Synagoga w Gnieźnie
 Synagoga około 1920 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Budulec | murowana |
| Data budowy | 1846 |
| Data zburzenia | 1940 |
Położenie na mapie Gniezna  | |
Położenie na mapie Polski  (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu gnieźnieńskiego  | |
| 52°32′04,24″N 17°35′54,76″E/52,534511 17,598544 | |
Synagoga w Gnieźnie – zbudowana drewniana w 1582 roku, w tradycji ortodoksyjnej. Spłonęła ona w 1613 roku, po czym ponownie odbudowano w tej samej formie. Pożar Gniezna w 1819 roku spowodował rozległe zmiany w budownictwie miasta, w wyniku których Żydzi musieli wybudować nową świątynię.
W 1582 roku rabin Eliezer Aszkenazy poświęcił nową synagogę. Po wojnie polsko-szwedzkiej odbudowano synagogę dopiero w 1680 roku, dzięki przywilejom nadanym przez Jana Kazimierza[1].
W 1846 roku wzniesiono nową, murowaną synagogę tradycji reformowanej przy zbiegu ulicy Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Inicjatorem jej budowy był Moritz Russak i jego współpracownicy. Budowa bożnicy była ostro krytykowana i zwalczana przez żydów ortodoksyjnych, ze względu na wysokie koszty oraz z obawy przed niezbyt skrupulatnym przestrzeganiem starych obrządków religijnych.
8 lutego 1846 roku uroczyście otwarto synagogę, podczas którego uroczyste kazanie wygłosił rabin Gebhardt. Wówczas omal nie doszło do rozruchów wśród ludności żydowskiej.
Podczas II wojny światowej w 1940 roku hitlerowcy rozebrali synagogę, a gruz z niej posłużył pod budowę placu ćwiczeń przed Seminarium Duchownym. W latach 50. XX wieku na jej miejscu wzniesiono blok mieszkalny.
Przypisy
- ↑ Gniezno | Wirtualny Sztetl, www.sztetl.org.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Stara Synagoga w Gnieźnie na portalu Wirtualny Sztetl
- Synagoga w Gnieźnie na portalu Wirtualny Sztetl
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Symbol zabytku judaizmu do legendy mapy
Autor:
Pocztówka z Gniezna przełomu XIX i XX w. przedstawiająca ówczesną Hornstrasse (później- ul. Mieczysława, czyli Mieszka I) z widokiem na synagogę tradycji reformowanej. Wydana w Lipsku. Zbiory Muzeum Początków Państwa Polskiego . W Internecie opublikowana pierwotnie na portalu Wirtualny Sztetl we współpracy z MPPP.
Synagoga tradycji reformowanej przy ul. Mieczysława (Mieszka I) w Gnieźnie około 1920 r. Wzniesioną w 1846 roku bożnicę zburzyli w 1940 niemieccy hitlerowscy okupanci. Zdjęcie ze zbiorów Muzeum Początków Państwa Polskiego. Opublikowano w: S. Pasiciel, Gniezno. Widoki miasta 1505-1939, Warszawa-Poznań 1989 (Państwowe Wydawnictwo Naukowe, ISBN 83-01-08544-4)
Autor:
Mapa powiatu gnieźnieńskiego, Polska