Szczawienko

Szczawienko
Część miasta Wałbrzycha
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miasto

Wałbrzych

W granicach Wałbrzycha

– 1 I 1951 – 2 X 1954 (Szczawno-Zdrój)
– od 30 III 1970 (Wałbrzych)

SIMC

0983793

Strefa numeracyjna

74

Kod pocztowy

58-306

Tablice rejestracyjne

DB

Położenie na mapie Wałbrzycha
Mapa konturowa Wałbrzycha, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Szczawienko”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Szczawienko”
Ziemia50°49′23″N 16°18′21″E/50,823139 16,305722
Portal Polska

Szczawienko (niem. Niedersalzbrunn[1], Sorgau) – przed 1945 dwie wsie, po 1945 połączone w jedną, 1946–50 siedziba gminy Szczawienko, 1951–54 część Szczawna-Zdroju[2][3], 1954-1970 samodzielna wieś w gromadzie Szczawienko[4], od 31 marca 1970 północna dzielnicą Wałbrzycha[5], przy wyjeździe do Świebodzic.

Według danych z Urzędu Miejskiego w Wałbrzychu na 16 kwietnia 2014 roku dzielnice Szczawienko, Książ i Lubiechów zamieszkuje 4293 osób[6].

Położenie

Szczawienko leży na części działu wodnego potoku Szczawnik i rzeki Pełcznica oraz na południowej części przełomu Pełcznicy. Zabudowania dzielnicy znajdują się na wysokości 350-370 m n.p.m. a oś komunikacyjną osiedla stanowi ulica Wrocławska i historycznie ulica Wieniawskiego. Obecnie ulica Wieniawskiego stanowi jednocześnie granicę z dzielnicą Podzamcze[7]. Szczawienko jest dzielnicą przemysłowo-mieszkaniową z takimi zakładami jak Toyota, Faurecia, Ronal, Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej i jednocześnie z osiedlami domków jednorodzinnych zlokalizowanych przy ulicach Wincentego Witosa, Jaworowej i Zdrojowej[8].

Szczawienko sąsiaduje z:

  • północ (N) – Świebodzice (3 km)
  • północny wschód (NE) – Lubiechów
  • południowy wschód (SE) – dzielnica Poniatów – w górę Pełcznicy, polnymi ścieżkami (brak bezpośredniej ulicy łączącej dzielnice) dojazd przez Piaskową Górę lub WSSE
  • południe (S) – dzielnica Piaskowa Góra – tradycyjną granicą jest linia kolejowa ze stacji Wałbrzych Szczawienko do stacji Szczawno-Zdrój, dokładniej od wiaduktu nad ulicą Wrocławską do wiaduktu nad ulicą Wieniawskiego.
  • południowy zachód (SW) – Szczawno-Zdrój
  • zachód (W) – dzielnica Podzamcze
  • północny zachód (NW) – kompleks zamku Książ z sąsiadującą stadniną ogierów.

Historia

Prawdopodobnie okolice Szczawienka były już zamieszkiwane w okresie neolitu. Badania archeologiczne wskazują na istnienie traktu handlowego w rejonie Szczawienka. W średniowieczu Szczawienko było już wsią, która rozciągała się wzdłuż dzisiejszej ulicy Wieniawskiego i razem z dzisiejszym Szczawnem-Zdrój stanowiła jedną miejscowość. Z tym, że centrum wsi znajdowało się w Szczawienku. Rozwój wsi zahamowała wojna trzydziestoletnia.

W dobie napoleońskiej dnia 15 maja 1807 roku nieopodal miejscowości odbyła się Bitwa pod Szczawienkiem pomiędzy polskimi ułanami z Legii Polsko-Włoskiej a wojskiem pruskim. W bitwie polscy ułani rozbili wojska pruskie[9].

Pierwsza połowa XIX to korzystanie z rozwoju Szczawna-Zdroju, kiedy Szczawienko stało się tańszym zapleczem noclegowym dla uzdrowiska. Natomiast druga połowa XIX wieku to rozwój przemysłu - szczególnie południowo-wschodniej części nazywanej Sorgau, którego podstawą było doprowadzenie w 1853 roku linii kolejowej. Po drugiej wojnie światowej Szczawienko zostało włączone najpierw do Szczawna-Zdroju a następnie w 1951 roku do Wałbrzycha[10].

Istniejący tu niegdyś kościół ewangelicki został po 1945 rozebrany[11].

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[12]:

Komunikacja

Dzielnicę obsługuje stacja kolejowa Wałbrzych Szczawienko leżąca na linii kolejowej z Wrocławia do Zgorzelca. Dawniej stacja stanowiła węzeł kolejowy z linią kolejową do Mieroszowa (rozebraną latem 1994 roku)[13]. Trasa do Mieroszowa przez Boguszów-Gorce ma zostać odbudowana jako wałbrzyska kolej aglomeracyjna[14].

Do dzielnicy docierają autobusy komunikacji miejskiej, a wcześniej – kursujące po Wałbrzychu na przestrzeni kilkudziesięciu lat – tramwaje i trolejbusy.

Przypisy

  1. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262)
  2. Dz.U. z 1950 r. nr 57, poz. 509
  3. mniejszą część włączono do Wałbrzycha
  4. Uchwała Nr 30/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 2 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu wałbrzyskiego; w ramach Zarządzenia nr 13 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 20 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 2 października 1954 r. dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 3 grudnia 1954 r., Nr. 9, Poz. 71)
  5. Dz.U. z 1970 r. nr 8, poz. 69
  6. Liczba mieszkańców dzielnic Wałbrzycha | Nasz Wałbrzych - niezależny portal miejski, nasz.walbrzych.pl [dostęp 2017-11-26].
  7. Słownik geografii turystycznej Sudetów, pod red. M. Staffy, t.10. Wrocław 2005, s. 441.
  8. Wałbrzych. Plan miasta, 1:20 000, wyd. Daunopol, Warszawa 2003
  9. J. Staszewski: Wojsko polskie na Śląsku w dobie napoleońskiej. Katowice: 1936.
  10. Słownik geografii turystycznej Sudetów, pod red. M. Staffy, t.10. Wrocław 2005, s. 444.
  11. Kościół ewangelicki (dawny) - Evangelische Kirche zu Nieder Salzbrunn. na str. polska-org.pl
  12. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 186. [dostęp 2012-10-19].
  13. Rafał Wiernicki: Linia kolejowa nr 291 Wałbrzych Szczawienko - Mieroszów (- Meziměstí /CZ/). Turysta Dolnośląski, 2005. [dostęp 2017-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-09-21)].
  14. Artur Szałkowski: Rusza remont wiaduktu nad ul.Niepodległości. Panorama Wałbrzyska, 2016. [dostęp 2017-09-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-27)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Wałbrzych location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map of Wałbrzych, Poland
Ta mapa of Wałbrzych została utworzona dzięki danym z projektu OpenStreetMap, zbieranym przez społeczność. Mapa ta może być niekompletna i zawierać błędy. Niewskazane jest poleganie wyłącznie na niej w nawigacji.