Szabla czerkieska

Szabla czerkieska – broń biała, rodzaj szabli kaukaskiej, od tradycyjnej szabli wyróżnia ją brak jelca. Wywodzi się prawdopodobnie w prostej linii od długiego noża[1].

Typ wcześniejszy (XVI–XVII wiek)

Starsze egzemplarze (z XVI–XVII wieku), odnajdywane w Białej Reszce koło Maikopu, posiadały długie głownie (1040–1140 mm) o niewielkiej krzywiźnie kołowej i płaskim przekroju. Długie pióro zakończone było rombowym sztychem, wygiętym ku przodowi, przeznaczonym do pchnięcia[1].

Typ późniejszy (XIX wiek)

Typowa szabla czerkieska późniejszego typu, z XIX wieku miała już inne parametry, opisane na przykładzie zachowanego egzemplarza z muzeum w Damaszku[2]

Głownia:

  • profil kołowy
  • długość 800 mm
  • krzywizna 40 mm
  • środek ciężkości 195 mm
  • wyważenie pionowe
  • pióro bez poszerzenia
  • przekrój zastawy – dwie bruzdy
  • przekrój brzuśca – dwie strudziny i jedna bruzda
  • przekrój pióra – jedna strudzina i jedna bruzda

Rękojeść:

  • typu kaukaskiego bez jelców
  • drewniana obita blachą srebrną, ozdobna
  • wydatna głowica z zębem, rozdwojona dla zmniejszenia wagi

Opis

Szabla do walki konnej i pieszej. Dobrze wyważona do cięć zamachowych krojących z ramienia, łokcia, jak również łukowych z nadgarstka. Ukształtowanie głowicy umożliwia wygodny chwyt i prowadzenie głowni. Ze względu na brak ochrony dłoni możliwe były tylko zasłony odbijające lub uniki (tzw. dżygitówka na koniu).

Z szabli kaukaskich wywodzi się rosyjska „szaszka”, używana przez formacje kozackie od XIX wieku.

Przypisy

  1. ↑ a b Wojciech Zabłocki: Cięcia prawdziwą szablą. Warszawa:: SiT, 1989, s. 109. ISBN 83-217-2601-1.
  2. ↑ Wojciech Zabłocki: Cięcia prawdziwą szablą. Warszawa: SiT, 1989, s. 328. ISBN 83-217-2601-1.