Syrop glukozowo-fruktozowy

Wysokofruktozowy syrop kukurydziany na ciemnym tle.
Produkcja syropu w USA, w okresie międzywojennym
Transport beczek z syropem w 1912 (Nowy Jork)

Syropy glukozowo-fruktozowe (SGF), syropy wysokofruktozowe – oczyszczone i zagęszczone wodne roztwory cukrów prostych (glukozy i fruktozy) w różnych proporcjach, uzyskiwane w wyniku hydrolizy enzymatycznej lub kwasowej skrobi[1].

Syropy glukozowo-fruktozowe (fruktozowo-glukozowe) w handlu występują pod różnymi nazwami: izoglukoza[2] (nazwa od procesu otrzymywania – izomeryzacji, zawartości fruktozy pomiędzy 10 a 50%)[3][4], syrop wysokofruktozowy (HFS), wysokofruktozowy syrop kukurydziany (HFCS)[5], syrop inulinowy. Także syrop z agawy (92–56% fruktozy i 20–8% glukozy).

Syropy glukozowe są często mylone przez konsumentów z syropami glukozowo-fruktozowymi[6].

Podział syropów fruktozowych

Ze względu na zawartość fruktozy w suchej masie syropy można podzielić na:

Sposób etykietowania

  • < 5% fruktozy – niesprecyzowany
  • 5 do 50% fruktozy – syropy glukozowo-fruktozowe[1][7]
  • 50% do 90% fruktozy – syropy fruktozowo-glukozowe[1][7].

Sposób produkcji lub otrzymywania

  • HFCS-42 (ang. high fructose corn syrup) o zawartości fruktozy do 42% (I generacji) wykorzystywane do produkcji napojów, żywności przetworzonej i wysoko przetworzonej, płatków zbożowych i wypieków[8][9].
  • HFCS-55 o zawartości fruktozy od 42 do 55%[10] (II generacji) znajdują zastosowanie w produkcji napojów bezalkoholowych[8]
  • HFCS-65 jest stosowany w automatach Coca-Cola Freestyle[11]
  • HFCS-90 o zawartości fruktozy do 90% (III generacji), najczęściej mieszany jest z HFCS 42 w celu otrzymywania HFCS 55

Syrop HFCS-55 jest najpopularniejszą substancją słodzącą w USA i Kanadzie[5][12][10]. Syrop HFCS-42 jest jedną z najpopularniejszych substancji słodzących w Europie[13].

Pochodzenie i skład

Syropy fruktozowe otrzymywane są z lokalnego źródła skrobi. W Europie głównie ze skrobi pszennej, w USA nadal przede wszystkim ze skrobi kukurydzianej[5]. Syrop wysokofruktozowy może być otrzymywany także z inuliny[14]. W pierwszym etapie scukrzania otrzymuje się syrop glukozowy, następnie część glukozy w procesie izomeryzacji jest przekształcana do fruktozy[1] (izoglukoza – nazwa fruktozy wytworzonej w procesie izomeryzacji)[3].

Porównanie profilu węglowodanowego wybranych cukrów[15][16][5].
HFCS-42HFCS-55HFCS-90Syrop

inwertowany

miód
Fruktoza4255904545
Glukoza52–5340–4274545
Inne cukry5–63–53105
Wilgotność29232518

Właściwości fizyczne

Syrop glukozowo-fruktozowy ma postać bezbarwnej lub jasnożółtej cieczy. Można go stosować bez konieczności uprzedniego rozpuszczania, co ułatwia rozlewanie do opakowań, dozowanie do produktów i transport. Ma bardzo niską lepkość, sam nie ulega krystalizacji i zapobiega krystalizacji cukru buraczanego (po zmieszaniu). Jest stabilny mikrobiologicznie. Wszystkie te właściwości i jego niska cena w stosunku do innych substancji słodzących powodują, że jest chętniej stosowany przez przemysł spożywczy niż sacharoza[17][5].

Zastosowanie

Do słodzenia lub dosładzania:

  • napojów bezalkoholowych, gazowanych[18] i niegazowanych, np. cola, herbata mrożona, tonik,
  • napojów izotonicznych i energetyzujących,
  • napojów alkoholowych, np. likierów i owoców w alkoholu,
  • mlecznych napojów fermentowanych,
  • mleka zagęszczonego,
  • lodów[19],
  • dżemów, galaretek, deserów, kompotów, wsadów owocowych do jogurtów,
  • sałatek i konserw rybnych,
  • pastylek pudrowych (owocowych oraz miętowych).

Syrop stosuje się też jako zamiennik miodu w pieczywie cukierniczym, zwłaszcza w piernikach, jako zamiennik słodu w piwie[20], a także jako środek ograniczający czerstwienie wyrobów piekarskich.

Historia

Środek zaczęto stosować w latach 60. XX wieku, ale w dość ograniczonym zakresie[21]. Dopiero połowa lat 70. XX wieku przyniosła wyraźny skok zainteresowania syropem i wtedy zaczął być stosowany masowo, najpierw w USA, gdzie w dużym stopniu wyparł cukier z buraków i trzciny cukrowej[21].

Zdrowie

Niekorzystne oddziaływanie syropu na zdrowie człowieka obserwuje się najczęściej przy jego udziale w diecie pomiędzy 35 a 65%[5]. Dotąd ustalono, że spożywanie dużych ilości produktów zawierających syrop glukozowo-fruktozowy:

Przypisy

  1. ↑ a b c d Interpelacja nr 33656 – tekst odpowiedzi, www.sejm.gov.pl [dostęp 2019-10-12].
  2. ↑ Helena Rybak-Chmielewska, Zofia Konopacka, Co to jest izoglukoza?, Pszczelarstwo [zarchiwizowane z adresu 2006-10-02].
  3. ↑ a b Inwert – wyjaśnienia producenta, spp-polanka.org [dostęp 2019-10-15].
  4. ↑ Redakcja Zdrowie.info.pl, Syrop glukozowo-fruktozowy: tani zamiennik cukru, którego warto unikać, Zdrowie.info.pl, 29 października 2018 [dostęp 2019-10-15] (pol.).
  5. ↑ a b c d e f Joanna Sadowska, Magda Rygielska, Technologiczne i zdrowotne aspekty stosowania syropu wysokofruktozowego do produkcji żywności, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość”, 3 (94), 2014, s. 14–26.
  6. ↑ Syrop glukozowy: z czym to się je?. Sante A. Kowalski Sp. j.. [dostęp 2016-01-08].
  7. ↑ a b Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007 r. w sprawie znakowania środków spożywczych, isap.sejm.gov.pl [dostęp 2019-10-15].
  8. ↑ a b Center for Food Safety and Applied Nutrition, High Fructose Corn Syrup Questions and Answers, „FDA”, 3 listopada 2018 [dostęp 2019-10-15] (ang.).
  9. ↑ USDA ERS – Background, www.ers.usda.gov [dostęp 2019-10-15].
  10. ↑ a b Syrop glukozowo-fruktozowy: co trzeba o nim wiedzieć?, Kasia Gandor, 19 kwietnia 2016 [dostęp 2019-10-12] (pol.).
  11. ↑ GFS-Shear Coca Cola Freestyle Dispenser. User Manual The Coca-Cola, fccid.io [dostęp 2020-01-26] (ang.).
  12. ↑ Cukier vs syrop glukozowo-fruktozowy Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, ncez.pl [dostęp 2019-10-13].
  13. ↑ Cukier vs syrop glukozowo-fruktozowy Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej, ncez.pl [dostęp 2019-11-04].
  14. ↑ Inulina, Biotechnologia: e-biotechnologia.pl, Biotechnologiczny Portal Internetowy [dostęp 2019-11-04].
  15. ↑ Syrop glukozowo-fruktozowy – wcielony szatan?, www.sfd.pl [dostęp 2019-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-13] (pol.).
  16. ↑ John S. White, Straight talk about high-fructose corn syrup: what it is and what it ain’t, „The American Journal of Clinical Nutrition”, 88 (6), 2008, 1716S–1721S, DOI: 10.3945/ajcn.2008.25825B, ISSN 0002-9165 [dostęp 2019-10-13] (ang.).
  17. ↑ Pięć powodów, aby unikać syropu glukozowo-fruktozowego, Ulica Ekologiczna, 30 stycznia 2018 [dostęp 2019-10-13] [zarchiwizowane z adresu 2019-10-13] (pol.).
  18. ↑ Napój gazowany o smaku pomarańczowym Mirinda – 0,5 l, pl.openfoodfacts.org [dostęp 2019-10-13] (pol.).
  19. ↑ Lody o smaku tiramisu z sosem kawowym Carte D’Or – 480 g (900 ml), openfoodfacts [dostęp 2019-10-13] (pol.).
  20. ↑ Chris Boulton, Encyclopaedia of brewing, Hoboken, ISBN 978-1-118-59813-9, OCLC 830837623 [dostęp 2020-05-19].
  21. ↑ a b J S White, L J Hobbs, S Fernandez, Fructose content and composition of commercial HFCS-sweetened carbonated beverages, „International Journal of Obesity (2005)”, 39 (1), 2015, s. 176–182, DOI: 10.1038/ijo.2014.73, ISSN 0307-0565, PMID: 24798032, PMCID: PMC4285619 [dostęp 2019-11-04].
  22. ↑ Redakcja CMSMirage sp z o o- www.cmsmirage.pl, Rozmowa z prof. dr hab. Grażyną Cichosz-02 | ppr.pl, www.ppr.pl [dostęp 2021-01-14] (pol.).
  23. ↑ Marcus D. Goncalves i inni, High-fructose corn syrup enhances intestinal tumor growth in mice, „Science”, 363 (6433), 2019, s. 1345–1349, DOI: 10.1126/science.aat8515, PMID: 30898933, PMCID: PMC6487857.

Bibliografia

  • O syropie. odzywianie.info.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-04)]. (dostęp 2011-04-06)
  • Aspekty zdrowotne (dostęp 2011-04-06)
  • specyfikacja handlowa firmy Chemet Sp. z o.o., producenta syropu

Media użyte na tej stronie

Stevedores ny 1912.jpg
Stevedores on a New York dock loading barrels of corn syrup onto a barge on the Hudson River
Corn syrup.jpg
Corn syrup on a black surface being lifted by a toothpick.
Sugar from corn LCCN2016822131.jpg
Title: Sugar from corn
  • Abstract/medium: 1 negative : glass ; 5 x 7 in. or smaller