Szamocin

Szamocin
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Plac Wolności: kościół i pomnik
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Polska

Województwo

 wielkopolskie

Powiat

chodzieski

Gmina

Szamocin

Prawa miejskie

1748

Burmistrz

Eugeniusz Wiktor Kucner

Powierzchnia

4,67 km²

Populacja (30.06.2016)
• liczba ludności
• gęstość


4305[1]
921,8 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 67

Kod pocztowy

64-820

Tablice rejestracyjne

PCH

Położenie na mapie gminy Szamocin
Mapa konturowa gminy Szamocin, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Szamocin”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Szamocin”
Położenie na mapie powiatu chodzieskiego
Mapa konturowa powiatu chodzieskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Szamocin”
Ziemia53°01′49″N 17°07′14″E/53,030278 17,120556
TERC (TERYT)

3001054

SIMC

0967096

Urząd miejski
pl. Wolności 19
64-820 Szamocin
Strona internetowa
BIP

Szamocin (niem. Samotschin) – miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie chodzieskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Szamocin. Miasto leży na pn. skraju Pojezierza Chodzieskiego, nad jez. Siekiera. Ośrodek usługowy, fabryka mebli, ogrodnictwo.

Według danych z 31 grudnia 2009 miasto liczyło 4258 mieszkańców[2].

Położenie

Szamocin leży w północnej części województwa wielkopolskiego w powiecie chodzieskim nad jeziorami: Siekiera i Białym. Miasto o powierzchni 4,5 km2 zamieszkuje nieco ponad 4 tysiące mieszkańców. Położone jest na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich: nr 190 (KrajenkaWysokaMargoninWągrowiec - Gniezno) oraz nr 191 (ChodzieżMieczkowo). Do miasta można dojechać autobusami PKS-u lub linii prywatnych.

Nazwa

Nazwa miasta po raz pierwszy wymieniona jest w łacińskim dokumencie z 1282 roku wydanym w Dłusku i sygnowanym przez Bogumiła z Górki wspominającego Jarosława z Szamocina, łac. "comite Iaroslao de Zamoczino"[3]. Zapis ten oddaje nazwę w pierwotnej postaci Samocino, utworzoną przy pomocy sufiksu dzierżawczego -ino od staropolskiej nazwy osobowej Samota.

Historia

Pierwsza wzmianka o osadzie Szamoczino pochodzi z 1364 roku, jako wieś szlachecka wzmiankowana jest w 1367. W 1415 roku Szamocin jest w posiadaniu Nałęczów - Abrahama i Dobrogosta z Jaktorowa.

Następnie, w 1473 roku majątki szamocińskie przeszły w posiadanie Grocholskich herbu Topór z Grocholina pod Kcynią, od 1650 roku na własność rodu Baranowskich herbu Jastrzębiec z Baranowa koło Kruszwicy, a w 1700 roku dobra przeszły na własność rodu Bętkowskich z Bętkowic (Będkowic?) koło Ojcowa.

W 1748 nastąpiło nadanie praw miejskich na prawie magdeburskim. Od 1750 roku Szamocin przeszedł na własność Leona Raczyńskiego, kasztelana santockiego. W 1772 roku Szamocin został wcielony do Prus. W 1807 roku staje się częścią Księstwa Warszawskiego, a w 1815 roku staje się z kolei częścią Księstwa Poznańskiego.

Kościół pw. św.Piotra i Pawła I poł. XIX w.

W XVIII - XIX w. ośrodek sukiennictwa. Po odbudowie z wielkiego pożaru w 1840, następuje dalszy rozwój miasta: w 1868 magistrat urządza stację telegraficzną, od 1895 roku działa w mieście Ochotnicza Straż Pożarna, a w roku 1908 Szamocin uzyskał połączenie kolejowe z Chodzieżą i Gołańczą.

Mieszkańcy miasta wzięli udział w powstaniu wielkopolskim 1918-1919. W 1919 roku wojska gen. Hallera wkroczyły do miasta. W 1920 wojewoda poznański mianuje pierwszą radę miejską. W 1921 roku wojska pruskie opuściły miasto. W tym samym roku powstaje Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół", a rok później chór im. Paderewskiego.

W 1939 roku rozpoczęła się okupacja miasta przez wojska III Rzeszy, która trwała do roku 1945. W latach 1943–1945 nazwę miasta, dla zatarcia słowiańskiego pochodzenia, zmieniono na Fritzenstadt.

W roku 1952 otwarto Państwowy Dom Dziecka, a w 1985 roku szkoła podstawowa w Szamocinie otrzymała imię Marii Konopnickiej. W roku 1993 odsłonięto odbudowany Pomnik Wolności[4].

W 1948 roku Szamocin obchodził 200-lecie nadania praw miejskich, a w 1965 roku 600-lecie swego istnienia. W 1998 roku obchodzono 250-lecie nadania praw miejskich.

Reforma administracyjna z 1975 roku umieściła Szamocin w nowo powstałym województwie pilskim, natomiast w wyniku reformy z 1999 roku miasto znalazło się w województwie wielkopolskim.

Demografia

  • Piramida wieku mieszkańców Szamocina w 2014 roku [1].


Piramida wieku Szamocin.png

Zabytki

Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożycielki Wiernych

Do zabytków należą:

  • Kościół śś. Piotra i Pawła – z elementami stylów klasycystycznego i neoromańskiego, postawiony w I połowie XIX wieku. Obiekt poewangelicki.
  • Kościół parafialny pw. Najświętszej Maryi Panny Wspomożycielki Wiernych – budynek postawiony na początku XX wieku w stylu pseudobarokowym.
  • Spichlerz zbożowy – pochodzi z I połowy XIX wieku. Jest to budynek szachulcowy, podpiwniczony.
  • Domki sukienników z XVIII i XIX wieku.
  • Ratusz - siedziba Urzędu Miasta i Gminy z około 1887 roku.

Współpraca międzynarodowa

Miasta i gminy partnerskie:

  • Grasberg (Niemcy)
  • Suso (Dania) - współpraca zakończyła się w 2007 roku po likwidacji gminy Suso w wyniku reformy administracyjnej w Danii
  • Złoty Stok (Polska)

Ludzie związani z Szamocinem

Zobacz też

  • Synagoga w Szamocinie
  • Cmentarz żydowski w Szamocinie
  • Szamocin (stacja kolejowa)

Przypisy

  1. a b Szamocin w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2016-01-12] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. Ludność. Stan i struktura w przekroju terytorialnym (Stan w dniu 31 XII 2009 r.). Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2010-06, s. 102. ISSN 1734-6118. [dostęp 2010-07-16].
  3. "Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski", tom I, Biblioteka Kórnicka, Poznań 1877, str.474-75.
  4. Wiadomości z miast i gmin, w: Kronika Wielkopolski, nr 1/1994, s. 194, ISSN 0137-3102

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Greater Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.70 N
  • S: 51.05 N
  • W: 15.68 E
  • E: 19.19 E
Powiat chodzieski location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu chodzieskiego, Polska
Rynek Szamocin.JPG
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rynek - Szamocin.
Szamocin 855-43.jpg
Autor: Roweromaniak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Szamocin, kościół śww. Piotra i Pawła, [poewangelicki]
Szamocin pl.Wolnosci.JPG
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Plac Wolności - Szamocin i pomnik.
POL Szamocin flag.png
Flaga miasta i gmina Szamocin
Szamocin 852-01.jpg
Autor: Roweromaniak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Szamocin, kościół parafialny
Piramida wieku Szamocin.png
Autor: Polskawliczbach, Licencja: CC BY-SA 2.5 pl
Piramida wieku mieszkańców Szamocina, 2014
Szamocin 855-38.jpg
Autor: Roweromaniak, Licencja: CC BY-SA 3.0
Szamocin, ratusz
Bus Stop Szamocin.JPG
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szamocin, przystanek autobusowy.
Szamocin (gmina) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Szamocin, Polska