Szczepan Jeleński

Szczepan Jeleński, ps. Bohdan Katerwa (ur. 22 grudnia 1881 w Warszawie, zm. 27 maja 1949 w Poznaniu) – polski inżynier i pisarz, popularyzator nauki.

Życiorys

Urodził się 22 grudnia 1881 w Warszawie, w rodzinie Jana Jeleńskiego i Ludwiki z Czajewskich. Ukończył gimnazjum w Warszawie i Politechnikę Warszawską. W latach 1904–1907 był redaktorem „Dziennika dla Wszystkich”, w latach 1909–1913 redaktorem „Roli”[1].

Podczas I wojny światowej był członkiem zarządu głównego Koła Międzypartyjnego w Warszawie jako delegat Stronnictwa Chrześcijańsko- Demokratycznego[1].

W okresie międzywojennym był dyrektorem Księgarni św. Wojciecha w Poznaniu. Ponadto był członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Wydawców Książek, członkiem rady Polskiego Związku Wydawców Dzienników i Czasopism, redaktorem tygodnika ilustrowanego „Tęcza”[1].

Twórczość

  • Urwis (1918) – komedia;
  • Igraszki z ogniem – komedia;
  • Przechodzień (1921) – nastrojowa sztuka;
  • Lilavati[2] (1926; anegdoty, gry, ciekawostki, zadania matematyczne): wznawiana w wyd. WSiP, Warszawa (w r. 1971 - wyd. siódme), następnie Poznań, 1982;
  • Śladami Pitagorasa[3] (1928; idem; w latach 1960. tytuł posłużył teleturniejowi); wznowiona w wyd. WSiP, Poznań, 1988;
  • Pod strażą Sfinksa;
  • Płomienne serca, wyd. Pelikan.

Uprawiał też publicystykę o tematyce religijnej (O siódmej godzinie – opowieść ewangeliczna, Woda żywa, Mała Miriam[4]).

Jego książki popularyzujące matematykę (Lilavati i Śladami Pitagorasa) uznawane są za prekursorskie i nadal wznawiane.

Wszystkie jego utwory objęte były w 1951 roku zapisem cenzury w Polsce, podlegały natychmiastowemu wycofaniu z bibliotek[5]; później jednak zapis częściowo cofnięto i Lilavati oraz Śladami Pitagorasa w PRL wznawiano.

Przypisy

  1. ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 122–123. [dostęp 2021-07-28].
  2. ↑ Lîlâvatî : rozrywki matematyczne, S. Jeleński (oprac.), Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha, [ok. 1930] [dostęp 2020-04-29].p?,
  3. ↑ Śladami Pitagorasa : rozrywki matematyczne, S. Jeleński (oprac.), Poznań: Księgarnia Św. Wojciecha, 1928 [dostęp 2020-04-29].p?,
  4. ↑ S. Jeleński, Mała Miriam : opowieść ewangeliczna, polona.pl [dostęp 2020-04-29].
  5. ↑ Cenzura PRL, posłowie Zbigniew Żmigrodzki, Wrocław 2002, s. 18.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Publikacje Szczepana Jeleńskiego dostępne w serwisie Polona

Treść na podstawie Wielkiej ilustrowanej encyklopedji powszechnej Gutenberga (z początków XX wieku), encyklopedii Ultima Thule (1933) i Wielkiej encyklopedii powszechnej PWN (1963).