Szczypiorno

Szczypiorno
	Osiedle Kalisza
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Miasto	Kalisz
Data założenia	XV w.
W granicach Kalisza	2 lipca 1976
SIMC	0936718
Powierzchnia	5,87 km²
Populacja (31.12.2019); • liczba ludności	; 1760
• gęstość	300 os./km²
	Położenie na mapie Kalisza Szczypiorno
	Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Szczypiorno
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Szczypiorno
	51°43′18″N 18°01′08″E/51,721667 18,018889
	Portal Polska

Szczypiorno – osiedle w południowo–zachodniej części Kalisza, nad strugą Piwonia, w granicach administracyjnych miasta od 1976 r. Częścią Szczypiorna jest Nosków.

Osiedle jest jedną z największych pod względem powierzchni jednostek pomocniczych Kalisza, zasadniczo zurbanizowane w obrębie ulicy Wrocławskiej, pozostałe części to głównie pola uprawne i działki rekreacyjne.

W Szczypiornie swoje korzenie ma polska piłka ręczna, potocznie nazywana szczypiorniakiem^[4].

Położenie

Szczypiorno usytuowane jest w południowo–zachodniej części miasta. Sąsiaduje od południowego zachodu z Nowymi Skalmierzycami, od północnego wschodu z Zagorzynkiem i Serbinowem, od północy z sołectwem Dobrzec, zaś od południowego wschodu z sołectwem Sulisławice Kolonia. Głównym traktem osiedla jest ulica Wrocławska, która przed wybudowaniem tzw. obwodnicy Nowych Skalmierzyc, stanowiła część drogi krajowej nr 25.

Historia

Jako wieś Szczypiorno (wymieniane Sciperzno, Sciporno i inne), wzmiankowane od XV wieku^[5]. W 1815 r. na zachód od wsi utworzono przejście graniczne na granicy pomiędzy Królestwem Polskim, a Królestwem Prus; wybudowano również koszary dla garnizonu oraz budynek komory celnej^[5]. W 1914 r. władze niemieckie w koszarach i barakach utworzyły obóz jeniecki dla cudzoziemców: Ukraińców, Rosjan, Francuzów, Brytyjczyków, Rumunów i innych narodowości^[4]. W późniejszym czasie powstał obóz dla internowanych żołnierzy Legionów Polskich (ok. 4000), którzy odmówili przysięgi lojalności cesarzowi niemieckiemu^[4]^[5]. Z uwagi na trudne warunki obozowe w Kaliszu utworzono „Komitet Opieki Nad Jeńcami”, który zaczął regularnie dostarczać żywność^[5]. Wśród legionistów zrodziła się nowa dyscyplina sportowa – piłka ręczna, potocznie nazywana szczypiorniak^[4]. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. w Szczypiornie kwaterował 29 Pułk Strzelców Kaniowskich^[5]. W 1927 r. odbył się zjazd legionistów, połączony z odsłonięciem pomnika w Szczypiornie (zniszczony w czasie okupacji hitlerowskiej)^[5]. W 1955 r. budynek koszar przekazano Ośrodkowi Szkolenia Służby Więziennej^[5]. W 2013 r. otwarto prywatne Muzeum Historii Szczypiorna^[6].

Zabytki i miejsca historyczne

Nazwa	Wybudowany	Wpis do rejestru zabytków^[7]
Koszary (obecnie Kampus Mundurowy WSKiP w Warszawie)	1815	240/A z 16.09.1968
Kaplica grobowa Ordęgów pw. św. Barbary (ul. Szczypiornicka 70)	poł. XIX w.	758/Wlkp/A z 26.08.2009
Park podworski	2 poł. XIX w.	750/A z 30.06.1998
Obóz internowania w Szczypiornie	1914–1917	–
Ukraiński cmentarz wojskowy	1914–1923	852/Wlkp/A z 8.12.2011
Mauzoleum Legionistów Polskich	1932	zburzone w 1939
Schrony obserwacyjno–bojowe nr 10, nr 11 (Polskie umocnienia obronne Przedmoście Kalisz)	1939	1040/Wlkp/A z 26.01.2018

Osoby związane ze Szczypiornem

Władysław Broniewski (poeta)
Wojciech Chmielowski (ojciec świętego Brata Alberta)
Jan Krawczyk (wojskowy)
Stanisław Okęcki (wojskowy)
Janina Ordężanka (aktorka)
Roman Statkowski (kompozytor)
Juliusz Ulrych (polityk)

Komunikacja publiczna

Transport autobusowy


Nr linii	Trasa	Przewoźnik
15	Kalisz: Godebskiego/Długa/Wał Bernardyński Bażancia ↔ Nowe Skalmierzyce ↔ Skalmierzyce	Kaliskie Linie Autobusowe
19E	Kalisz: Majkowska Medix ↔ Nowe Skalmierzyce ↔ Ostrów Wielkopolski: Dworzec PKP	Kaliskie Linie Autobusowe
M	Ostrów Wielkopolski: Lotnicza Poznańska/Dworzec PKP ↔ Nowe Skalmierzyce ↔ Kalisz: Toruńska Pucka	MZK Ostrów Wielkopolski

Transport kolejowy


Nr linii kolejowej	Przystanek	Zdjęcie
14	Kalisz Szczypiorno

Wspólnoty wyznaniowe

Na osiedlu mieści się: kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego (1988)^[5] oraz Sala Królestwa dwóch Chrześcijańskich Zborów Świadków Jehowy^[8].

Zobacz też

Przypisy

↑ Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 24 czerwca 1976 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach: bielskim, jeleniogórskim, kaliskim, płockim i toruńskim (Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 144).
↑ MSIP Kalisz
↑ Zapytanie w sprawie ilości mieszkańców Kalisza z podziałem na jednostki pomocnicze. bip.kalisz.pl, 2020-07-17. [dostęp 2020-08-20].
↑ ^a ^b ^c ^d Szczypiorno dzielnica Kalisza, ozpr.opole.pl [dostęp 2017-04-10] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Nosków-Szczypiorno, [w:] WładysławW. Kościelniak WładysławW., Wędrówki po moim Kaliszu, Kalisz: Edytor, 2010, s. 169-176, ISBN 978-83-60579-56-5 .
↑ Muzeum Historii Szczypiorna oraz Izba Pamięci Legionistów. szczypiorno.info, 2017-01-07. [dostęp 2020-08-20].
↑ Zestawienia zabytków nieruchomych, www.nid.pl [dostęp 2018-07-18] .
↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-04-06] .

Linki zewnętrzne

Osiedlowa strona internetowa Szczypiorna
Szczypiorno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 873 .

[1] Rozporządzenie Ministra Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska z dnia 24 czerwca 1976 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach: bielskim, jeleniogórskim, kaliskim, płockim i toruńskim (Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 144).

[2] MSIP Kalisz

[3] Zapytanie w sprawie ilości mieszkańców Kalisza z podziałem na jednostki pomocnicze. bip.kalisz.pl, 2020-07-17. [dostęp 2020-08-20].

[:6-4] Szczypiorno dzielnica Kalisza, ozpr.opole.pl [dostęp 2017-04-10] .

[:7-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Nosków-Szczypiorno, [w:] WładysławW. Kościelniak WładysławW., Wędrówki po moim Kaliszu, Kalisz: Edytor, 2010, s. 169-176, ISBN 978-83-60579-56-5 .

[6] Muzeum Historii Szczypiorna oraz Izba Pamięci Legionistów. szczypiorno.info, 2017-01-07. [dostęp 2020-08-20].

[7] Zestawienia zabytków nieruchomych, www.nid.pl [dostęp 2018-07-18] .

[8] Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-04-06] .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Osiedla	Adama Asnyka Chmielnik Czaszki Dobro Dobrzec P Dobrzec W Kaliniec Korczak Majków Ogrody Piskorzewie Piwonice Rajsków Rogatka Rypinek Serbinów Szczypiorno Śródmieście Tyniec Widok Winiary Zagorzynek
Sołectwa	Dobrzec Sulisławice Sulisławice Kolonia
Pozostałe części miasta	Huby Tynieckie Lis Nosków Piekart Stare Miasto Zawodzie

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne