Szałwia muszkatołowa
| ||
Systematyka[1][2] | ||
Domena | eukarionty | |
Królestwo | rośliny | |
Podkrólestwo | rośliny zielone | |
Nadgromada | rośliny telomowe | |
Gromada | rośliny naczyniowe | |
Podgromada | rośliny nasienne | |
Nadklasa | okrytonasienne | |
Klasa | Magnoliopsida | |
Nadrząd | astropodobne | |
Rząd | jasnotowce | |
Rodzina | jasnotowate | |
Rodzaj | szałwia | |
Gatunek | szałwia muszkatołowa | |
Nazwa systematyczna | ||
Salvia sclarea L. Sp. pl. 1:27. 1753 |
Szałwia muszkatołowa (Salvia sclarea) – gatunek rośliny z rodziny jasnotowatych. Występuje w Europie Południowej i Środkowej oraz w Azji Zachodniej i Środkowej po Pakistan[3]. W Europie Południowej jest uprawiana i czasami dziczejąca[4].
Morfologia
- Pokrój
- Roślina zielna, dwuletnia lub bylina[4].
- Łodyga
- Ogruczolona, osiąga wysokość do 1 m. Aromatyczna, o zapachu przypominającym gałkę muszkatołową, stąd też pochodzi nazwa rośliny[4].
- Liście
- W pierwszym roku tworzą rozetę, w drugim pojawiają się również liście łodygowe. Dolne są jajowate lub jajowato-sercowate, długoogonkowe, pomarszczone, brzegiem nierówno ząbkowane lub wcinane, górne siedzące[4].
- Kwiaty
- Wyrastają w nibyokółkach na szczytach pędów. Są dosyć duże, osiągają długość do 3 cm. Korona jasnofioletowa, dwuwargowa, różowa lub jasnoniebieska. Mają 2 pręciki i 1 słupek.
- Owoc
- Rozłupnia rozpadająca się na 4 rozłupki[4].
Zastosowanie
- Dawniej używana jako dodatek do wina i piwa[4].
- Roślina lecznicza[4]: w średniowieczu stosowana do poprawiania wzroku. Zawiera olejek eteryczny, na który składają się: linalol, ocymen, mircen, cedren, nerolidol, sklareol.
- Roślina przyprawowa: stosowana jako przyprawa do potraw warzywnych, mięsnych i ryb.
- Roślina ozdobna
- Ceniona przy produkcji mydeł, kosmetyków oraz w perfumerii jako utrwalacz zapachu.
Uprawa
Nadaje się na rabaty. W Polsce jest uprawiana jako roślina dwuletnia. Strefy mrozoodporności 5–10. Najlepiej rośnie na przepuszczalnej i żyznej glebie, w pełnym słońcu. Rozmnaża się przez wysiew nasion[5].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-31] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2011-01-02].
- ↑ a b c d e f g Zbigniew Podbielkowski, Słownik roślin użytkowych, Warszawa: PWRiL, 1989, ISBN 83-09-00256-4
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica : ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134 .
- African Plant Database: 144561
- BioLib: 41164
- EoL: 579411
- EUNIS: 174774
- FloraWeb: 5221
- GBIF: 2927000
- INaturalist: 168396
- IPNI: 457210-1
- ITIS: 32741
- NCPI: 38869
- Plant Finder: 281426
- The Plant List: kew-183819
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:457210-1
- Tela Botanica: 60203
- Tropicos: 17600309
- USDA PLANTS: SASC2
Media użyte na tej stronie
Autor: Pancrat, Licencja: CC BY-SA 3.0
Salvia sclarea, inflorescence, Boutiers 16