Szamozyt

Szamozyt[1]
Ilustracja
Właściwości chemiczne i fizyczne
Inne nazwy

Chamozyt

Skład chemiczny

(Fe2+,Mg,Fe3+)5Al[(OH,O)8|AlSi3O10] zmienny

Twardość w skali Mohsa

od 2 do 3

Przełam

nierówny

Łupliwość

według (001)

Pokrój kryształu

bardzo drobne

Układ krystalograficzny

jednoskośny

Gęstość minerału

3,0-3,4 g/cm³

Właściwości optyczne
Barwa

szara,zielonoszara lub brunatna, a niekiedy zielonoczarna

Rysa

szarozielona

Połysk

szklisty lub matowy

Współczynnik załamania

nα = α=1,600 ; β=1,600 ; γ=1,670

Inne

nieprzeźroczysty

Dodatkowe dane
Szczególne własności

słabo magnetyczny, rozpuszczalny w HCl

Szamozyt lub chamozyt – złożony minerał z gromady krzemianów żelaza i glinu, z grupy chlorytów (żelazowych).

Nazwa minerału pochodzi od szwajcarskiej miejscowości Chamoson[2], gdzie w 1820 minerał został odkryty i opisany przez Pierre'a Berthiera.

Charakterystyka

Właściwości

Występuje wyłącznie w postaci skupień oolitowych. Rzadko spotykany jako składnik skupień zbitych oraz jako pojedynczy minerał. Pojawia się jako produkt hydrotermalny skrystalizowany w szczelinach i druzach pegmatytowych. Współwystępuje najczęściej z syderytem, kaolinitem, kwarcem, magnetytem, pirokseny, plagioklazem, oliwinem, kalcytem. Minerał w utleniającym płomieniu czerwienieje w płomieniu redukującym czernieje, rozpuszczalny w HCl. Minerały podobne: delessyt, turyngit [1].

Geneza

Produkt przeobrażeń hydrotermalnych w skałach osadowych pochodzenia morskiego.

Występowanie

W dużych ilościach występuje wśród skał osadowych pochodzenia morskiego, zwłaszcza wśród osadów jury środkowej (jury brunatnej). Tworzy hydrotermalne złoża rud żelaza.

W Polsce: Miedzianka koło Jeleniej Góry, Częstochowa (składnik rud żelaza[3][4]).

W świecie: Szwajcaria – Chamoson, Valais; Maderantal, Uri; Czechy – Hermanovice; Kladno; Niemcy – Schmiedefeld koło Suhl; Scheiz, Turyngia; Anglia – Frodingham, Lincolnshire; Wickwar, Gloucestershire, Penzance, Cornwall; Irlandia – Knowehead, Co. Antrim; Japonia – kopalnia Arakawa w prefekturze Akita; Shogase, prefektura Tokushima; USA – Creede, Mineral Co., Colorado; koło Hot Springs, Garland Co., Arkansas; Beacon Hill mine, Champion, Marquette Co., Michigan; Kanada – Wabana, Newfoundland

Zastosowanie

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Rudolf Ďuďa, Rejl Luboš: Wielka Encyklopedia minerałów. Elipsa 2", cop, Warszawa 1994,. ISBN 83-86013-00-1.
  2. ↑ szamozyt. Słownik wyrazów obcych PWN. [dostęp 2013-11-20].
  3. ↑ szamozyt, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2013-11-20].
  4. ↑ Szamozyt. Encyklopedia WIEM, Onet.pl. [dostęp 2013-11-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-04-12)].

Bibliografia

  • J.Parafiniuk, Minerały systematyczny katalog 2004 – TG ”Spirifer” W-wa 2005
  • A. Bolewski, A. Manecki – Mineralogia szczegółowa – Wyd. PAE W-wa 1993 ISBN 83-85636-03-X
  • A. Bolewski, Mineralogia szczegółowa – Wyd. Geologiczne W-wa 1965
  • A. Adamski, Górnictwo rud żelaza w regionie częstochowskim, Wyd. SITG, Częstochowa, 1994, ISBN 83-902609-6-4

Linki zewnętrzne

  • Chamosite. webmineral.com. [dostęp 2013-11-20].

Media użyte na tej stronie

Chamosite-Klementite.jpg
Autor: Didier Descouens, Licencja: CC BY-SA 4.0
Chamosite (Var. Thuringite Klementite) - Vielsalm, Stavelot Massif, Luxembourg Province, Belgium - 9cm