Syriza

Syriza
Ilustracja
Państwo

 Grecja

Lider

Aleksis Tsipras

Data założenia

2004/2012

Ideologia polityczna

lewicowy populizm, socjalizm demokratyczny, zielony socjalizm, alterglobalizm

Grupa w Parlamencie
Europejskim

Zjednoczona Lewica Europejska – Nordycka Zielona Lewica

Barwy

czerwony

Strona internetowa

Syriza lub Koalicja Radykalnej Lewicy (gr. Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς, ΣΥΡΙΖΑ) – grecka lewicowa, umiarkowanie eurosceptyczna[1] partia polityczna, powstała jako koalicja radykalnie lewicowych, eurokomunistycznych, trockistowskich i alterglobalistycznych ugrupowań politycznych. Poglądy partii określane są jako demokratyczno-socjalistyczne i lewicowo-narodowe[2], a także ekosocjalistyczne i alterglobalistyczne[3].

Historia

Koalicja powstała w 2004 na potrzeby wyborów do Parlamentu Hellenów. Zawiązała ją grupa partii i organizacji społecznych, wśród których największą była Sinaspismos, a także m.in. grupa osób związanych poprzednio z Komunistyczną Partią Grecji. Do bloku przyłączały się kolejne stronnictwa, w 2007 Syriza liczyła ponad 10 kolektywnych uczestników.

W wyborach krajowych w 2004 koalicja otrzymała 3,3% głosów i 12 mandatów[3]. Wkrótce doszło do kryzysu, na skutek czego Sinaspismos wystartowała samodzielnie do Europarlamentu w tym samym roku. Ostatecznie doszło do odnowienia koalicji, która w wyborach w 2007 zdobyła 5,0% głosów i 14 mandatów. Dwa lata później poparło ją 4,6% wyborców, co przełożyło się na 13 miejsc w parlamencie[3]. W Parlamencie Europejskim w 2009 przedstawicielem Syrizy został Nikolaos Chundis, zasiadający w grupie Zjednoczonej Lewicy Europejskiej i Nordyckiej Zielonej Lewicy. W przedterminowych wyborach krajowych w maju 2012 koalicja z wynikiem blisko 17% zajęła drugie miejsce za Nową Demokracją, zdobywając 52 mandaty[3]. W kolejnych wyborach przeprowadzonych w czerwcu tego samego roku z wynikiem prawie 27% (71 mandatów) ponownie uplasowała się na drugim miejscu[3].

Strona internetowa Syrizy wymieniała kilkanaście współtworzących ją ugrupowań socjaldemokratycznych, maoistowskich, komunistycznych, reprezentujących nurty ekosocjalistyczne i tzw. socjalizm demokratyczny[4]. W maju 2012 Syriza złożyła do Sądu Najwyższego wniosek o zarejestrowanie jej jako jednolitej partii politycznej[5].

W maju 2014 Syriza wygrała wybory europejskie, uzyskując około 26,6% głosów (6 mandatów)[6]. W styczniu 2015 zwyciężyła natomiast w przedterminowych wyborach parlamentarnych – otrzymała ponad 36,3% głosów i 149 mandatów w 300-osobowym parlamencie[7]. 26 stycznia tegoż roku jej lider Aleksis Tsipras został zaprzysiężony na stanowisku premiera[8]. W lipcu 2015 zdecydowana większość deputowanych Syrizy głosowała za ustawą o reformach oszczędnościowych będących warunkiem kredytodawców udzielenia Grecji kolejnej pomocy, jednakże przeciwko tej decyzji głosowali m.in. były minister finansów Janis Warufakis, minister energetyki Panajotis Lafazanis i przewodnicząca parlamentu Zoi Konstandopulu[9]. W sierpniu 2015 Panajotis Lafazanis rozpoczął tworzenie nowego ugrupowania pod nazwą Jedność Ludowa, do którego przystąpiło 25 posłów Syrizy[10].

We wrześniu tegoż roku odbyły się przedterminowe wybory, które Syriza ponownie wygrała (35,5% głosów i 145 mandatów)[3]. Jej lider po miesiącu powrócił wówczas na urząd premiera. W maju 2019 partia utrzymała 6 mandatów w wyborach do PE, jednak została pokonana przez Nową Demokrację[11], co skutkowało rozpisaniem przez premiera przedterminowych wyborów krajowych. W wyniku głosowania z lipca tegoż roku Syrizę poparło 31,5% głosujących (86 mandatów). Nowa Demokracja uzyskała wówczas większość[3], w związku z czym partia Aleksisa Tsiprasa przeszła do opozycji.

Przypisy

  1. ↑ Euroskepticism, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2015-01-30] (ang.).
  2. ↑ The paradox of nationalism: the common denominator of radical left and radical right Euroscepticism. academia.edu. [dostęp 2015-05-16]. (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g Parties and Elections in Europe: Greece. parties-and-elections.eu. [dostęp 2019-07-08]. (ang.).
  4. ↑ Συνιστώσες. syriza.gr. [dostęp 2012-03-25]. (gr.).
  5. ↑ Ενιαίο πολιτικό κόμμα έγινε ο ΣΥΡΙΖΑ. newsbeast.gr, 22 maja 2012. [dostęp 2012-05-22]. (gr.).
  6. ↑ Ευρωεκλογές Μαιος 2014. ekloges.ypes.gr. [dostęp 2014-05-31]. (gr.).
  7. ↑ Parliamentary Elections January 2015. ekloges.ypes.gr. [dostęp 2015-01-25]. (ang.).
  8. ↑ Syriza's Tsipras sworn in after Greek government formed with rightwingers. theguardian.com, 26 stycznia 2015. [dostęp 2015-01-26]. (ang.).
  9. ↑ Greek crisis: MPs approve bailout measures, after clashes in Athens – as it happened. theguardian.com, 16 lipca 2015. [dostęp 2015-07-16]. (ang.).
  10. ↑ Rozłam w Syrizie. Opozycja chce sformować nowy grecki rząd. forsal.pl, 21 sierpnia 2015. [dostęp 2015-08-21].
  11. ↑ Προβάδισμα Ζαγοράκη για την 8η θέση της ΝΔ. liberal.gr, 29 maja 2019. [dostęp 2019-06-01]. (gr.).

Media użyte na tej stronie

SYRIZA logo 2020.svg
New Syriza logo, published September 2020.