Sygnały (miesięcznik)
| Częstotliwość | |
|---|---|
| Państwo | |
| Tematyka | literatura |
| Język | polski |
| Pierwszy numer | |
| Ostatni numer | |
| Redaktor naczelny |
Sygnały – niezależne lewicowe pismo społeczno-kulturalne publikowane we Lwowie w latach 1933–1939. Tytuł pisma nawiązywał do wywrotowego dramatu Ewy Szelburg-Zarembiny (która również publikowała w "Sygnałach"), opublikowanego w 1933 roku, będącego ostrą krytyką systemu kapitalistycznego.
Redakcja
Redaktorem naczelnym był Karol Kuryluk. Do komitetu redakcyjnego należeli: Tadeusz Banaś, Aleksander Baumgardten, Stanisława Blumenfeld, Halina Górska, Tadeusz Hollender, Anna Kowalska, Stefan Kawyn, Andrzej Kruczkowski, Bolesław Lewicki, Marian Promiński i Stanisław Rogowski.
Program
W pierwszym numerze redakcja deklarowała: Wchodzimy na świat bez programu! Nie chcemy wypowiadać szumnych słów i haseł ani stawiać papierowych granic, tężejących potem w mur, o który musielibyśmy kiedyś tłuc bezradnie głowami. ... Razem nie stanowimy ani lewicy, ani prawicy. Nie reprezentujemy też złotego środka społecznie czy literacko. Chcemy być po prostu ludźmi i to nam wystarcza.
Autorzy
"Sygnały" stworzyły łamy dla literackiej młodzieży Lwowa i okolic (Erwin Axer, Stanisław Jerzy Lec, Czesław Miłosz, Debora Vogel, Mirosław Żuławski), Kuryluk szybko pozyskał wybitne pióra z całego kraju (Maria Dąbrowska, Bruno Schulz, Leopold Staff, Andrzej Strug, Julian Tuwim, Józef Wittlin) i zagranicy (Henri Barbusse, André Malraux, Carl von Ossietzky, Bertrand Russell, Upton Sinclair, Paul Valéry). "Sygnały" zamieszczały korespondencje z Paryża, Londynu i Berlina; recenzowały książki, wystawy, spektakle teatralne i koncerty; reprodukowały prace artystów polskich: Jan Cybis, Xawery Dunikowski, Henryk Gotlib, Bronisław Wojciech Linke, Maria Jarema, Bruno Schulz, Zygmunt Waliszewski, a sporadycznie także obcych: Mychajło Rudnycki; promowały awangardowych fotografów i fotomontażystów (Otto Hahn, Jerzy Janisch, Margit Sielska-Reich, Mieczysław Szczuka); popularyzowały nowoczesną sztukę europejską (Alexander Archipenko, Gauguin, van Gogh, Max Ernst). Z "Sygnałami" współpracowali utalentowani rysownicy (Karol Baraniecki, Fryderyk Kleinman, Eryk Lipiński, Franciszek Parecki), znani ze swoich ciętych karykatur (w tym Hitlera, Mussoliniego, Franco). Numery specjalne poświęcono miejscowej kulturze lwowskiej, a także ukraińskiej, żydowskiej, białoruskiej.
Historia
W 1938 bojówka ONR zaatakowała redakcję "Sygnałów" i Kuryluk cudem uniknął ciosu łomem w głowę. Im bliżej wojny, tym bardziej pogarszała się sytuacja finansowa pisma, które utrzymywało się ze sprzedaży, reklamy i okazjonalnych datków. Zaostrzała się też cenzura i wzmagały szykany (rewizje redakcji, konfiskaty nakładu, zawieszenie pisma). Jednak Kuryluk wydawał "Sygnały", na końcu już niemal w pojedynkę, do końca sierpnia 1939. Po wybuchu wojny zadeponował archiwum "Sygnałów" w bibliotece Ossolineum (dziś Stefanyka). Po zakończeniu II wojny światowej i wygnaniu Polaków ze Lwowa archiwum "Sygnałów" wraz z innymi bezcennymi egzemplarzami materialnymi kultury polskiej nie zostało zwrócone prawowitym właścicielom i do dnia dzisiejszego pozostaje poza współczesnymi granicami kraju.
Na fali październikowej odwilży roku grupa młodych wrocławskich dziennikarzy założyła krótkotrwałe "Sygnały II".
Ilustracje z Sygnałów
Rysunek Guillaume’a Apollinaire’a, Sygnały (1933–1939).
Fotografia André Malraux, Sygnały (1933–1939).
Fotografia laureata Pokojowej Nagrody Nobla Carl’a von Ossietzky, Sygnały, 1936.
Bertrand Russell, Piękno matematyki, Sygnały (1933–1939).
Wiersz Verlaine’owi ukrainińskiego poety Michała Rudnickiego, specialny numer ukrainiański, Sygnały, IV-V, 1934.
Fotografia żydowskich dzieci w Palestynie, Sygnały (1933–1939).
Fotografia młodzieży w Palestynie, Sygnały (1933–1939).
Maria Jarema, Kompozycja, Sygnały (1933–1939).
Otto Hahn, Fotomontaż (1933), w: Debora Vogel, “Genealogia fotomontażu”, Sygnały, XII, 1934.
Mieczysław Szczuka, Fotomontaż, w 10. rocznicę śmierci artysty, Sygnały, 1937.
Fotografia ukraińskiej akorki Marii Morskiej (zm. 1933), specjalny dodatek ukraiński do numeru Sygnałów, IV-V, 1934.
Władysław Broniewski i Karol Kuryluk, Sygnały, II, 1956.
Bibliografia
- Książka dla Karola, Warszawa, 1984.
- Prasa Polska w latach 1939–1945, Warszawa, 1980.
- Ewa Pankiewicz, Karol Kuryluk. Biografia polityczna 1910–1967, praca doktorska, Uniwersytet Warszawski.
- Czesław Miłosz, Zaraz po wojnie, korespondencja z pisarzami 1945–1950, Kraków, 1998.
- Bruno Schulz, Księga listów, red. J. Ficowski, Kraków, 1975.
- Tadeusz Breza, „Wspmnienie o Karolu”, Nelly, Warszawa, 1970
- Ewa Kuryluk, Goldi, Warszawa, 2004
- Ewa Kuryluk, „Dziś właśnie dzwonił do mnie Stalin”, Zeszyty Literackie, 100, 2007
- Ewa Kuryluk, Frascati, Kraków, 2009
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
First page of the Magazine Sygnały, February 1938
Photograph of the Nobel Peace Prize Laureate Carl von Ossietzky in Signals Magazine, 1936.
Photograph of the Ukrainian actress Maria Morska (died 1933) in the special Ukrainian issue of Signals Magazine, IV-V, 1934.
The first page of Signals II Magazine, showing Karol Kuryluk and Władysław Broniewski).
Otto Hahn, Photomontage (1933), illustrating the article “Genealogy of Photomontage” by Debora Vogel in Signals Magazine, XII, 1934.
The front page of first issue the Sygnały Magazine, November 1933
Photograph of youth from Germany in Palestine, in Signals Magazine (1933–1939).
Maria Jarema, Composition (plaster), in Signals Magazine (1933–1939).
Mieczysław Szczuka, Photomontage, published on the 10th anniversary of his death in Signals Magazine, 1937.
Poem to Verlaine by Ukrainian poet Mikhail Rudnickij in Signals Magazine (1933–1939).
Drawing of Guillaume Apollinaire in Signals Magazine (1933–1939).
Photograph of Jewish children in Palestine, in Signals Magazine (1933–1939).
Photograph of André Malraux in Signals Magazine (1933–1939).
Bertrand Russell, The Beauty of Mathematics: Piekno Matematyki in Signals Magazine (1933–1939).