Szczecin Główny

Szczecin Główny

Dworzec kolejowy Szczecin Główny
Państwo	Polska
Województwo	zachodniopomorskie
Miejscowość	Szczecin
Lokalizacja	Śródmieście Nowe Miasto
Data otwarcia	1843
Poprzednie nazwy	Berliner Bahnhof, Stettin Hauptbahnhof
Dane techniczne
Liczba peronów	4
Liczba krawędzi peronowych	8[1]
Kasy
Linie kolejowe
273 Wrocław Główny – Szczecin Główny 351 Poznań Główny – Szczecin Główny 406 Szczecin Główny – Trzebież Szczeciński 408 Szczecin Główny – Grambow 433 Szczecin Główny – Szczecin Gumieńce
Schemat stacji
Położenie na mapie Szczecina Szczecin Główny
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Szczecin Główny
Położenie na mapie województwa zachodniopomorskiego Szczecin Główny
53°25′07″N 14°32′59″E/53,418611 14,549722
Portal Transport szynowy

Stacja kolejowa Szczecin Główny (2021 r.)

Szczecin Główny – najważniejszy ze szczecińskich dworców, zlokalizowany na terenie osiedla Nowe Miasto pomiędzy ulicami Krzysztofa Kolumba i Owocową. Jedna z najstarszych stacji kolejowych na terenie Polski. Według klasyfikacji PKP stacja ma najwyższą kategorię Premium.

W roku 2021 stacja obsługiwała ok. 11 600 pasażerów na dobę, co dawało jej 14. miejsce w kraju^[2].

Historia

Otwarcie dworca w Szczecinie, 1843 r.

W roku 1836 założono w Berlinie Komitet Budowy Kolei Berlińsko-Szczecińskiej^[3]. Linia powstała w roku 1842^[4], a pierwszy pociąg z Berlina wjechał na dworzec o ówczesnej nazwie Berliner Bahnhof, czyli Dworzec Berliński 15 sierpnia 1843 roku. Dało to początek liniom kolejowym na Pomorzu^[3]. Dworzec był pierwszym etapem do likwidacji obwarowań miejskich Fortu Prusy (Fort Preußen). Linia ta kończyła się w Berlinie na Dworcu Szczecińskim (Berlin Stettiner Bahnhof, późniejszy Berlin Nordbahnhof)^[3]. W 1846 zbudowano linię kolejową do Stargardu^[3] (do 1848 przedłużoną do Poznania). Linia ta dobiegała do linii berlińskiej pod kątem prostym, bowiem dworzec był wówczas dworcem czołowym. Wymagało to wydrążenia 100-metrowego tunelu w skarpie wzgórza. Od dworca układ torów prowadził wówczas przez południową część wyspy Kępa Parnicka (obecną ul. Maklerską, niem. nazwa Eisenbahnstraße, czyli ul. Kolei Żelaznej), wzdłuż Kanału Rybnego (do 1859) oraz przez wyspę Siedlińską Kępę i wzdłuż obecnej ul. Hangarowej do dworca w Dąbiu. Do 1857 przez Szczecin prowadziła linia kolejowa z Berlina do Królewca przez Krzyż, Piłę, Bydgoszcz i Tczew.

Przystanek tramwajowy, 1975 r.

W 1859 rozbudowano i przekształcono dworzec w przelotowy, budując obecny układ torów przez północną część Kępy Parnickiej i obecny dworzec Szczecin Port Centralny^[3]. W 1898 z dworca poprowadzono ostatnią linię – do Jasienicy (obecnie północne osiedle miasta Police)^[5][6]. W skarpie została zlokalizowana nieczynna już lokomotywownia^[3].

Około 1900 powstał budynek dworca, który po przebudowach i odbudowie po zniszczeniach II wojny światowej istnieje do dzisiaj.

W latach 1975–1980 większość szczecińskiego węzła kolejowego została zelektryfikowana^[3]. Nieopodal stacji znajdują się 2 nastawnie: „SG” i „SG 11”. Obecnie na dworcu znajdują się 4 perony zadaszone wiatami (wiata na peronie pierwszym jest przedwojenna). Na perony prowadzą przejścia nadziemne; podziemne pozostały, ale nie są już przeznaczone dla podróżnych. W pobliżu dworca, przy ul. Czarnieckiego znajduje się dyrekcja Zachodniopomorskiego Zakładu Przewozów Regionalnych. Na Dworcu zaczyna się i kończy Miejski Szlak Turystyczny. Przystanki ZDiTM w pobliżu: „Dworzec Główny” i „Owocowa Dworzec”.

Nad dworcem dominuje kompleks budynków Dyrekcji Kolei w Szczecinie.

Historyczne nazwy

Remonty, renowacje i plany na przyszłość

Widok z lotu ptaka na perony (przed remontem)

Nowy hol główny

Hol kasowy

Mozaika w dawnym holu głównym

W 2007 dworzec został częściowo odremontowany w związku z finałem regat The Tall Ships’ Races^[3]. Odnowiona została elewacja gmachu od strony ulicy Krzysztofa Kolumba, a także odświeżony został hol dworca^[3].

20 grudnia 2010 prezydent miasta Szczecin Piotr Krzystek podpisał umowę z Jackiem Prześlugą, członkiem zarządu Polskich Kolei Państwowych i Zbigniewem Zarychtą członkiem zarządu PKP Polskie Linie Kolejowe w sprawie przebudowy dworca i jego okolic. Planowano, że do końca 2014 na terenie obecnego dworca i na terenach przyległych ma zostać stworzone Zintegrowane Centrum Komunikacyjne^[7].

1 października 2014 PKP podpisały umowę na przebudowę dworca Szczecin Główny z konsorcjum firm Winnicki i Maxto^[8]. W ramach tej inwestycji przebudowany został budynek dworca, perony 1. i 4. oraz ma powstać nowa kładka. W przyszłości planowany jest drugi etap remontu^[9]. Główny budynek dworca został na czas remontu całkowicie zamknięty, uruchomiono tymczasowy dworzec w budynku po drugiej stronie ul. Krzysztofa Kolumba. 29 kwietnia 2016 roku, po półtorarocznym oczekiwaniu, udostępniono pasażerom nowy dworzec^[10].

14 listopada 2017 PKP Polskie Linie Kolejowe podpisały z przedsiębiorstwem Porr umowę na kolejny etap przebudowy stacji, obejmujący m.in. przebudowę peronów nr 2 i 3 oraz kładki^[11].

13 listopada 2018 PKP PLK podpisały z Kolejowymi Zakładami Łączności umowę na rozbudowę systemu informacji pasażerskiej^[12].

Dojazd do dworca

Przystanek Dworzec Główny (od strony ulicy Kolumba):

• tramwaje: 3,6. (Zawieszone z powodu remontu ulicy Kolumba)
• autobusy: 75, 521, 527, 528.(autobusy przeniesione na Owocowa )

Przystanek Dworzec Główny (Owocowa) (od strony ulicy Owocowej):

• autobusy: 61, 70, 87, 90, 806.

Schron

Schron przeciwlotniczy dla ludności cywilnej znajdujący się pod dworcem to największy cywilny schron w Polsce z okresu II wojny światowej. Bilety na zwiedzanie schronu można kupić w biurze Centrum Wynajmu i Turystyki obok dworca^[13].

Przypisy

Bibliografia

• MichałM. Beim MichałM., TorstenT. Perner TorstenT., JoannaJ. Arnold JoannaJ., Uwarunkowania rynkowe rozwoju linii kolejowej Berlin–Szczecin, „Transport Miejski i Regionalny”, redaktor naczelny Wiesław Starowicz, 10/2015, Kraków: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Komunikacji Rzeczpospolitej Polskiej, październik 2015, s. 25, ISSN 1732-5153  (pol.).

Linki zewnętrzne

• Szczecin Główny w Ogólnopolskiej Bazie Kolejowej – bazakolejowa.pl
• Marcin Łukasz Makowski – Historia powstania i budowy dworca głównego w Szczecinie
• Dyrekcja Kolei w Szczecinie

Szczecin Główny
Linia 273 Wrocław Główny – Szczecin Główny (355,903 km)
Szczecin Port Centralny odległość: 1,368 km
Linia 351 Poznań Główny – Szczecin Główny (213,499 km)
Szczecin Zdroje odległość: 12,334 km
Linia 406 Szczecin Główny – Trzebież Szczeciński (0,000 km)
		Szczecin Pomorzany odległość: 2,000 km
Linia 408 Szczecin Główny – Grambow (0,063 km)
		Szczecin Gumieńce odległość: 4,779 km