Sygnał mgłowy

Róg do dawania sygnałów mgłowych, używany w XIX wieku przez rybaków z Helu

Sygnał mgłowy – sygnał dźwiękowy emitowany przez statek, platformę lub znak nawigacyjny w warunkach ograniczonej widzialności. Ma na celu poinformowanie znajdujących się w pobliżu statków o obecności, położeniu i statusie nadającego sygnał.

Rodzaj i sposób nadawania sygnałów mgłowych określają Międzynarodowe Przepisy o Zapobieganiu Zderzeniom na Morzu. Sygnały mgłowe nadają statki nie widzące się nawzajem. Nie należy ich mylić z sygnałami dźwiękowymi oznajmiającymi o manewrach statku, które mogą być nadawane tylko przez statki widzące się wzajemnie.

Statki będące w drodze nadają sygnały gwizdkiem (tak według konwencji nazwano syreny, tyfony itp), statki na kotwicy lub na mieliźnie używają w tym celu dzwonu i, w zależności od wielkości, gongu.

JednostkaSygnałCzęstotliwość nadawaniaUwagi
Statek o napędzie mechanicznym1 długi sygnał nadany gwizdkiemnie rzadziej niż co 2 minuty
Statek w drodze, nie posuwający się po wodzie (z zatrzymanym napędem)2 długie sygnały nadane gwizdkiem
Statek nie odpowiadający za swoje ruchy

Statek o ograniczonej zdolności manewrowej Statek holujący

Statek zajęty połowem

Statek o napędzie żaglowym

1 długi i 2 krótkie sygnały nadane gwizdkiem
Statek holowany (ostatni statek zespołu holowniczego, jeżeli jest obsadzony załogą)1 długi i 3 krótkie sygnały nadane gwizdkiemJeśli możliwe sygnał powinien być nadawany bezpośrednio po sygnale nadanym przez statek holujący.
Statek stojący na kotwicygwałtowne bicie w dzwon przez 5 sekundnie rzadziej niż co 1 minutęJeżeli długość statku przekracza 100 metrów, bezpośrednio po sygnale dzwonem, umieszczonym na dziobie statku, powinien być nadany podobny sygnał za pomocą gongu w części rufowej.

Dodatkowo statek może nadawać gwizdkiem literę R według alfabetu Morse’a (• — •)

Statek na mieliźnieKolejno:

3 pojedyncze uderzenia w dzwon

gwałtowne bicie w dzwon przez 5 sekund

3 pojedyncze uderzenia w dzwon

Platformy i podobne stałe konstrukcje nadają zwykle literę U (• • —) gwizdkiem (zwykle tyfonem). Znaki nawigacyjne nadają sygnały dźwiękowe gwizdkiem, dzwonem, nautofonem. Urządzenia dźwiękowe zainstalowane na bojach (dzwon, buczek), obecnie niemal zupełnie wyszły z użycia z uwagi na wyposażanie pław w reflektory radarowe i radarowe urządzenia odzewowe Racon. Pławy zwykle emitowały dźwięk bez określonej charakterystyki generowany dzięki kołysaniu się pławy na fali. Dane o sygnałach dźwiękowych znaków nawigacyjnych i platform można znaleźć w publikacjach nautycznych (Spis świateł i sygnałów nawigacyjnych).

Sygnały mgłowe były również nadawane przez urządzenia zlokalizowane przy latarniach morskich. Powszechne wyposażanie statków w radary nawigacyjne, rozwój GPS, spowodowały zmianę przepisów IALA i od 1991 sygnały mgłowe nie są nadawane przez stacje brzegowe. Do dziś zachowały się sprawne urządzenia do nadawania sygnałów mgłowych przy latarniach morskich m.in.: w Rozewiu, Stilo, działająca cały rok w Porcie Dziwnów, Jarosławcu (stalowa wieżyczka sygnału mgłowego z początków XX w.).

Bibliografia

  • Franciszek Wróbel: Vademecum Nawigatora. Gdynia: Trademar, 2009. ISBN 83-915444-3-5.

Media użyte na tej stronie

Rog mglowy z muzeum A 296.jpg
Autor: Ciacho5, Licencja: CC BY-SA 4.0
Róg używany przez helskich rybaków w XIX wieku do nadawania sygnałów mgłowych