Synagoga Chóralna w Brześciu nad Bugiem

Synagoga Chóralna w Brześciu nad Bugiem

Państwo	Białoruś
Miejscowość	Brześć
Budulec	murowana
Data budowy	1851–1861
Data zburzenia	podczas II wojny światowej
Tradycja	ortodoksyjna
Położenie na mapie Brześcia Synagoga Chóralna w Brześciu nad Bugiem
Położenie na mapie Białorusi (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Synagoga Chóralna w Brześciu nad Bugiem
Położenie na mapie obwodu brzeskiego Synagoga Chóralna w Brześciu nad Bugiem
52°05′49,20″N 23°41′32,28″E/52,097000 23,692300

Synagoga Chóralna w Brześciu nad Bugiem (biał. Харальная сынагога ў Берасьці, ros. Хоральная синагога в Бресте) – główna świątynia społeczności żydowskiej w Brześciu nad Bugiem położona w centrum miasta na rogu ulic Dąbrowskiego (obecnie Sowiecka) i Listowskiego (Budionnego).

Historia

Została zbudowana w latach 1851–1861 po tym jak wyburzono starą synagogę w związku z budową Twierdzy. Położona była przy ulicy Policyjnej (w dwudziestoleciu międzywojennym Jarosława Dąbrowskiego, po 1945 Sowiecka).

Charakteryzowała się oryginalną architekturą – zbudowano ją na planie sześcioboku, strona wejściowa była węższa od pozostałych boków. Budynek składał się z parteru i pierwszego piętra, wejście do świątyni wpisane było w wysoką na dwie kondygnacje loggię, na pozostałych bokach loggie z półokrągłymi oknami znajdowały się jedynie na pierwszym piętrze. Całość przykryto lekko spiczastym dachem.

W czasie okupacji niemieckiej świątynia stała u wejścia do getta – mieścił się w niej magazyn skonfiskowanych przez Niemców rzeczy. Została uszkodzona jesienią 1942, gdy likwidowane było brzeskie getto, jednak przez długi czas po wojnie budynek należał do lokalnej społeczności żydowskiej. W 1959 przejęły go władze miejskie, które przebudowały synagogę na kino Oktiabr (Październik), obecnie pod nazwą Białoruś.

Mimo przebudowy gmach zachował pierwotny sześciokątny kształt, a wewnątrz gdzieniegdzie można jeszcze zobaczyć hebrajskie napisy.

Bibliografia

• Rozenblat E. "Žizn' i sud'ba Brestskoj evrejskoj obščiny XIV-XX vv", Belorusskij Fond Kul'tury, Brześć 1993
• Waszczuk-Kamieniecka D., "Brest - gorod nezabyvaemyj", Izdatelstvo S. Lavrova, Brześć 2000
• Sroka J., "Brześć nad Bugiem : dzieje miasta i twierdzy", Biała Podlaska 1997

Linki zewnętrzne

• Zdjęcie przedwojennej synagogi
• Spacer po żydowskim Brześciu (ros.)
• Zdjęcie kina "Biełaruś" wybudowanego na miejscu synagogi. brest.by. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-16)].