Synagoga Bne Emuna w Krakowie
| ||
nr rej. A-838 z 1.02.1990 oraz 25.08.1994 | ||
(c) I, Jakubhal, CC-BY-SA-3.0 | ||
Państwo | Polska | |
Miejscowość | Kraków | |
Budulec | murowana | |
Architekt | Jacek Matusiński | |
Data budowy | 1886 | |
Data likwidacji | II wojna światowa | |
Tradycja | ortodoksyjna | |
Obecnie | Centrum Kultury Żydowskiej | |
50°03′04,84″N 19°56′39,93″E/50,051344 19,944425 |
Synagoga Bne Emuna w Krakowie (z hebr. Dzieci Wiary) – synagoga znajdująca się na Kazimierzu w Krakowie, na rogu ulicy Dow Baera Meiselsa 17 oraz Placu Nowego 5.
Historia
Synagoga została zbudowana w 1886 roku z inicjatywy Żydowskiego Towarzystwa Modlitewnego i Dobroczynnego Bne Emuna, według projektu architekta i budowniczego Jacka Matusińskiego. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali wnętrze synagogi, przeznaczając ją następnie na warsztat stolarski. Po zakończeniu wojny nadal pełniła funkcję stolarni, a później magazynu. Od początku lat 80. budynek stał opuszczony i popadał w ruinę.
W latach 1988-1993 z inicjatywy Fundacji Judaica przeprowadzono gruntowny remont oraz rozbudowę synagogi z przeznaczeniem jej na Centrum Kultury Żydowskiej. Pracami tymi kierował architekt Dariusz Gruszka. Większość środków na remont przeznaczył Kongres Stanów Zjednoczonych oraz w mniejszym stopniu: Gmina Kraków, wojewoda krakowski, Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa oraz Generalny Konserwator Zabytków. Wówczas zakonserwowano i częściowo zrekonstruowano polichromie na suficie głównej sali modlitewnej oraz tablicę z nazwiskami zmarłych fundatorów i członków bractwa. 24 listopada 1993 roku w synagodze uroczyście otwarto Centrum Kultury Żydowskiej. Cały remont kosztował ponad 2 miliony złotych.
Architektura
Murowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta, w stylu neoromańskim z elementami mauretańskimi. Do dnia dzisiejszego zachowało się wiele oryginalnych elementów wystroju. Nad głównym wejściem znajduje się charakterystyczny trójkątny przyczółek, a otwory okienne są zakończone półokrągłe.
Wewnątrz w głównej sali modlitewnej, która obecnie pełni rolę sali wykładowej, zachowała się wnęka po Aron ha-kodesz oraz fragment belkowania nad nim, tablica jorcajtowa oraz pozostałości oryginalnej, zrekonstruowanej polichromii. Obecnie w sali głównej znajdują się dwie tablice pamiątkowe: jedna poświęcona Rafaelowi Scharfowi, a druga upamiętniająca wyposażenie Centrum ze środków Republiki Federalnej Niemiec w sprzęt nagłaśniający i konferencyjny, a przekazany przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej.
Na ścianie południowej wisi wielki obraz Vincenta Capraro pt. „Żydzi z Vught”, który poświęcony jest wydarzeniom, które miały miejsce w Vught, w obozie koncentracyjnym powstałym w 1942 roku w okolicach s'Hertogenbosch na południu Holandii.
Spór o odzyskanie synagogi
W 2001 roku do komisji regulacyjnej wpłynął wniosek o zwrot budynku synagogi Bne Emuna na rzecz Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie.
Galeria
Linki zewnętrzne
- Synagoga Bne Emuna w Krakowie na portalu Wirtualny Sztetl
|
Media użyte na tej stronie
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
- N: 50.59 N
- S: 49.07 N
- W: 18.92 E
- E: 21.55 E
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Symbol zabytku judaizmu do legendy mapy
(c) I, Jakubhal, CC-BY-SA-3.0
Dawna synagoga Bne Emuna na ul. Meiselsa 17, na Kazimierzu w Krakowie
Projekt synagogi Bne Emuna w Krakowie, 1866
Autor: Vladek Komorek, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kraków z dzielnicami, mapa lokalizacyjna (blank version)