Sydney Greenstreet

Sydney Greenstreet

Sydney Greenstreet (1950)
Data i miejsce urodzenia	27 grudnia 1879 Sandwich
Data i miejsce śmierci	18 stycznia 1954 Hollywood

Sydney Hughes Greenstreet (ur. 27 grudnia 1879 w Sandwich, zm. 18 stycznia 1954 w Hollywood) – angielski aktor.

Życiorys

Greenstreet urodził się w Sandwich w hrabstwie Kent w Anglii jako syn handlarza skórą, miał siedmioro rodzeństwa. Opuścił dom w wieku 18 lat, wzbogacił się jako plantator herbaty na Cejlonie, lecz susza zniszczyła jego plantacje i zmusiła go do powrotu do Anglii. Zarządzał browarem i w tym samym czasie aby zabić nudę brał lekcje aktorstwa. Jego debiut sceniczny to rola mordercy Craigena w sztuce o Sherlocku Holmesie autorstwa sir Arthura Conana Doyle’a w 1902 roku na deskach Marina Theatre w Ramsgate w hrabstwie Kent. Objeżdżał Anglię z Benem Greetem, w 1905 zadebiutował w Nowym Jorku. Od tego czasu Greenstreet zagrał w dużej liczbie przedstawień w Anglii i w USA, przez większość lat trzydziestych pracując z Alfredem Lunt oraz Lynn Fontanne w Theatre Guild. W czasie swojej kariery scenicznej grał w różnorodnych sztukach, od musicali do dzieł Szekspira, lata tak wszechstronnego aktorstwa zaowocowały wieloma ofertami gry w filmach. Odmawiał aż do wieku 62 lat.

W roku 1941 Greenstreet zaczął pracować dla wytwórni Warner Bros. Debiut – Kasper Gutman („The Fat Man”) w Sokole maltańskim – był także jego najsłynniejszą rolą, zagrał tam razem z Peterem Lorre jako Joel Cairo, to początek długiej współpracy tej dwójki. Greenstreet wystąpił razem z Lorre w dziewięciu filmach, włączając Casablankę jako właściciel klubu Signor Ferrari (za tę rolę otrzymywał wynagrodzenie 3750 USD na tydzień przez siedem tygodni), oraz Background to Danger (1943, z George’em Raftem), Droga do Marsylii (1944, ponowne spotkanie gwiazd Casablanki Humpreya Bogarta i Claude Rainsa), Maska Dimitriosa (1944, wymieniony jako pierwszy aktor), The Conspirators (1944, z Hedy Lamarr i Paulem Henreidem), Hollywood Canteen (1944), Three Strangers (1946, wymieniony jako pierwszy aktor), i The Verdict (1946, wymieniony jako pierwszy aktor). Po ośmiu latach, w 1949, kariera filmowa Greenstreeta zakończyła się filmem Malaya, gdzie był wymieniony jako trzeci, po Spencer Tracy i Jamesie Stewarcie. W czasie tych ośmiu lat pracował z wieloma gwiazdami od Clarka Gable do Avy Gardner i Joan Crawford. Pisarz Tennessee Williams napisał jednoaktową sztukę The Last of My Solid Gold Watches mając na myśli Greenstreeta i zadedykował ją mu.

Greenstreet był nominowany do Oscara w 1942 roku w kategorii najlepszy aktor drugoplanowy za rolę w filmie Sokół maltański.

W latach 1950 i 1951 Greenstreet grał postać Nero Wolfe'a w radiowym programie The New Adventures of Nero Wolfe w NBC, luźno opartym na postaci detektywa stworzonej przez Rexa Stouta.

Greenstreet chorował na cukrzycę i chorobę Brighta (przewlekłą niewydolność nerek). Pięć lat po zakończeniu kariery aktorskiej Greenstreet zmarł z powodu komplikacji związanych z cukrzycą. Jest pochowany w Forest Lawn Memorial Park Cemetery, w Glendale w Kalifornii w miejscu niedostępnym dla zwiedzających. Jego jedyny syn John Ogden Greenstreet z małżeństwa Sydneya z Dorothy Marie Ogden żył dłużej niż on, zmarł 4 marca 2004 w wieku 84 lat.

Sydney jest spokrewniony z aktorem Markiem Greenstreetem.

W hołdzie dla Greenstreeta, postać bossa Hectora Lemansa w grze komputerowej Grim Fandango była oparta na nim. Jim Ward, który podkładał głos Lemansa, skopiował nawet złowieszczy śmiech Greenstreeta.

W jednym z odcinków Star Trek: Następne Pokolenie pod tytułem „The Big Goodbye” występował holograficzny złoczyńca Cyrus Redblock, grany przez Lawrence'a Tierney, który wzorował się na postaci Kaspera Gutmana z Sokoła maltańskiego granej przez Greenstreeta.

Filmografia

• Malaya (1949) jako The Dutchman
• Flamingo Road (1949) jako Szeryf Titus Semple
• Dziewczyna w bieli (1948) jako Hrabia Fosco
• Ruthless (1948) jako Buck Mansfield
• The Velvet Touch (1948) jako Kapitan Danbury
• Handlarze (1947) jako Evan Llewellyn Evans
• That Way with Women (1947) jako James P. Alden
• The Verdict (1946) jako Supt. George Edward Grodman
• Devotion (1946) jako William Makepeace Thackeray
• Troje nieznajomych (1946) jako Jerome K. Arbutny
• Christmas in Connecticut (1945) jako Alexander Yardley
• Konflikt (1945) jako Dr Mark Hamilton
• Pillow to Post (1945) jako Colonel Michael Otley
• Hollywood Canteen (1944) jako Himself
• Konspiratorzy (1944) jako Ricardo Quintanilla
• Maska Dimitriosa (1944) jako Mr. Peters
• Pomiędzy dwoma światami (1944) jako Wielebny Tim Thompson
• Droga do Marsylii (1944) jako Major Duval
• Background to Danger (1943) jako Pułkownik Robinson
• Casablanca (1942) jako Signor Ferrari
• Przez Pacyfik (1942) jako Dr. Lorenz
• Umarli w butach (1941) jako Porucznik Gen. Winfield Scott
• Sokół maltański (1941) jako Kasper Gutman

Bibliografia

• Casablanca (Dwupłytowe wydanie specjalne DVD) (1942).

Literatura uzupełniająca

• Stephen D. Youngkin: The Lost One: A Life of Peter Lorre. University Press of Kentucky, 2005. ISBN 0-8131-2360-7. -- Zawiera cały rozdział poświęcony współpracy pomiędzy Greenstreetem i aktorem Peterem Lorre.

Linki zewnętrzne

• Sydney Greenstreet w bazie IMDb (ang.)
• Sydney Greenstreet w bazie Filmweb
• Sandwich Kent England UK: Local History Scrapbook: Sydney Greenstreet http://www.open-sandwich.co.uk (ang.)
• FreeOTRShows – The Adventures of Nero Wolfe (ang.)