Symphyotrichum

*Symphyotrichum*
	; Aster nowobelgijski
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	astrowce
Rodzina	astrowate
Podrodzina	Asteroideae
Rodzaj	Symphyotrichum
	Nazwa systematyczna
	Symphyotrichum Ness; Gen. Sp. Aster.: 135 (1832)
	Typ nomenklatoryczny
	S. unctuosum C.G.D. Nees
Synonimy
	Aglotoma Raf.; Anactis Raf.; Bindera Raf.; Brachyactis Ledeb.; Conyzanthus Tamamsch.; Diplactis Raf.; Fimbristima Raf.; Lasallea Greene; Leiachenis Raf.; Mesoligus Raf.; Myctanthes Raf.; Thinobia Phil.; Venatris Raf.; Virgaria Raf. ex DC.; Virgulaster Semple; Virgulus Raf.; Xalkitis Raf.;

Aster nowoangielski

Aster lancetowaty

Symphyotrichum Ness – rodzaj roślin nasiennych z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje ok. 100 gatunków^[3], przy czym do lat 90. XX wieku rośliny tu zaliczane były powszechnie włączane do rodzaju aster Aster. Zasięg rodzaju obejmuje Amerykę Północną, Południową oraz środkową i wschodnią Azję^[3]. Najbardziej zróżnicowany jest w Ameryce Północnej, gdzie występuje 76 gatunków^[5]. W Polsce liczne gatunki i mieszańce z tego rodzaju są uprawiane, a 5 występuje też w naturze jako zdziczałe i zadomowione antropofity^[6].

Liczne gatunki i ich mieszańce są uprawiane jako rośliny ozdobne, także w setkach odmian ozdobnych. Do najbardziej popularnych w uprawie należą: aster nowoangielski S. novae-angliae, aster nowobelgijski S. novi-belgii^[5], aster karłowaty S. dumosum^[6]. Lokalnie niektóre gatunki wykorzystywane są jako rośliny lecznicze^[5].

Morfologia

Symphyotrichum ericoides

Aster karłowaty odmiana 'Countess of Dudley'

Pokrój: Rośliny zielne (byliny) z kłączem i korzeniami wiązkowymi^[7].
Liście: Skrętoległe, ogonkowe do siedzących i obejmujących łodygę, od równowąskich do sercowatych, całobrzegie lub ząbkowane, często podwinięte na brzegu^[7].
Kwiaty: Zebrane w koszyczki, a te z kolei zwykle w wiechowaty lub baldachogroniasty kwiatostan złożony. Okrywy koszyczków są wąskodzwonkowate do półkulistych, ich listki wyrastają zwykle w 3–7 rzędach, zwykle zielone na brzegu i jaśniejsze u nasady. Zewnętrzne w koszyczku kwiaty języczkowate o zwykle długim płatku, białym, niebieskich lub fioletowym. Wewnątrz koszyczka występują żółte kwiaty rurkowate, zwykle nieco fioletowe na szczytach łatek, łatki trójkątne, wzniesione lub rozpostarte^[7].
Owoce: Niełupki wąskojajowate, ścieśnione z puchem kielichowym^[7].

Systematyka

Rodzaj Symphyotrichum należy do podplemienia Asterinae plemienia Astereae podrodziny Asteroideae w obrębie rodziny astrowatych Asteraceae^[8]^[9].

Rośliny tu zaliczane były włączane do rodzaju aster Aster w jego tradycyjnym, szerokim ujęciu (dominującym do lat 90. XX wieku). Podobieństwo morfologiczne okazało się jednak mylące, ponieważ spowodowało skupienie w jednym rodzaju gatunków często odlegle spokrewnionych^[9]. Rodzaj Symphyotrichum wyodrębniony został na początku lat 90. XX wieku przez Nesoma, wraz z innymi rodzajami północnoamerykańskimi^[10]. Analizy morfologiczne i molekularne wykazały, że rodzaj ten (i szereg innych wyodrębnionych z Aster) jest bliżej spokrewniony z takimi rodzajami północnoamerykańskimi jak nawłoć Solidago, konyza Conyza, przymiotno Erigeron niż z euroazjatyckimi astrami^[11]^[9]^[10].

Gatunki dziczejące i zadomowione już w Polsce^[6]

aster drobnokwiatowy Aster tradescantii L. ≡ Symphyotrichum tradescanti (L.) G.L.Nesom
aster lancetowaty Aster lanceolatus Willd. ≡ Symphyotrichum lanceolatum (Willd.) G.L.Nesom
aster nowoangielski, a. amerykański Aster novae-angliae L. ≡ Symphyotrichum novae-angliae (L.) G.L.Nesom
aster nowobelgijski, a. wirginijski Aster novi-belgii L. ≡ Symphyotrichum novi-belgii (L.) G.L.Nesom
aster wierzbolistny Aster × salignus Willd. ≡ Symphyotrichum × salignum (Willd.) G.L.Nesom

Wykaz gatunków^[3]

Symphyotrichum adnatum (Nutt.) G.L.Nesom
Symphyotrichum × amethystinum (Nutt.) G.L.Nesom
Symphyotrichum anomalum (Engelm.) G.L.Nesom
Symphyotrichum anticostense (Fernald) G.L.Nesom
Symphyotrichum ascendens (Lindl.) G.L.Nesom
Symphyotrichum × batesii (Rydb.) G.L.Nesom
Symphyotrichum bimater (Standl. & Steyerm.) G.L.Nesom
Symphyotrichum boreale (Torr. & A.Gray) Á.Löve & D.Löve
Symphyotrichum bracteolatum (Nutt.) G.L.Nesom
Symphyotrichum bullatum (Klatt) G.L.Nesom
Symphyotrichum burgessii (Britton) G.L.Nesom
Symphyotrichum campestre (Nutt.) G.L.Nesom
Symphyotrichum carnerosanum (S.Watson) G.L.Nesom
Symphyotrichum chapmanii (Torr. & A.Gray) Semple & Brouillet
Symphyotrichum chihuahuense G.L.Nesom
Symphyotrichum chilense (Nees) G.L.Nesom
Symphyotrichum ciliatum (Ledeb.) G.L.Nesom
Symphyotrichum ciliolatum (Lindl.) Á.Löve & D.Löve
Symphyotrichum × columbianum (Piper) G.L.Nesom
Symphyotrichum concolor (L.) G.L.Nesom
Symphyotrichum cordifolium (L.) G.L.Nesom – aster sercolistny^[12]
Symphyotrichum defoliatum (Parish) G.L.Nesom
Symphyotrichum depauperatum (Fernald) G.L.Nesom
Symphyotrichum divaricatum (Nutt.) G.L.Nesom – aster rozkrzewiony
Symphyotrichum drummondii (Lindl.) G.L.Nesom
Symphyotrichum dumosum (L.) G.L.Nesom – aster karłowaty
Symphyotrichum elliottii (Torr. & A.Gray) G.L.Nesom
Symphyotrichum ericoides (L.) G.L.Nesom
Symphyotrichum eulae (Shinners) G.L.Nesom
Symphyotrichum expansum (Poepp. ex Spreng.) G.L.Nesom
Symphyotrichum falcatum (Lindl.) G.L.Nesom
Symphyotrichum fendleri (A.Gray) G.L.Nesom
Symphyotrichum × finkii (Rydb.) G.L.Nesom
Symphyotrichum firmum (Nees) G.L.Nesom
Symphyotrichum foliaceum (Lindl. ex DC.) G.L.Nesom
Symphyotrichum fontinale (Alexander) G.L.Nesom
Symphyotrichum frondosum (Nutt.) G.L.Nesom
Symphyotrichum georgianum (Alexander) G.L.Nesom
Symphyotrichum glabrifolium (DC.) G.L.Nesom
Symphyotrichum graminifolium (Spreng.) G.L.Nesom
Symphyotrichum grandiflorum (L.) G.L.Nesom
Symphyotrichum × gravesii (E.S.Burgess) G.L.Nesom
Symphyotrichum greatae (Parish) G.L.Nesom
Symphyotrichum hallii (A.Gray) G.L.Nesom
Symphyotrichum hendersonii (Fernald) G.L.Nesom
Symphyotrichum hintonii (G.L.Nesom) G.L.Nesom
Symphyotrichum jessicae (Piper) G.L.Nesom
Symphyotrichum laeve (L.) Á.Löve & D.Löve – aster gładki^[12]
Symphyotrichum lanceolatum (Willd.) G.L.Nesom – aster lancetowaty
Symphyotrichum lateriflorum (L.) Á.Löve & D.Löve – aster bocznolistny^[12]
Symphyotrichum laurentianum (Fernald) G.L.Nesom
Symphyotrichum lentum (Greene) G.L.Nesom
Symphyotrichum leonis (Britton) G.L.Nesom
Symphyotrichum × longulum (E.Sheld.) G.L.Nesom
Symphyotrichum lucayanum (Britton) G.L.Nesom
Symphyotrichum martii (Baker) G.L.Nesom
Symphyotrichum molle (Rydb.) G.L.Nesom
Symphyotrichum moranense (Kunth) G.L.Nesom
Symphyotrichum nahanniense (Cody) Semple
Symphyotrichum novae-angliae (L.) G.L.Nesom – aster nowoangielski
Symphyotrichum novi-belgii (L.) G.L.Nesom – aster nowobelgijski
Symphyotrichum oblongifolium (Nutt.) G.L.Nesom
Symphyotrichum ontarionis (Wiegand) G.L.Nesom
Symphyotrichum oolentangiense (Riddell) G.L.Nesom
Symphyotrichum parviceps (E.S.Burgess) G.L.Nesom
Symphyotrichum patagonicum (Cabrera) G.L.Nesom
Symphyotrichum patens (Aiton) G.L.Nesom
Symphyotrichum peteroanum (Phil.) G.L.Nesom
Symphyotrichum phlogifolium (Muhl. ex Willd.) G.L.Nesom
Symphyotrichum pilosum (Willd.) G.L.Nesom
Symphyotrichum plumosum (Small) Semple
Symphyotrichum porteri (A.Gray) G.L.Nesom
Symphyotrichum potosinum (A.Gray) G.L.Nesom
Symphyotrichum praealtum (Poir.) G.L.Nesom – aster wysoki^[12]
Symphyotrichum pratense (Raf.) G.L.Nesom
Symphyotrichum prenanthoides (Muhl. ex Willd.) G.L.Nesom
Symphyotrichum priceae (Britton) G.L.Nesom
Symphyotrichum puniceum (L.) Á.Löve & D.Löve – aster purpurowy^[12]
Symphyotrichum purpurascens (Sch.Bip.) G.L.Nesom
Symphyotrichum pygmaeum (Lindl.) Brouillet & Selliah
Symphyotrichum racemosum (Elliott) G.L.Nesom
Symphyotrichum regnellii (Baker) G.L.Nesom
Symphyotrichum retroflexum (Lindl.) G.L.Nesom
Symphyotrichum rhiannon Weakley & Govus
Symphyotrichum robynsianum (J.Rousseau) Brouillet & Labrecque
Symphyotrichum × salignum (Willd.) G.L.Nesom – aster wierzbolistny
Symphyotrichum schaffneri (S.D.Sundb. & A.G.Jones) G.L.Nesom
Symphyotrichum × schistosum (E.S.Steele) G.L.Nesom
Symphyotrichum sericeum (Vent.) G.L.Nesom
Symphyotrichum shortii (Lindl.) G.L.Nesom
Symphyotrichum simmondsii (Small) G.L.Nesom
Symphyotrichum spathulatum (Lindl.) G.L.Nesom
Symphyotrichum × subgeminatum (Fernald) G.L.Nesom
Symphyotrichum subspicatum (Nees) G.L.Nesom
Symphyotrichum subulatum (Michx.) G.L.Nesom
Symphyotrichum × tardiflorum (L.) Greuter, M.V.Agab. & Wagenitz
Symphyotrichum tenuifolium (L.) G.L.Nesom
Symphyotrichum tradescanti (L.) G.L.Nesom – aster drobnokwiatowy
Symphyotrichum trilineatum (Sch.Bip. ex Klatt) G.L.Nesom
Symphyotrichum turbinellum (Lindl.) G.L.Nesom
Symphyotrichum turneri (S.D.Sundb. & A.G.Jones) G.L.Nesom
Symphyotrichum undulatum (L.) G.L.Nesom
Symphyotrichum urophyllum (Lindl.) G.L.Nesom
Symphyotrichum vahlii (Gaudich.) G.L.Nesom
Symphyotrichum × versicolor (Willd.) G.L.Nesom – aster różnobarwny
Symphyotrichum walteri (Alexander) G.L.Nesom
Symphyotrichum welshii (Cronquist) G.L.Nesom
Symphyotrichum × woldenii (Rydb.) G.L.Nesom
Symphyotrichum yukonense (Cronquist) G.L.Nesom

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-04-26] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-04-26] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Symphyotrichum Nees. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-04-25].
↑ Symphyotrichum. W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-04-26].
↑ ^a ^b ^c David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 897. ISBN 978-1-107-11502-6.
↑ ^a ^b ^c ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 37-38, ISBN 978-83-62975-45-7 .
↑ ^a ^b ^c ^d J.W.J.W. Kadereit J.W.J.W., CharlesCh. Jeffrey CharlesCh. (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 335, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805 .
↑ Genus Symphyotrichum Nees. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-04-25].
↑ ^a ^b ^c Wei-Ping Li, Fu-Sheng Yang, Todorka Jivkova, Gen-Shen Yin. Phylogenetic relationships and generic delimitation of Eurasian Aster (Asteraceae: Astereae) inferred from ITS, ETS and trnL-F sequence data. „Annals of Botany”. 109, 7, s. 1341–1357, 2012. DOI: 10.1093/aob/mcs054.
↑ ^a ^b Nesom G.L.. eview of the taxonomy of Aster sensu lato (Asteraceae: Astereae), emphasizing the New World species. „Phytologia”. 77, s. 141-297, 1994.
↑ Nesom, G.L.. Taxonomic decisions at generic rank in tribe Astereae (Asteraceae) for the Global Compositae Database. „Phytoneuron”. 24, s. 1–6, 2020.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 33. ISBN 978-83-925110-5-2.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-04-26] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-04-26] (ang.).

[powo-3] Symphyotrichum Nees. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-04-25].

[ing-4] Symphyotrichum. W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-04-26].

[mabb-5] David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 897. ISBN 978-1-107-11502-6.

[checklist-6] ZbigniewZ. Mirek ZbigniewZ. i inni, Vascular plants of Poland. An annotated checklist, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2020, s. 37-38, ISBN 978-83-62975-45-7 .

[kubitzki-7] J.W.J.W. Kadereit J.W.J.W., CharlesCh. Jeffrey CharlesCh. (red.), Flowering plants. Eudicots: Asterales, Berlin: Springer, 2007, s. 335, ISBN 978-3-540-31051-8, OCLC 184984805 .

[grin-8] Genus Symphyotrichum Nees. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2022-04-25].

[wei-9] Wei-Ping Li, Fu-Sheng Yang, Todorka Jivkova, Gen-Shen Yin. Phylogenetic relationships and generic delimitation of Eurasian Aster (Asteraceae: Astereae) inferred from ITS, ETS and trnL-F sequence data. „Annals of Botany”. 109, 7, s. 1341–1357, 2012. DOI: 10.1093/aob/mcs054.

[nesom-10] Nesom G.L.. eview of the taxonomy of Aster sensu lato (Asteraceae: Astereae), emphasizing the New World species. „Phytologia”. 77, s. 141-297, 1994.

[database2020-11] Nesom, G.L.. Taxonomic decisions at generic rank in tribe Astereae (Asteraceae) for the Global Compositae Database. „Phytoneuron”. 24, s. 1–6, 2020.

[gawrys-12] Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 33. ISBN 978-83-925110-5-2.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Symphyotrichum

Morfologia

Systematyka

Przypisy

Media użyte na tej stronie