Symeon Słupnik Starszy

Święty Symeon Słupnik Starszy
święty mnich
Ikona z XVI wieku przedstawiająca postać Symeona Słupnika (Muzeum Historyczne w Sanoku).
Data i miejsce urodzenia	ok. 390 Sis (dzisiejsze Kozan)
Data śmierci	28 sierpnia 459
Czczony przez	Kościół katolicki Cerkiew prawosławną
Wspomnienie	5 stycznia lub 27 września[a] 1 września[b] 14 września[c]
Atrybuty	bicz

Symeon Słupnik Starszy, również: Szymon Słupnik^[1][2], Szymon Słupnik Starszy^[2], Symeon Stylita^[2]; cs. Prepodobnyj Simeon Stołpnik (ur. ok. 390, zm. 28 sierpnia 459) – asceta, święty Kościoła katolickiego i święty mnich Kościoła prawosławnego.

Życiorys

Symeon Słupnik Starszy urodził się w końcu IV wieku w licznej, pasterskiej rodzinie w Sis na pograniczu Cylicji i Syrii (dzisiejsze Kozan w Turcji) w pobliżu Antiochii Syryjskiej. W krótkim czasie całą rodzinę zabrała śmierć. Osamotniony, trzynastoletni Symeon sprzedał cały majątek, a pieniądze rozdał ubogim, sam zaś przystąpił do eremitów w Teleda. Po krótkim czasie odszedł stamtąd pragnąc zostać pustelnikiem. Był pierwszym, który obrał ten szczególny sposób ascezy wiodąc życie na słupie^[3].

Prawosławna hagiografia nazwała świętego Antiocheńskim w odróżnieniu od żyjącego w VI wieku św. Symeona Słupnika Młodszego.

Asceza

Resztki kolumny

W Telanissus (obecnie Deir Semaan), gdzie zamieszkał znany był z ascetycznego stylu życia. Opisy hagiograficzne mówią, że „krępował ciało sznurem z łyka palmowego, gęsto przetykanym cierniami”, „kazał zamknąć się w kamiennej cysternie na wodę”, „mieszkał w tak ciasnej pieczarze, że nie mógł w niej rozprostować nóg”, „przykuł się do głazu kilkumetrowym łańcuchem”.

W pobliżu Antiochii Syryjskiej zbudował kamienny słup (początkowo wysokości 10 stóp, czyli ok. 3 m, który następnie podwyższano aż do ostatecznej jego wysokości 60 stóp, tj. około 18 m), na którym umieścił platformę o powierzchni około 4 m kw. Przebywał na niej blisko 40 lat, tam modlił się, wygłaszał kazania oraz rozmawiał z odwiedzającymi go tłumami ludzi (stąd określenie, że niejako „zamieszkał” na słupie).

Eremita

Ruiny bazyliki św. Symeona Słupnika (arab. Qala’at Samaan) leżące niedaleko Aleppo w Syrii

Jego życie wypełniała modlitwa i kontemplacja. Żywił się tym, co przynosiła mu okoliczna ludność. Przed deszczem i upalnym słońcem chronił go jedynie płaszcz z kapturem. Nie unikał jednak kontaktów z ludźmi – pod jego słup, z którego głosił kazania, docierali ciekawscy oraz pielgrzymi z Arabii, Persji, a nawet Rzymu. Pielgrzymi pełni wszelkiego szacunku prosili go o nauki, rady oraz modlitwę wstawienniczą. Bronił również wiary przed nestorianami. Dzięki niemu cesarz Leon I wsparł Sobór chalcedoński.

Śmierć

Zmarł 28 sierpnia 459 roku. W jego pogrzebie wziął udział patriarcha Antiochii, sześciu biskupów, gubernator cesarski, wielu mnichów i niezliczone rzesze wiernych. Jego ciało uroczyście przeniesione zostało do Konstantynopola.

Wierzy się, ze czaszka Symeona Słupnika znajduje się od 1204 r. w klasztorze kamedułów w Arezzo. Na miejscu, gdzie stał słup, wybudowano świątynię (474–491), do której wędrowali pątnicy do XVII wieku. Później została ona zburzona przez Arabów. Dziś stoi tam ołtarz – wybudowany w 1936.

Naśladowcy

Symeon Słupnik znalazł licznych naśladowców (stylici). Wokół kolumny osiedliło się wielu pielgrzymów. Do dziś w Kościołach wschodnich klasztory i pustelnie zakładane są w niedostępnych miejscach, a zamieszkujący je mnisi cieszą się wielkim autorytetem.

Ikonografia

W ikonografii zachodniej Symeon Słupnik bywa przedstawiany zwykle na słupie. Jego atrybutem jest bicz.

W sztuce wschodniej święty przedstawiany jest w scenie typowej dla mnichów-stylitów. Ukazuje się go w półpostaci na słupie. Jest starym człowiekiem z dosyć długą, siwą brodą i czarnych mniszych szatach. Zazwyczaj prawą ręką błogosławi, a w lewej trzyma zwój z napisem: „Bracia, znoście zgryzoty i niedole, aby uniknąć wiecznej męki”

Dzień obchodów

W Kościele katolickim niegdyś wspomnienie liturgiczne obchodzono 5 stycznia. W nowym Martyrologium Rzymskim umieszczono wspomnienie pod dniem 27 września.

Cerkiew prawosławna wspomina świętego mnicha 1/14 września^[d], tj. 14 września według kalendarza gregoriańskiego.

Patronat

W prawosławiu mnich jest adresatem modlitw w intencji powrotu na łono Cerkwi osób, które odstąpiły od prawowiernej wiary.

Zobacz też

• kult świętych
• święci i błogosławieni Kościoła katolickiego
• święci prawosławni

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Symeon na DEON.pl z inicjatywy SJ i Wydawnictwa WAM za H. Frosem i F. Sową
• Święty Szymon Słupnik na brewiarz.katolik.pl [ostatnia aktualizacja: 12.01.2010]
• mnich Symeon Stylita na cerkiew.pl (oprac. Jarosław Charkiewicz)
• Żywot Ś. Symeona Słupnika starszego w Żywotach Świętych Piotra Skargi