Systemy pisma CJK
 | Ten artykuł od 2017-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji. |
Systemy pisma CJK – używane w informatyce określenie systemów pisma wywodzących się z pisma chińskiego (języki chińskie – tradycyjne i uproszczone pismo chińskie, japoński – pismo japońskie) oraz pisma koreańskiego.
Skrót CJK pochodzi od pierwszych liter nazw pism:
Cechy tych systemów w porównaniu do pisma łacińskiego:
| Systemy pisma CJK | Łaciński system pisma | |
|---|---|---|
| Rozmiar zestawu znaków | Duży | Niewielki |
| Tworzenie nowych znaków | Zwykle przez łączenie dwóch istniejących, historycznie częste, obecnie bardzo rzadkie | Dodawanie znaków diakrytycznych do znaku bazowego |
| Zapis na podstawie mowy | Jednoznaczny w przypadku pisma koreańskiego, silnie wieloznaczny w przypadku japońskiego i chińskiego | Jednoznaczny (np. chorwacki) lub umiarkowanie wieloznaczny (np. polski, angielski) |
| Odczyt na podstawie pisma | Jednoznaczny w przypadku pisma koreańskiego, umiarkowana wieloznaczność w przypadku japońskiego i chińskiego | Prawie jednoznaczny (np. polski) lub umiarkowanie wieloznaczny (np. angielski) |
| Szerokość znaków | Stała, każdy znak zajmuje osobne kwadratowe pole | Zmienna, znaki mogą nawet zachodzić na siebie |
| Kierunek pisania | Historycznie z góry do dołu, z prawej do lewej, obecnie również z lewej do prawej, z góry do dołu | Z lewej do prawej, z góry do dołu |
| Kolejność znaków | Brak standardowej kolejności, wiele systemów | W każdym języku standardowa kolejność, drobne różnice między poszczególnymi językami |
| Znak oznacza zwykle | Sylabę, często koduje znaczenie | Głoskę, znaki bez semantyki |
| Zależności między kolejnymi znakami | Słabe, znaki czytane oddzielnie | Silne, częste wieloznaki, czytanie zależne od kontekstu (ang. cat a. cent) |
| Interpunkcja | Historycznie brak, obecnie występuje, w pismach chińskim i japońskim brak przerw między wyrazami, w koreańskim, pisanym alfabetem hangul, obowiązkowe przerwy | Obowiązkowe przerwy między wyrazami, dużo znaków interpunkcyjnych |
| W innych krajach | |
|---|---|
| Współczesne odmiany | |
| Zobacz też | |
| Alfabetyczne |
| ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Spółgłoskowe (abdżady) | |||||||||||
| Półalfabetyczne | |||||||||||
| Alfabetyczno-sylabiczne (abugidy) |
| ||||||||||
| Sylabiczne |
| ||||||||||
| Logograficzne |
| ||||||||||
| Nieodczytane (nieznana struktura) | |||||||||||
| Protopisma | |||||||||||
| Alfabety fonetyczne | |||||||||||
| Pseudoalfabety | |||||||||||
| Zapis liczb | |||||||||||
| Projekty ideograficzne |
Media użyte na tej stronie
RomanA-01.svg
This image can't have copyright.
This image can't have copyright.
書.svg
The Chinese character 書, in semi-cursive script. The meaning in English: "book", "writing", "calligraphy".
This file is used as the logo of WikiProject Writing systems on the English Wikipedia.
The Chinese character 書, in semi-cursive script. The meaning in English: "book", "writing", "calligraphy".
This file is used as the logo of WikiProject Writing systems on the English Wikipedia.
永-order.gif
Autor: See user in the "File history" section., Licencja: CC BY 3.0
This 永-order.gif image depicting the stroke order of the character 永 in order.gif style.
This image is part of the Commons:Stroke Order Project(zh-de-ja), a project to create a complete set of images depicting the right stroke order (Protocols).
The 214 Kangxi radicals have been completed by hand. The next goal is to complete the missing animations from the page: GIF_progress. Help is welcome, on this link are the official guidelines.
Autor: See user in the "File history" section., Licencja: CC BY 3.0
This 永-order.gif image depicting the stroke order of the character 永 in order.gif style.
This image is part of the Commons:Stroke Order Project(zh-de-ja), a project to create a complete set of images depicting the right stroke order (Protocols).
The 214 Kangxi radicals have been completed by hand. The next goal is to complete the missing animations from the page: GIF_progress. Help is welcome, on this link are the official guidelines.