System semiprezydencki

System semiprezydencki (inaczej system półprezydencki lub parlamentarno-prezydencki) – system polityczny, forma rządów pośrednia między systemem parlamentarnym a prezydenckim, dzisiaj funkcjonująca m.in. we Francji. Za jego twórców uznaje się Charles'a de Gaulle'a i Georges'a Pompidou. Prezydent wybierany w wyborach powszechnych jest głową państwa. Określa kierunki polityki wewnętrznej i zagranicznej państwa, jest zwierzchnikiem sił zbrojnych. Powołuje i odwołuje on także premiera, a na jego wniosek powołuje ministrów. W systemie semiprezydenckim rząd i poszczególni jego członkowie ponoszą odpowiedzialność przed parlamentem. W niektórych sytuacjach prezydent może wydawać dekrety z mocą ustawy.

W systemie tym są trzy ośrodki władzy:

Pośród państw, których systemy rządów spełniają kryteria systemu półprezydenckiego, obecnie znajdują się: Francja, Austria, Egipt, Finlandia, Gruzja, Irlandia, Islandia, Portugalia, Rumunia i Sri Lanka, a także Polska (de facto, chociaż zgodnie z aktualnie obowiązującą Konstytucją RP Polska jest republiką parlamentarną)[1][2].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-12-19].
  2. ↑ Ernst Veser i inni, Semi-Presidentialism-Duverger's Concept — A New Political System Model, Department of Political Science, School of Education, Uniwersytet Koloński, 23 września 1997, s. 50 [dostęp 2021-03-10] (ang.).