System Jaskini Olsztyńskiej

System Jaskini Olsztyńskiej
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Położenie

Rezerwat przyrody Sokole Góry
zbocze Pustelnicy

Właściciel

Lasy Państwowe
(Rezerwat przyrody Sokole Góry)

Długość

240[1] m

Deniwelacja

24 m[1]

Wysokość otworów

343, 352, 353[1] m n.p.m.

Data odkrycia

1836 lub wcześniej

Kod

J.Cz.I-03.25

Położenie na mapie Olsztyna
Mapa konturowa Olsztyna, po prawej znajduje się punkt z opisem „System Jaskini Olsztyńskiej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „System Jaskini Olsztyńskiej”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „System Jaskini Olsztyńskiej”
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego
Mapa konturowa powiatu częstochowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „System Jaskini Olsztyńskiej”
Położenie na mapie gminy Olsztyn
Mapa konturowa gminy Olsztyn, w centrum znajduje się punkt z opisem „System Jaskini Olsztyńskiej”
Ziemia50°43′51″N 19°16′51″E/50,730833 19,280833

System Jaskini Olsztyńskiej, także Jaskinia Olsztyńska i Wszystkich Świętych oraz System Pustelnicy – jaskinia krasowa na północno-zachodnim zboczu wzgórza Pustelnica w Górach Sokolich na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej. Jaskinia wzięła swoją nazwę od pobliskiej miejscowości Olsztyn w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, około 15 km na południowy wschód od Częstochowy[1]. Składa się z czterech jaskiń, które dawniej uważano za odrębne, ale w wyniku eksploracji grotołazów okazało się, że tworzą one jeden system jaskiniowy[2].

Opis jaskini

Wraz z Jaskinią Wszystkich Świętych, z którą tworzy jeden wspólny system, ma długość 224 metrów. Końcowa sala Jaskini Olsztyńskiej łączy się niedostępną szczeliną ze Schroniskiem Wschodnim stanowiącym przedłużenie ciągu głównego jaskini. System ma 4 otwory, a głosowo stwierdzono jego połączenie także z Jaskinią Basieta. Otwór nr 1 to półkolisty otwór jaskini Olsztyńskiej. Ma szerokość 3 m i wysokość 1,7 m. Odwierty po ładunkach wybuchowych świadczą, ze uległ on powiększeniu podczas eksploatacji szpatu. 5 m na wschód od niego, między skałkami, znajduje się drugi, niewielki i często przysypany liśćmi otwór. Otwór nr 3 to ukośna szczelina o szerokości 6 m i wysokości 0,3-1,4 m. Otwór nr 4 (w Schronisku Wschodnim) to pionowa studnia o głębokości 9 m. Jej początkowa część ma nerkowaty kształt i rozmiary 1,5 × 2,2 m[2].

Historia dokumentacji

Najstarsze wzmianki o Jaskini Olsztyńskiej pochodzą z roku 1836 autorstwa J.B. Puscha, kiedy stawiano ją wśród najpiękniejszych jaskiń na ziemiach polskich[1]. Jednak pod koniec XIX wieku uległa ona znacznemu zniszczeniu poprzez intensywną eksploatację kalcytu, używanego dawniej w hutnictwie szkła; ostatecznie wydobycie przerwano w 1932 roku[3]. W 1962 odkryto nowy korytarz w Jaskini Olsztyńskiej o nazwie BAKK, a w 1963 poprzez znajdujący się na jego końcu wąski zacisk grotołazom udało się przedostać do Jaskini Wszystkich Świętych. Udowodniono w ten sposób, że jaskinie te tworzą wspólny system jaskiniowy [1].

Przypisy

  1. a b c d e f Jaskinia Olsztyńska i Wszystkich Świętych. W: Epimenides – Polska Strona Taternictwa Jaskiniowego pod patronatem KTJ PZA [on-line]. 2002-07-02. [dostęp 2017-08-23].
  2. a b Jerzy Zygmunt, System Jaskini Olsztyńskiej, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2019-12-30].
  3. Sokole Góry. W: Serwis internetowy Urzędu Gminy Olsztyn k. Częstochowy [on-line]. [dostęp 2017-08-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-07-18)].

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Częstochowa County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Częstochowa County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.06 N
  • S: 50.61 N
  • W: 18.82 E
  • E: 19.85E
Silesian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Silesian Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
RenderImage9.jpg
Autor: M. Szelerewicz, A. Górny, Licencja: CC BY-SA 2.5
System Jaskini Olsztyńskiej - plan Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy
Legenda jaskinia.svg
Symbol jaskinii do legendy mapy