Szastały

Artykuł52°44′42″N 23°5′39″E
- błąd38 m
WD52°44'42"N, 23°5'39"E
- błąd38 m
Odległość0 m
Szastały
wieś
Ilustracja
Cerkiew i cmentarz w Szastałach
Państwo Polska
Województwo podlaskie
Powiatbielski
GminaBielsk Podlaski
SołectwoSzastały[1]
Liczba ludności (2011)82[2]
Strefa numeracyjna85
Kod pocztowy17-100[3]
Tablice rejestracyjneBBI
SIMC0023923[4]
Położenie na mapie gminy wiejskiej Bielsk Podlaski
Mapa konturowa gminy wiejskiej Bielsk Podlaski, blisko centrum po lewej na dole znajduje się punkt z opisem „Szastały”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Szastały”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Szastały”
Ziemia52°44′42″N 23°05′39″E/52,745000 23,094167

Szastaływieś w Polsce położona w województwie podlaskim, w powiecie bielskim, w gminie Bielsk Podlaski[4][5]. Leży przy drodze krajowej 66.

Były przedmieściem Bielska położonym w starostwie bielskim w II połowie XVII wieku[6], Szastaly były położone w ziemi bielskiej województwa podlaskiego w 1795 roku[7]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa białostockiego.

Historia wsi

Szastały są jedną z sześciu „miejskich” wsi w okolicach Bielska Podlaskiego, których mieszkańcy korzystali z praw i przywilejów mieszczańskich. Wieś ta w dokumentach po raz pierwszy pojawia się w 1576 pod nazwą Koszczyno. W czasach pomiary włócznej wieś była osadzona na 29 włókach ziemi.

W 1779 miejscowość wciąż nosiła nazwę Koszczyno i liczyła wówczas 41 domostw, w których mieszkali mieszczanie i 6 chat „komorników” – chłopów pańszczyźnianych. Większość chat w tym okresie stała po południowej stronie ulicy, a tylko siedem na północnej. Najczęściej występującym we wsi nazwiskiem było nazwisko Puhacz, które w późniejszym czasie zmieniło formę na Puhacewicz (dzisiaj – Pugacewicz).

Do 1839 mieszkańcy Szastał należeli do Preczyścieńskaj i Mikołajewskaj parafii w Bielsku Podlaskim. W tym właśnie roku zostali oni dołączeni do Michajłowskiej parafii.

W 1896 wieś liczyła 61 domostw zamieszkanych przez 309 mieszkańców.

Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności, przeprowadzonego w 1921 r., wieś Szastały liczyła 126 mieszkańców (67 kobiet i 59 mężczyzn) zamieszkałych w 28 budynkach. Wszyscy ówcześni mieszkańcy miejscowości zadeklarowali białoruską przynależność narodową oraz wyznanie prawosławne. W okresie międzywojennym miejscowość znajdowała się w gminie Łubin[8].

Inne

W latach dziewięćdziesiątych XX wieku, z inicjatywy o. Leontija Tofiluka i mieszkańców wsi, rozpoczęto budowę drewnianej cerkwi koło cmentarza według projektu Zacharego Szachowicza. Kamień węgielny pod świątynię Ikony Matki Bożej „Pomnożycielka Chlebów” położono 13 czerwca 1999. Cerkiew o zrębowej konstrukcji zbudował cieśla Józef Czołomiej z pobliskiej wsi Augustowo. Osadzona na planie krzyża budowla charakteryzuje się dużymi walorami estetycznymi i dobrze wpisuje się w krajobraz. Cerkiew podlega prawosławnej parafii św. Michała Archanioła (Michajłowskiej) w Bielsku Podlaskim. Ponadto we wsi znajduje się cmentarz prawosławny o powierzchni 0,3 ha założony w XIX wieku[9].

Natomiast wierni kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Miłosierdzia Bożego w Bielsku Podlaskim[10].

Przypisy

  1. Wykaz sołectw i sołtysów w gminie Bielsk Podlaski. Urząd Gminy Bielsk Podlaski. [dostęp 2013-11-29].
  2. GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r..
  3. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1227 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
  4. a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
  5. Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  6. Anna Laszuk, Zaścianki i królewszczyzny : struktura własności ziemskiej w województwie podlaskim w drugiej połowie XVII wieku, Warszawa 1998, s. 116.
  7. Karol de Perthées , Mappa Szczegulna Woiewodztwa Podlaskiego, 1795
  8. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 17: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 22 (31).
  9. Andrzej Michałowski, Alicja Sulimierska, Elżbieta Baniukiewicz: Studia i Materiały. Wykaz zabytkowych cmentarzy w Polsce. Województwo Białostockie. Warszawa: Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu. Narodowa Instytucja Kultury, 1996, s. 16–17.
  10. Opis parafii na stronie diecezji

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Podlaskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podlaskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.50 N
  • S: 52.17 N
  • W: 21.45 E
  • E: 24.10 E
Powiat bielski (województwo podlaskie) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa powiatu bielskiego, Polska
Cerkiew.w.Szastałach.jpg
cerkiew w Szastałach
Bielsk Podlaski (gmina wiejska) location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa gminy Bielsk Podlaski, Polska