Szarlotka

Typowa polska szarlotka – masa jabłkowa na kruchym cieście, pokryta warstwą piany z białek i warstwą ciasta startego na tarce
Szarlotka podana z lodami waniliowymi i bitą śmietanką

Szarlotka[1] (jabłecznik[1]) – pochodzący z Francji wyrób cukierniczy, wynalazek przypisywany Marie-Antoine’owi Carême’owi, składający się z kruchego (w tym też półkruchego) ciasta oraz owoców. Carême miał stworzyć ciasto o nazwie charlotte russe specjalnie dla cara Aleksandra I, swego wieloletniego pracodawcy. Nazwę swą szarlotka zawdzięcza księżnej Charlotcie, szwagierce imperatora, późniejszej carycy[2].

Według polskich podręczników do gastronomii, jabłeczniki (szarlotki) to placki z nadzieniem z kwaśnych jabłek, znajdującym się między dwoma warstwami ciasta kruchego (w tym półkruchego)[1]. Powierzchnię takich „podręcznikowych” jabłeczników wykańcza się pomadą, gruboziarnistym cukrem kryształem i bitą śmietanką lub cukrem pudrem[1]. Gotowy placek kroi się przed podaniem na kwadratowe kawałki[1].

Jabłka na szarlotkę mogą być surowe (w kawałkach) lub przetworzone. Do jabłek w polskiej szarlotce dodawane są przyprawy korzenne, najczęściej cynamon[1] i goździki. Jabłecznik często podaje się gdy jest jeszcze gorący, z lodami waniliowymi[3].

Oprócz jabłek, do przygotowania szarlotki używać można gruszek, brzoskwiń, moreli, śliwek i innych owoców, a jako dodatku rodzynek[2].

W dawnej kuchni polskiej marmoladę jabłkową przekładano innymi owocami lub konfiturami[4]. Zamiast kruchego ciasta stosowano chleb, grzanki lub sucharki[4].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b c d e f V.2. „Ciasta kruche”: „Wyroby z ciasta kruchego”. W: Krystyna Flis, Aleksandra Procner: Technologia gastronomiczna z towaroznawstwem: podręcznik dla technikum. Część 2. Wyd. XVIII. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 2009, s. 123, 125–126. ISBN 978-83-02-02862-5 (część 2), ISBN 978-83-02-03170-0 (całość).
  2. a b Gina Mallet: Ostatnia szansa, żeby dobrze zjeść. Warszawa: Wydawnictwo Twój Styl, 2006. ISBN 83-7163-420-X.
  3. Szarlotka na ciepło z lodami - jak zrobić?. Winiary/Nestle Polska SA. [dostęp 2021-03-13].
  4. a b Kanon kuchni polskiej: kuchnia polska: tradycja, teraźniejszość, wspólnota. Karol Krajewski (redakcja), Jarosław Dumanowski i Maciej Nowicki (wybór na podstawie). Warszawa: Narodowy Instytut Kultury i Dziedzictwa Wsi, grudzień 2019, s. 215–218. ISBN 978-83-956204-0-9.

Media użyte na tej stronie

Busko Zdroj cafe.jpg
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szarlotka z lodami w Busku-Zdroju.
0233 Apfelkuchen, Sanok 2013.JPG
Autor: Silar, Licencja: CC BY-SA 3.0
Apfelkuchen, Sanok 2013