Szariwka (obwód chmielnicki)

Szariwka
ilustracja
HerbFlaga
HerbFlaga
Państwo

 Ukraina

Obwód

chmielnicki

Rejon

jarmoliński

Wysokość

266 m n.p.m.

Populacja (2001)
• liczba ludności


1212[1]

Nr kierunkowy

+380 3853

Kod pocztowy

32132

Położenie na mapie obwodu chmielnickiego
Mapa konturowa obwodu chmielnickiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Szariwka”
Położenie na mapie Ukrainy
Ziemia49°13′05″N 26°56′54″E/49,218056 26,948333
Portal Ukraina

Szariwka (ukr. Шарівка, pol. Szarawka) – wieś na Ukrainie, w obwodzie chmielnickim, w rejonie jarmolińskim, niedaleko miasta Chmielnicki na Ukrainie, 250-300 km na wschód od Lwowa.

Historia

Wieś była własnością Firleja. Następnie dobra królewskie nadane Bernardowi Pretwiczowi (ok.1500-1563), staroście barskiemu i trembowelskiemu przez królowę Bonę[2] w roku 1539, w kolejnych latach jego syna Jakuba (1543-1613), wojewody podolskiego i posła na sejm województwa podolskiego[2], który został pochowany w Szarawce. Jeszcze w poł. XIX w. istniało w kościele dominikańskim poświęcone mu epitafium. Mimo swej rozległej działalności politycznej i wojskowej, Bernard Pretwicz najchętniej przebywał w Szarawce, którą po spaleniu przez Tatarów w 1567 odbudował. W Szarawce, stanął również klasztor dominikanów fundacji Pretwicza. W połowie XIX wieku kościół dominikański uległ kasacji, i zamieniony został przez władze carski na cerkiew prawosławną (zob. cerkiew w Szarawce).

Po wygaśnięciu linii podolskiej Pretwiczów, Szarawka stała się własnością Dulskich. Postacią najbardziej znaną z tego rodu był Jan Dulski (zm. 1590), kasztelan chełmiński, podskarbi koronny. Ostatecznie Dulscy osiedli w Galicji.

W okresie konfederacji barskiej przebiegał tędy jeden z szańców konfederackich w kierunku Szarogrodu.

Pod rozbiorami siedziba gminy Szarawka(ukr.) w powiecie proskurowskim guberni podolskiej.

Etnografia

Wieś jest polską enklawą, kultywująca kulturę polską od momentu zamieszkania tego terytorium przez Mazurów[3] w XVI w, które to zostały przesiedlone tu po zniszczeniu Podola przez Tatarów.

Dowodem zamieszkania tej wsi przez ludność polskiej narodowości służą liczne źródła historyczne - pisemne i nie pisemne, wśród nich i wspomnienia o Płoskirowie Andrejewa P. z 1897. „Plaskirów (obecnie Chmielnicki) został zniszczony przez Tatarów w XVII w. i dla zaludnienia tej miejscowości zostali powołane Polacy z województwa mazowieckiego, które to mieszkają i do dziś znane jako „mazury” (ukr. мазурі) w samym mieście tak i wokół niego we wsiach Szarawka, Maćkowce, Greczany.

Zamek, rezydencja

Przypisy

  1. Liczby ludności miejscowości obwodu chmielnickiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku (ukr.).
  2. a b c Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 9: Województwo podolskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1996, s. 356-359, ISBN 83-04-04268-1, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
  3. „Prawie na przedmieściach Chmielnickiego znajdują się dwie polskie wsie - Maćkowce i Szarawka, zamieszkałe przez tzw. Mazurów, potomków osadników z Mazowsza, którzy w XVI wieku przybyli na te tereny. [w:] Biuletyn Stowarzyszenia Wspólnota Polska. 1999 str. 35]
  4. a b Zbigniew Hauser: Dawne zapomniane polskie rezydencje na Ukrainie (II). nimoz.pl. [dostęp 2016-08-11].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Khmelnytskyi Oblast location map.svg
Autor: RosssW, Licencja: CC BY-SA 4.0
Районы Хмельницкой области с 17 июля 2020 года
Sharivka yarm prapor.png
Прапор села Шарівка (Ярмолинецький район)
Sharivka yarm gerb.png
Герб села Шарівка (Ярмолинецький район)