1907) Gustaw V (1907–1950) Gustaw VI Adolf (1950–1973) Karol XVI Gustaw (od 1973)