System bezpieczeństwa zbiorowego
System bezpieczeństwa zbiorowego – system instytucjonalny, którego celem jest zapobieganie konfliktom pomiędzy państwami członkowskimi. Obejmuje on swym zasięgiem wszystkie państwa danego obszaru, niezależnie od ich różnorodności. Pierwszą historyczną próbą utworzenia tego rodzaju systemu było powołanie Ligi Narodów w 1920 roku. Obecnymi przykładami takich konstrukcji są Organizacja Narodów Zjednoczonych (zasięg uniwersalny) oraz Organizacja Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie (zasięg regionalny).
Elementy systemu zbiorowego bezpieczeństwa:
- zakaz użycia siły zbrojnej pomiędzy członkami;
- pokojowe rozstrzyganie sporów;
- stosowanie ogólnych zasad stosunków międzynarodowych;
- stosowanie sankcji wobec agresora i podejmowanie decyzji o ich użyciu przez powołane do tego organy;
- kontrola i ograniczanie zbrojeń;
- ujęcie systemu w formie organizacji międzynarodowej powstałej na bazie traktatu lub porozumienia.
Zobacz też
Bibliografia
- Roman Kuźniar: Bezpieczeństwo w stosunkach międzynarodowych. W: Edward Haliżak, Roman Kuźniar: Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, dynamika. Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2006, s. 156–165. ISBN 978-83-235-0281-4.