Synagoga Icchaka Hersza Jahrmana w Warszawie

Synagoga Icchaka Hersza Jahrmana w Warszawie
Ilustracja
Kamienica, w której znajdowała się synagoga
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Ząbkowska 11

Budulec

murowana

Data budowy

po 1880

Data likwidacji

II wojna światowa

Tradycja

ortodoksyjna

Obecnie

nieużytkowana

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Synagoga Icchaka Hersza Jahrmana w Warszawie”
52°15′12,08″N 21°02′23,96″E/52,253354 21,039989
Tablica MSI na budynku

Synagoga Icchaka Hersza Jahrmana w Warszawiedom modlitwy znajdujący się w Warszawie, na parterze oficyny kamienicy przy ulicy Ząbkowskiej 11. W jego wnętrzu znajdują się jedne z dwóch zachowanych malowideł synagogalnych na Mazowszu.

Historia

Synagoga została zbudowana po 1880 roku z inicjatywy i funduszy właściciela kamienicy - Icchaka Hersza Jahrmana. Podczas II wojny światowej Niemcy zdewastowali synagogę. Po zakończeniu wojny w jej wnętrzu urządzono zakład stolarski. Przez wiele lat nie wiedziano o dawnym przeznaczeniu obiektu.

W 2000 roku pomieszczenia po modlitewni zostały opuszczone przez zakład stolarski, co dało możliwość ich przeszukania. Jeden z dawnych mieszkańców domu przy Ząbkowskiej potwierdził, że w końcu lat 30. XX wieku do pomieszczeń w oficynie przychodziły grupy charakterystycznie ubranych ortodoksyjnych Żydów[1].

Latem 2000 roku Janusz Sujecki z Zespołu Opiekunów Kulturowego Dziedzictwa Warszawy odkrył we wnętrzach domu modlitwy pozostałości polichromii, która zachowała się na ścianach i suficie[1]. Wkrótce na prośbę Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie administracja wycofała lokal z obrotu mieszkaniami i zabiła jego okna deskami.

18 stycznia 2002 roku pomieszczenia modlitewni zostały wynajęte przez gminę Warszawa-Centrum Fundacji Cmentarza Żydowskiego „Gęsia”, zajmującej się ratowaniem żydowskich zabytków w Polsce[2]. Planowano w niej urządzić bibliotekę judaistyczną. Ze względu na brak środków finansowych planów jednak nie zrealizowano. Obecnie modlitewnia pozostaje nieużytkowana.

Jest obecnie jedną z nielicznych warszawskich synagog, która przetrwała wojnę. Oprócz budynku oraz resztek polichromii naściennych, z dawnego wyposażenia nie zachowało się nic, co mogłoby wskazywać na jej dawny charakter.

Przypisy

  1. a b Domy modlitwy na Pradze - gazeta.pl, 01.02.2002 (ostatni dostęp 01.02.2002)
  2. Domy Modlitwy na Pradze - gazeta.pl, 01.02.2002 (ostatni dostęp 01.02.2002)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Masovian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Legenda zabytek judaizmu.svg
Symbol zabytku judaizmu do legendy mapy
Ząbkowska11 budynek.jpg
Autor: Tadeusz Rudzki, Licencja: CC-BY-SA-3.0
budynek przy ul. Ząbkowskiej 11 w Warszawie - "Kamienica Icka Hersza Jahrmana"
Zabkowska11 tablica.jpg
Autor: Tadeusz Rudzki, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Tablica MSI na budynku przy ul. Ząbkowskiej 11 w Warszawie - "Kamienica Icka Hersza Jahrmana"