Synagoga w Niebylcu
![]() | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Budulec | murowana |
Data budowy | koniec XIX wieku |
Data likwidacji | |
Tradycja | ortodoksyjna |
Obecnie | Biblioteka Publiczna |
Synagoga w Niebylcu – synagoga znajdująca się w Niebylcu, w północnej części miejskiego rynku. W jej wnętrzach znajdują się jedne z najlepiej zachowanych polichromii w województwie podkarpackim.
Historia
Synagoga została zbudowana w drugiej połowie XIX wieku. Podczas II wojny światowej hitlerowcy zdewastowali synagogę. W czasie wojny, a także po jej zakończeniu, w budynku synagogi znajdował się magazyn zboża i nawozów. W latach 70. budynek poddano konserwacji, a od 1977 mieści się tutaj Biblioteka Publiczna.
Architektura
Murowany i orientowany budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta. We wschodniej części znajdowała się sala główna, a w zachodniej babiniec nad przedsionkiem. W trakcie prac remontowo-adaptacyjnych sala główna podzielona została stropem, wykorzystywanym dla celów bibliotecznych. Strop jest odsunięty od ścian z uwagi na zachowane malowidła z 1905 i 1937 roku.
Polichromia, wykonana przez nieznanego autora techniką klejową, została poddana konserwacji przez Mieczysława Świerczewskiego. Malowidła na suficie przedstawiają wizerunki znaków zodiaku.
![Synagoga w Niebylcu 06.jpg](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/aa/Synagoga_w_Niebylcu_06.jpg/175px-Synagoga_w_Niebylcu_06.jpg)
![Synagoga w Niebylcu 07.jpg](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/Synagoga_w_Niebylcu_07.jpg/177px-Synagoga_w_Niebylcu_07.jpg)
![Synagoga w Niebylcu 08.jpg](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4d/Synagoga_w_Niebylcu_08.jpg/174px-Synagoga_w_Niebylcu_08.jpg)
![Synagoga w Niebylcu 09.jpg](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1e/Synagoga_w_Niebylcu_09.jpg/183px-Synagoga_w_Niebylcu_09.jpg)
![Synagoga w Niebylcu 10.jpg](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/96/Synagoga_w_Niebylcu_10.jpg/177px-Synagoga_w_Niebylcu_10.jpg)
Na środku sufitu, ponad nieistniejącą już bimą, znajduje się Lewiatan – ryba zjadająca swój ogon. Wokół niej wypisany jest cytat z Księgi Psalmów: "Lewiatan, którego stworzyłeś na to, by w wodach igrał" (Ps. 104, 26). Na zachodniej ścianie przedstawione jest wyobrażenie Świątyni Jerozolimskiej z napisem "Buduje Jeruzalem Jahwe, rozproszonych z Izraela zgromadza". Na ścianie wschodniej w miejscu, gdzie znajdował się wcześniej Aron ha-kodesz wymalowane zostały dwa lwy trzymające kamienie z dziesięciorgiem przykazań, a nad nimi napis "Ojcze nasz, królu nasz, otwórz bramy niebios na modlitwy nasze". Wnękę otacza czerwona korata zwieńczona koroną Tory. Obramienia okien ozdobione są polichromią o motywie roślinnym. Nie zachowało się oryginalne wyposażenie synagogi.
Zobacz też
- Cmentarz żydowski w Niebylcu
Linki zewnętrzne
- Synagoga w Niebylcu w serwisie Polin.org.pl. polin.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-08)].
- Strona Gminnej Biblioteki Publicznej w Niebylcu. gbpniebylec.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-01-13)].
- Synagoga w Niebylcu na portalu Wirtualny Sztetl
Bibliografia
- Jucha Z., 1995, Polichromia ścienna synagog w Łańcucie, Strzyżowie, Niebylcu, kuczki żydowskiej w Tyczynie – odkrycia i konserwacja, [w:] Malarstwo monumentalne Polski południowo-wschodniej. Informator regionalny, Rzeszów: Regionalny Ośrodek Studiów i Ochrony Środowiska Kulturowego.