Systemy pisma CJK

Ten artykuł od 2017-03 wymaga zweryfikowania podanych informacji.
Należy podać wiarygodne źródła, najlepiej w formie przypisów bibliograficznych.
Część lub nawet wszystkie informacje w artykule mogą być nieprawdziwe. Jako pozbawione źródeł mogą zostać zakwestionowane i usunięte.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Systemy pisma CJK – używane w informatyce określenie systemów pisma wywodzących się z pisma chińskiego (języki chińskie – tradycyjne i uproszczone pismo chińskie, japoński – pismo japońskie) oraz pisma koreańskiego.

Skrót CJK pochodzi od pierwszych liter nazw pism:

Cechy tych systemów w porównaniu do pisma łacińskiego:

Systemy pisma CJKŁaciński system pisma
Rozmiar zestawu znakówDużyNiewielki
Tworzenie nowych znakówZwykle przez łączenie dwóch istniejących, historycznie częste, obecnie bardzo rzadkieDodawanie znaków diakrytycznych do znaku bazowego
Zapis na podstawie mowyJednoznaczny w przypadku pisma koreańskiego, silnie wieloznaczny w przypadku japońskiego i chińskiegoJednoznaczny (np. chorwacki) lub umiarkowanie wieloznaczny (np. polski, angielski)
Odczyt na podstawie pismaJednoznaczny w przypadku pisma koreańskiego, umiarkowana wieloznaczność w przypadku japońskiego i chińskiegoPrawie jednoznaczny (np. polski) lub umiarkowanie wieloznaczny (np. angielski)
Szerokość znakówStała, każdy znak zajmuje osobne kwadratowe poleZmienna, znaki mogą nawet zachodzić na siebie
Kierunek pisaniaHistorycznie z góry do dołu, z prawej do lewej,

obecnie również z lewej do prawej, z góry do dołu

Z lewej do prawej, z góry do dołu
Kolejność znakówBrak standardowej kolejności, wiele systemówW każdym języku standardowa kolejność, drobne różnice między poszczególnymi językami
Znak oznacza zwykleSylabę, często koduje znaczenieGłoskę, znaki bez semantyki
Zależności między kolejnymi znakamiSłabe, znaki czytane oddzielnieSilne, częste wieloznaki, czytanie zależne od kontekstu (ang. cat a. cent)
InterpunkcjaHistorycznie brak, obecnie występuje, w pismach chińskim i japońskim brak przerw między wyrazami, w koreańskim, pisanym alfabetem hangul, obowiązkowe przerwyObowiązkowe przerwy między wyrazami, dużo znaków interpunkcyjnych
Odmiany pisma chińskiego
W innych krajach
Współczesne odmiany
Zobacz też

永-order.gif

Pisma świata
Alfabetyczne
dwuszeregowe
jednoszeregowe
dwuszeregowe i jednoszeregowe
nielinearne
Spółgłoskowe (abdżady)
Półalfabetyczne
Alfabetyczno-sylabiczne (abugidy)
indyjskie
protopisma i ksenopismo
północne
południowe
inne
Sylabiczne
dalekowschodnie
inne
Logograficzne
bliskowschodnie (mezopotamskie)
bliskowschodnie (egipskie)
dalekowschodnie (sinogramy)
mezoamerykańskie
Nieodczytane (nieznana struktura)
Protopisma
Alfabety fonetyczne
Pseudoalfabety
Zapis liczb
Projekty ideograficzne

RomanA-01.svg 書.svg

Media użyte na tej stronie

RomanA-01.svg
This image can't have copyright.
永-order.gif
Autor: See user in the "File history" section., Licencja: CC BY 3.0
This 永-order.gif image depicting the stroke order of the character 永 in order.gif style.
This image is part of the Commons:Stroke Order Project(zh-de-ja), a project to create a complete set of images depicting the right stroke order (Protocols).
The 214 Kangxi radicals have been completed by hand. The next goal is to complete the missing animations from the page: GIF_progress. Help is welcome, on this link are the official guidelines.
書.svg
The Chinese character 書, in semi-cursive script. The meaning in English: "book", "writing", "calligraphy".
This file is used as the logo of WikiProject Writing systems on the English Wikipedia.