Szaciły (wieś w powiecie białostockim)
Artykuł | 53°14′56″N 23°1′46″E |
---|---|
- błąd | 38 m |
WD | 53°12'N, 23°0'E |
- błąd | 13694 m |
Odległość | 3 m |
wieś | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna | 85 |
Kod pocztowy | 16-002[3] |
Tablice rejestracyjne | BIA |
SIMC | 0027370[4] |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
53°14′56″N 23°01′46″E/53,248889 23,029444 |
Szaciły – wieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie białostockim, w gminie Dobrzyniewo Duże[4][5].
Szaciły powstały w 1562 roku w wyniku pomiary włócznej prowadzonej za panowania Zygmunta Augusta. Pomiara włóczna zmierzała do uporządkowania dóbr królewskich w Wielkim Księstwie Litewskim, którego częścią do zawarcia Unii Lubelskiej było również Podlasie. Jedną ze wsi, którą poddano pomiarze była Kulikówka - wieś włościańska nad rzeką Kulikówka, w której pomiędzy gruntami chłopskimi otrzymał również bojar litewski Bohdan Szaciło[6]. Dzięki pomiarze włócznej wyznaczono Szacile odrębny obszar o wielkości 10 włók (ok. 200 hektarów), który dał początek wsi Szaciły (nazywanej w tym okresie także Kulikówką Szlachecką).
Aleksander Jabłonowski tak pisał o Szaciłach: „Między włókami poddanych tego sioła (Kulikówki) ziemianin powiatu bielskiego Szaciło za otrzymaniem przywileju Jkrm-ci dzierżył włók 10, któremu ziemianinowi z rozkazania królewskiego, dlatego aby między poddanymi królewskimi gruntów swych nie miał, dano osobny obrub przy temże siole. Tylko że obrub ten obejmował włók 12, odcięto mu 2 włóki. Co więcej - postanowiono za dobrowolnem postanowieniem samego Szaciła, iż poddanym królewskim wszelki krzywdy i dolegliwości przed starostą knyszyńskim usprawiedliwiać się będzie powinien, a jemu także z poddanymi Jkrm-ci sprawiedliwość ma być czyniona”[7].
Nazwa Szaciły jest jedną z miejscowości, które otrzymały swe nazwy od imion lub nazwisk pierwszych osadników (zwykle pochodzenia bojarskiego) np. Waśki, Moniuszki, Zalesie-Czokołdy, Jaworówka, Leńce[8].
Szaciły przez cały okres Rzeczypospolitej Obojga Narodów były wsią szlachecką należącą do rodu Szaciłów (Kulikowskich) herbu Drogomir i ich potomków[9][10], z których część mieszka tam również współcześnie. Była przy tym największą i najlepiej rozwiniętą wsią szlachecką w parafii Dobrzyniewo. Księga grodzka brańska zawiera zapis, że w roku 1640 w Kulikówce (Szaciłach) było 15 chłopów poddanych, że Andrzej syn Piotra i Jakub syn Bartłomieja wpłacili ze swymi cześnikami 15 złotych polskich podczas gdy wtedy wpłacono z Jaworówki 14, a z Leńc tylko 11 złotych polskich. W następnym roku w tej księdze wymienia się łączną wpłatę z Szacił na 22 złotych polskich, z Jaworówki - 21, a z Leńc tylko 19 złotych polskich[11].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa białostockiego.
Wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Kozińcach.
Zobacz też
- Szaciły
Przypisy
- ↑ Wieś Szaciły w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-11-08] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1225 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Józef Maroszek , Pogranicze Litwy i Korony w planach króla Zygmunta Augusta: z historii dziejów realizacji myśli monarszej między Niemnem a Narwią, 2000 .
- ↑ Aleksander Jabłonowski , Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym ; t. 6, cz. 3, 1910 .
- ↑ Jerzy Wiśniewski , Dzieje osadnictwa. Rozwój osadnictwa na pograniczu polsko-rusko-litewskich od końca XIV do połowy XVII wieku .
- ↑ Adam Boniecki , Herbarz polski. Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich, 1899 .
- ↑ Seweryn Uruski , Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, T. 8, 1911 .
- ↑ l, dobrzyniewo.pl, www.dobrzyniewo.pl [dostęp 2017-11-16] (pol.).
Media użyte na tej stronie
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 54.50 N
- S: 52.17 N
- W: 21.45 E
- E: 24.10 E
Autor:
Mapa gminy Dobrzyniewo Duże, Polska
Autor:
Mapa powiatu białostockiego, Polska