Szczawnik (wieś)

Artykuł

49°23'11"N 20°51'51"E

- błąd

39 m

WD

49°22'59.9"N, 20°52'0.1"E, 49°22'59.27"N, 20°51'53.86"E

- błąd

14 m

Odległość

407 m

Szczawnik
wieś
Ilustracja
Dawna cerkiew
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Powiat

nowosądecki

Gmina

Muszyna

Liczba ludności (2011)

874[1]

Strefa numeracyjna

18

Kod pocztowy

33-370[2]

Tablice rejestracyjne

KNS

SIMC

0454876

Położenie na mapie gminy Muszyna
Mapa konturowa gminy Muszyna, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Szczawnik”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Szczawnik”
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego
Mapa konturowa powiatu nowosądeckiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Szczawnik”
Ziemia49°23′11″N 20°51′51″E/49,386389 20,864167
Strona internetowa
Ogólny widok miejscowości

Szczawnik – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie nowosądeckim, w gminie Muszyna.

Wieś biskupstwa krakowskiego w powiecie sądeckim w województwie krakowskim w końcu XVI wieku[3]. W latach 1975−1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa nowosądeckiego. Nazwa wywodzi się od źródeł wody mineralnej, kwaśnych szczaw.

Położenie

Miejscowość położona jest niedaleko Muszyny, w dolinie potoku Szczawnik, dopływu Popradu, na wysokości 520–620 m n.p.m. Znajduje się w Paśmie Jaworzyny w Beskidzie Sądeckim. Od północnej strony wznoszą się nad Szczawnikiem zalesione masywy Szczobów (838 m), Kotylniczego Wierchu (1033 m n.p.m.) i Jaworzyny Krynickiej (1114 m), od zachodu Pusta Wielka (1061 m), Czertezy (863 m) i Za Wierch (707 m), od południa i południowego wschodu Koziejówka (636 m) i Nowińska Góra (710 m)[4].

Historia miejscowości

Powstała na terenie dóbr muszyńskich (Państwo Muszyńskie), od 1288 roku należała do biskupów Krakowskich. Kazimierz III Wielki odbił wieś z rąk biskupów, skolonizował. W 1352 roku miejscowość założono na prawie niemieckim. Pierwszymi mieszkańcami byli prawdopodobnie Polacy (według informacji Jana Długosza). W 1391 Król Władysław II Jagiełło zwrócił miejscowość biskupom, aż do 1791. W 1516 roku, za poleceniem biskupa Jana Konarskiego, dokonano ponownej lokacji wsi, tym razem na prawie wołoskim. Dotarli tu prawdopodobnie imigranci z Rumunii (potem zwanej potocznie rusinami). Przewaga liczebna tejże ludności spowodowała wpływy tej w ludności w życie codzienne. Do 1947 roku w tej miejscowości przeważała ludność łemkowska, dopiero akcja Wisła doprowadziła do ich opuszczenia[5].

Historia i zabytki

Demografia

Ludność według spisów powszechnych w 2009, według PESEL[7][8][9][10].

Budynki mieszkalne
Rok1900192119312002
Liczba106121117163
Zwierzęta hodowlane w 1900 roku[7]
ZwierzętaKonieBydłoOwceŚwinie
Liczba2337027662

Turystyka

Szczawnik stanowi zespół uzdrowiskowo-wypoczynkowy gminy uzdrowiskowej Muszyna[11]. Znajdują się tu zasoby wód mineralnych typu szczaw wodorowęglanowo-sodowo-magnezowo-wapniowo-żelazistych z dużą zawartością wolnego dwutlenku węgla oraz ekshalacje gazu (mofety). Źródła miejscowe to samowypływy i odwierty o głębokości 150–300 m. Jedno z popularnych źródeł wytryskuje w pobliżu cerkwi. Blisko centrum znajduje się wyciąg narciarski i znakowany szlak narciarski. Na wschód od wsi prowadzi turystyczny szlak zielony ze Złockiego na Jaworzynę (1114 m n.p.m.), a od wsi na północ żółty przez Pustą Wielką do Żegiestowa. W górnej części, za wsią, pole namiotowe, a na terenie miejscowości miejsca noclegowe w kwaterach prywatnych. W grudniu 2007 roku otwarto wyciąg narciarski będący elementem Stacji Narciarskiej Dwie Doliny Muszyna-Wierchomla[12].

Edukacja

We wsi znajduje się przedszkole[13]. Uczniowie uczęszczają do Zespołu Szkolno-Przedszkolnego w Złockiem.

Ochotnicza Straż Pożarna

We wsi funkcjonuje jednostka OSP (wraz z remizą) założona w 1949 r[14].

Szlaki turystyczne

szlak turystyczny żółty Muszynka – Rezerwat przyrody Okopy Konfederackie – Wojkowa – Muszyna – Szczawnik – Pusta Wielka (1061 m n.p.m.) – Żegiestów

Przypisy

  1. ↑ Wieś Szczawnik w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2017-05-04] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1244 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ Województwo krakowskie w drugiej połowie XVI wieku ; Cz. 2, Komentarz, indeksy, Warszawa 2008, s. 100.
  4. ↑ Beskid Sądecki. Mapa 1:50 000. Piwniczna: Agencja Wyd. „Wit” s.c.. ISBN 83-915737-3-7.
  5. ↑ HISTORIA SZCZAWNIKA, szczawnik.muszyna.pl [dostęp 2021-02-08] [zarchiwizowane z adresu 2021-05-07].
  6. ↑ Szczawnik, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 825.
  7. ↑ a b Gemeindelexikon der im Reichsrate vertretenen Königreiche und Länder. Bearbeitet auf Grund der Ergebnisse der Volkszählung vom 31. Dezember 1900, tom XII, "Galizien", Wien 1907
  8. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej - Tom XII - Województwo Krakowskie i Śląsk Cieszyński, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1925
  9. ↑ Statystyka Polski, t. XXVI, Warszawa 1926, Główny Urząd Statystyczny
  10. ↑ Statystyka Polski seria C, z. 88 Warszawa 1938 Główny Urząd Statystyczny
  11. ↑ Dolina Popradu. Wierchomla [dostęp 2021-02-08].
  12. ↑ Plan Rozwoju Uzdrowiska Muszynana lata 2016– 2023 [dostęp 2021-02-08].
  13. ↑ Muszyna - przedszkola - Przedszkola.net.pl - baza przedszkoli, www.przedszkola.net.pl [dostęp 2021-02-08].
  14. ↑ OSP Sczawnik na stronie OSP gminy Muszyna

Linki zewnętrzne

Gmina Muszyna
Wsie
Integralne części wsi

Herb gminy Muszyna

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
POL Szlak żółty.svg
Żółty szlak turystyczny.
Pusta Wielka Szczawnik GL2.jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Widok ze stoków Malnika nad Muszyną