Synagoga w Gnieźnie

Synagoga w Gnieźnie
Ilustracja
Synagoga około 1920 roku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gniezno

Budulec

murowana

Data budowy

1846

Data zburzenia

1940

Położenie na mapie Gniezna
Mapa konturowa Gniezna, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Gnieźnie”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Gnieźnie”
Położenie na mapie powiatu gnieźnieńskiego
Mapa konturowa powiatu gnieźnieńskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Synagoga w Gnieźnie”
52°32′04,24″N 17°35′54,76″E/52,534511 17,598544

Synagoga w Gnieźnie – zbudowana drewniana w 1582 roku, w tradycji ortodoksyjnej. Spłonęła ona w 1613 roku, po czym ponownie odbudowano w tej samej formie. Pożar Gniezna w 1819 roku spowodował rozległe zmiany w budownictwie miasta, w wyniku których Żydzi musieli wybudować nową świątynię.

Pocztówka z Gniezna przełomu XIX i XX w. przedstawiająca ówczesną Hornstrasse (później- ul. Mieczysława, czyli Mieszka I) z widokiem na synagogę tradycji reformowanej. Wydana w Lipsku

W 1582 roku rabin Eliezer Aszkenazy poświęcił nową synagogę. Po wojnie polsko-szwedzkiej odbudowano synagogę dopiero w 1680 roku, dzięki przywilejom nadanym przez Jana Kazimierza[1].

W 1846 roku wzniesiono nową, murowaną synagogę tradycji reformowanej przy zbiegu ulicy Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Inicjatorem jej budowy był Moritz Russak i jego współpracownicy. Budowa bożnicy była ostro krytykowana i zwalczana przez żydów ortodoksyjnych, ze względu na wysokie koszty oraz z obawy przed niezbyt skrupulatnym przestrzeganiem starych obrządków religijnych.

8 lutego 1846 roku uroczyście otwarto synagogę, podczas którego uroczyste kazanie wygłosił rabin Gebhardt. Wówczas omal nie doszło do rozruchów wśród ludności żydowskiej.

Podczas II wojny światowej w 1940 roku hitlerowcy rozebrali synagogę, a gruz z niej posłużył pod budowę placu ćwiczeń przed Seminarium Duchownym. W latach 50. XX wieku na jej miejscu wzniesiono blok mieszkalny.

Przypisy

  1. ↑ Gniezno | Wirtualny Sztetl, www.sztetl.org.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Gniezno location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Gniezno, Poland
Ta mapa of Gniezno została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.
Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Powiat gnieźnieński location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu gnieźnieńskiego, Polska
Legenda zabytek judaizmu.svg
Symbol zabytku judaizmu do legendy mapy
Gniezno, synagoga, Dr Trenkler Lipsk.jpg
Pocztówka z Gniezna przełomu XIX i XX w. przedstawiająca ówczesną Hornstrasse (później- ul. Mieczysława, czyli Mieszka I) z widokiem na synagogę tradycji reformowanej. Wydana w Lipsku. Zbiory Muzeum Początków Państwa Polskiego . W Internecie opublikowana pierwotnie na portalu Wirtualny Sztetl we współpracy z MPPP.
Gniezno. Reform synagogue circa 1920.jpg
Synagoga tradycji reformowanej przy ul. Mieczysława (Mieszka I) w Gnieźnie około 1920 r. Wzniesioną w 1846 roku bożnicę zburzyli w 1940 niemieccy hitlerowscy okupanci. Zdjęcie ze zbiorów Muzeum Początków Państwa Polskiego. Opublikowano w: S. Pasiciel, Gniezno. Widoki miasta 1505-1939, Warszawa-Poznań 1989 (Państwowe Wydawnictwo Naukowe, ISBN 83-01-08544-4)