System Séré de Rivières’a

Zdjęcie lotnicze fortu Douaumont, obiekty twierdzy Verdun, fragmentu systemu, 1916
Granica francusko-niemiecka i system Séré de Rivières’a, 1914

System Séré de Rivières’a – francuski system fortyfikacji (linia obronna) wzdłuż granicy francusko-niemieckiej, zbudowany pod koniec XIX wieku, po przegranej wojnie francusko-pruskiej (1870–1871). W wyniku tego konfliktu mocarstwowa Francja utraciła na rzecz Niemiec przygraniczne Alzację i część Lotaryngii[1], które zostały włączone do Rzeszy jako Alzacja-Lotaryngia.

Historia

Nazwa systemu pochodzi od nazwiska francuskiego inżyniera wojskowego, generała Raymonda Adolphe'a Séré de Rivières’a(ang.), który miał wpływ na jego utworzenie. Potężna linia fortyfikacji granicznych – od granicy belgijsko-francuskiej na północy, do granicy francusko-szwajcarskiej na południu – strzegła dolin, przepraw rzecznych i węzłów kolejowych wzdłuż linii Verdun–Toul–Épinal–Belfort. W tej sytuacji jedyna logiczna trasa niemieckiego natarcia na Francję prowadziła przez sąsiednią, neutralną Belgię[2]. W 1914 populacja Francji wynosiła prawie 40 mln osób, a Niemiec prawie 68 mln osób[3][4]. W wojskach Rzeszy służba wojskowa trwała dwa lata, a w artylerii i kawalerii trzy lata. Aby zmniejszyć dysproporcję w potencjale ludnościowym Francuzi wydłużyli służbę wojskową z dwóch do trzech lat[5].

Linia spełniła swoją rolę, osłaniając Francję podczas kolejnej wojny niemiecko-francuskiej. 3 sierpnia 1914 Niemcy wypowiedziały wojnę Francji, następnego dnia Belgii, a niemieckie wojska wkroczyły do Belgii[6] – naruszając jej neutralność – by dotrzeć do Francji, realizując plan Schlieffena i omijając system Séré de Rivières’a. Niemcy zamierzali szybkim manewrem przez północ Francji podbić ją i wyeliminować z wojny, a nie mogli wikłać się w długotrwałą i wyczerpującą walkę, polegającą na przełamywaniu systemu Séré de Rivières’a[7], zwłaszcza w obliczu posiadania od 1894 na wschodniej granicy sojusznika Francji – Imperium Rosyjskiego[8]. Wielka Brytania, również sojusznik Francji (Ententa) i gwarant neutralności Belgii udzieliła im wsparcia[9], a konflikt przerodził się w I wojnę światową. Szefem francuskiego sztabu generalnego ówcześnie był generał Joseph Joffre[10]. Zgodnie z niemieckim planem ataku przekroczenie przez Niemców granicy belgijsko-francuskiej miało nastąpić dwudziestego drugiego dnia od mobilizacji[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ J. H. J. Andriessen: I wojna światowa w fotografiach. 2011, s. 12.
  2. ↑ Historia I wojny światowej. Front zachodni 1914-1916. Od planu Schlieffena do Verdun i Sommy. 2010, s. 19, 26.
  3. ↑ Eric Hobsbawm Wiek imperium 1875-1914, Wydawnictwo Krytyki Politycznej, 2015, s. 514
  4. ↑ Andrzej Chwalba Samobójstwo Europy. Wielka Wojna 1914-1918, wyd. 2014, s. 69
  5. ↑ Andrzej Chwalba Samobójstwo Europy. Wielka Wojna 1914-1918, wyd. 2014, s. 75-77
  6. ↑ Polityka. Pomocnik historyczny. 1914-1918 Wielka wojna. Jak 100 lat temu w Europie zaczęła się rzeź, Wydanie specjalne 3/2014, s. 5
  7. ↑ a b Andrzej Chwalba: Samobójstwo Europy. Wielka Wojna 1914–1918. Kraków: 2004, s. 62–65.
  8. ↑ Andrzej Chwalba Historia powszechna. Wiek XIX, wyd. 2009 r., s. 407-408
  9. ↑ Patrick J. Buchanan, Churchill, Hitler i niepotrzebna wojna, wyd. 2013, s. 62–63.
  10. ↑ Historia I wojny światowej. Front zachodni 1914-1916. Od planu Schlieffena do Verdun i Sommy, wyd. 2010, s. 32

Media użyte na tej stronie

Fond de carte 1914 (a).JPG
Autor: Lvcvlvs, Licencja: CC BY-SA 3.0
The border between France and Germany, French (blue) and German (brown) fortifications, 1914.
Douaumontfort.jpg
Douaumont Fort nearby Verdun, France, aerial photography, 1916