Sygnet

REF orange.svg
Ten artykuł od 2015-11 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.
Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do wiarygodnych źródeł.
(Dodanie listy źródeł bibliograficznych lub linków zewnętrznych nie jest wystarczające).
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Złoty sygnet z epoki Karolingów (Muzeum Luwru w Paryżu)
Sygnet herbowy angielski
Pieczęć sygnetowa odciśnięta w laku (herb meksykańskiej rodziny Fonseca Padilla)
Sygnet pieczętny Świętopełka

Sygnet (fr. signet, łac. signum „znak”) – ozdobny pierścień, przeznaczony głównie dla mężczyzn, służący jako pieczęć do laku[a]. Na oczku ma wygrawerowany wizerunek herbu lub monogram. Współcześnie używany zazwyczaj jako element męskiej biżuterii.

W historycznej tradycji

Początki sygnetu wiążą się z rzymskim zwyczajem używania pierścienia osobistego (anulus signatoris), którym uwierzytelniano listy. Od XII stulecia używany był przez możnowładców, a później także przez szlachtę do zamykania korespondencji osobistej. Szczególnym przykładem tradycyjnego sygnetu jest pontyfikalny pierścień papieski, znany pod nazwą Pierścienia Rybaka i spełniający funkcję osobistej pieczęci papieża.

Cechy fizyczne

Oczko sygnetów herbowych wykonane jest na ogół z kamienia szlachetnego, obrabianego w technice intaglio. W Polsce międzywojennej najpopularniejszym materiałem do tego celu był niezbyt twardy i dość łatwy w obróbce krwawnik (minerał ten barwy stalowo-szarej, nazwę swoją zawdzięcza pozostawianiu czerwonawej smugi przy potarciu o papier). Do wyrobu sygnetowych pieczęci stosowano również inne kamienie szlachetne jak dwuwarstwowy onyks czy karneol bądź heliotrop. Ponadto tłoki pieczętne często grawerowane były w metalu, z którego wykonano sam pierścień.

Cechy użytkowe

W Polsce noszony przez szlachtę na palcu serdecznym lewej dłoni[3]. Zwyczaj angielski nakazuje noszenie sygnetu na małym palcu.

Szczególnie w USA popularne jest noszenie przez mężczyzn sygnetów z symbolami ukończonych prestiżowych szkół lub jednostek wojskowych, w których odbyli służbę.

Wyróżnikiem i cechą niezbędną sygnetu jest jego funkcja jako pieczęci. Potocznie jednak sygnetami nazywa się także męskie pierścienie bez wygrawerowanego znaku właściciela, zwane wówczas „sygnetami ślepymi” albo pogardliwie „ślizgawką”.

Uwagi

  1. ↑ Słowo „sygnet” może oznaczać też sygnet drukarski, tj. godło drukarni albo wydawcy umieszczane na okładce lub stronach informacyjnych książki[1][2].

Przypisy

  1. ↑ Witold Doroszewski (red.): sygnet. Słownik języka polskiego PWN, 1958–1969. [dostęp 2013-09-22].
  2. ↑ sygnet. Słownik języka polskiego PWN. [dostęp 2013-09-22].
  3. ↑ Dlatego starożytni Rzymanie nazywali go digitus annularis – palec pierścienny (W. Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Rytm, 2003, s. 909)

Bibliografia

  • Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: Mały słownik sztuk plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993, s. 291. ISBN 83-214-0590-8.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Signet ring Louvre MAN87432.jpg
Signet ring bearing a monogram interpreted as “REGINE ARNEGUNDIS” (Queen Aregund). Gold, Merovingian Gaul, ca. 570. From the finery of Aregund, wife of Clotaire I (511–561). Found in 1959 in a tomb in Saint-Denis, France.
Baronnet-signet-ring.JPG
Autor: Marc Baronnet, Licencja: CC BY-SA 4.0
Signet ring bearing the arms of the Baronnet family ; goldsmith : Jean-Pierre Gautheron, Paris
Lacre-JP-VII.jpg
Autor: JP7, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Sello de lacre en sobre, escudo heráldico de la familia Fonseca Padilla; Jalisco, México.
CMM - Sygnet pieczętny filtered.jpg
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku. Kopia sygnetu pieczętnego z kotwicą używanego przez księcia Pomorza Gdańskiego Świętopełka w latach 1217-1266. Na otoku napis: Anulus Svant (Epolocus). Oryginał w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie.