Szachulec

Szachulec – typ ściany szkieletowej drewnianej, której wypełnienie stanowi glina wymieszana i zarobiona z sieczką, z trocinami lub wiórami czy też zarzucona na plecionkę z witek z łozy lub łodyg trzciny. Rezultatem jest specyficzny wizerunek otynkowanego zwykle na biało budynku poprzecinanego ciemnymi od dziegciu belkami, ułożonymi w kratownicę z ukośnymi zastrzałami. Konstrukcja popularna w budownictwie alpejskim, ale i w całej Europie Zachodniej. W Polsce często spotykany w Sudetach i na Pomorzu Gdańskim i Zachodnim. Występuje również na Podolu. W średniowieczu był często stosowany w miastach także w centralnej i południowej Polsce (np. w Krakowie, Chęcinach).

Niektóre źródła podają, że szachulec to bal, drewniany poziomy element w ścianach drewnianych.

Niewłaściwe jest identyfikowanie szachulca z murem pruskim, w którym ściana wypełniona jest cegłą a nie gliną. Jeżeli mur pruski jest otynkowany, to z daleka nie można odróżnić go od szachulca.

Świeckie budynki szachulcowe w Polsce

Kościoły szachulcowe w Polsce

Zobacz też

  • zabudowa szachulcowa w Quedlinburgu

Media użyte na tej stronie

Kościół pw. Świętego Krzyża.JPG
Autor: Kamil.adamus, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
kościół cmentarny pw. Świętego Krzyża, szach., 1705 Głogówek, Głogówek
Fachwerk-meiningen002-2.jpg
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
uncovered old half timbering wall at Meiningen, Thuringia, Germany
Poland Sulow - timber framing of ss. Peter and Paul church.jpg
(c) I, Merlin, CC BY 2.5
Poland, Sulow - timber framing of ss. Peter and Paul church.
Bronikowo, kościół św. Jakuba Apostoła.jpg
Autor: Tedesse, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Bronikowo - rzymskokatolicki kościół filialny p.w. św. Jakuba Apostoła, XVIII
Stodoła1 dziekanowice.JPG
Autor: Daniel Wilusz, Licencja: CC-BY-SA-3.0
barn in Dziekanowice Poland
Ossature de colombages en cours de montage.jpg
Autor: DC, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ossature d'une maison à colombages en cours de montage à Seebach en Alsace (France).
SM Boguszyce Matki Boskiej Nieustającej Pomocy (11) ID 596359.jpg
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Boguszyce, zespół kościoła par. p.w. Matki Boskiej Nieustającej Pomocy
Jawor, Ewangelicki Kościół Pokoju Ducha Świętego - fotopolska.eu (105389).jpg
(c) Danuta B. / fotopolska.eu, CC BY-SA 3.0
Warto się tam wybrać w porze roku bezlistnej, duże drzewa skutecznie zasłaniają budynek.
2019 Budynek szachulcowy w Zwróconej 4.jpg
Autor: Jacek Halicki, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zwrócona, zespół dworski, poł. XVIII