Szahid

Szahid[1] (arab. ‏شَهيد‎, šahīd, „świadek, męczennik”) − termin wywodzący się z Koranu, oznaczający osobę, która oddaje swoje życie w sprawie wiary, za co ma obiecaną nagrodę wieczną, czyli życie w raju (dżanna).

Muzułmanie wierzą, że Allah nagradza życiem pośmiertnym w raju tych wiernych męczenników, którzy ponieśli śmierć w walce z „niewiernymi”, kobiety zmarłe podczas porodu (np. Mumtaz Mahal), ofiary pożaru, topielców, ofiary epidemii (np. dżumy)[2][3]. Również tych muzułmanów, którzy zginęli broniąc swojej własności, określa się mianem „szahidów”[4]. Pojęcie męczeństwa w islamie różni się więc od chrześcijańskiego i żydowskiego, które uznają za męczenników wyłącznie ofiary prześladowań religijnych.

Islam naucza, że śmierć męczeńska jest nagrodą za właściwą wiarę, szczerość, wytrwałość i wdzięczność wobec Boga. Męczeństwo w islamie oprócz walki o doskonalenie społeczeństwa oznacza też walkę wewnętrzną człowieka o samodoskonalenie zgodnie z zasadami wiary[3].

Idea szahida-wojownika popularna była w pierwszych wiekach islamu, gdy muzułmanie musieli walczyć o to, by nie zniknąć wśród innych religii. W XXI wieku terroryści-samobójcy powołują się na islam, jednak ich działalność wzbudza kontrowersje wśród autorytetów religijnych. Większość muzułmanów uważa bowiem, że samobójstwo jest grzechem uniemożliwiającym dostanie się do raju.

W islamie szyickim za męczennika uznawany jest zwłaszcza Ali ibn Abi Talib i jego potomkowie (np. Husajn ibn Ali)[5].

Określenie „szahid” używane jest też przez arabskich chrześcijan i niektórych hindusów. Sikhowie określają tym mianem poległych w walce o słuszną sprawę lub tych, którzy zginęli, dając świadectwo szlachetnej sprawy.

W krajach arabskich to pojęcie jest też czasem stosowane w świeckim kontekście, np. wobec poległych żołnierzy[6]. W Palestynie mianem szahidów określa się partyzantów/terrorystów walczących z Izraelem o niepodległość kraju[6][7].

Zobacz też

Przypisy

  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać szahid [w:] Słownik języka polskiego PWN [online].
  2. Mufti Taqi Usman, The Meaning of Shaheed [dostęp 2010-11-18] (ang.).
  3. a b Muqbil bin Haadee, Calling someone a Shaheed (Martyr), FatwaIslam [dostęp 2022-04-08] (ang.).
  4. Al-Bukhari(ang.) (dostęp 18.11.2010). [dostęp 2010-11-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-13)].
  5. Tadeusz Manteuffel, Historia powszechna: średniowiecze, Warszawa: PWN, 1974, s. 76.
  6. a b Sandy Habib, Dying for a cause other than God: Exploring the non-religious meanings of Martyr and Shahīd, „Australian Journal of Linguistics”, 37 (3), 2017, DOI10.1080/07268602.2017.1298395 (ang.).
  7. Palestinian youth, who carried out the operation in Tel Aviv, martyred, Al-Mayadeen English, 8 kwietnia 2022 [dostęp 2022-04-08] (ang.).