Szeląg (Poznań)
Część miasta Poznania | |
Plaża miejska na Szelągu (2015) | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miasto | |
Strefa numeracyjna | (+48) 61 |
Tablice rejestracyjne | PO |
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de | |
52°25′43″N 16°57′05″E/52,428611 16,951389 | |
Portal Polska |
Szeląg – część (zwyczajowo nazywana dzielnicą) Poznania, a jednocześnie obszar Systemu Informacji Miejskiej[1] położony na osiedlu samorządowym Osiedle Stare Winogrady. Leży na lewym brzegu Warty między rzeką a Wzgórzem Winiarskim.
Granice
Wedle Systemu Informacji Miejskiej jednostka obszarowa Szeląg mieści się w granicach:
- od wschodu i południa: rzeką Wartą od mostu Lecha do ulicy Szelągowskiej na wysokości ulicy Winogrady,
- od zachodu: ulicą Szelągowską i Naramowicką,
- od północy: ulicą Serbską i Lechicką[1]
Nazwa
Nazwa wywodzi się od Mikołaja Schilinga, który w XVI wieku założył folwark na terenie wsi miejskiej Winiary.
Historia
W Szelągu odnaleziono najstarsze ślady pobytu człowieka na obszarze dzisiejszego Poznania sprzed około 10 tysięcy lat. Są to wyroby krzemienne tak zwanych kultur mazowszańskich. Znaleziono tu także pozostałości kultur: ceramiki wstęgowej, sznurowej, amfor kulistych i pucharów lejkowatych (4000-1700 lat p.n.e.)[2]. Istnieje tu również cmentarzysko z I w n.e. W XIII wieku funkcjonowała na terenie Szeląga wieś książęca Szydłów, wymieniona w dokumencie lokacyjnym Poznania z 1253 roku. W 1760, podczas wojny siedmioletniej, Szeląg został zniszczony przez armię rosyjską.
W końcu XIX i na początku XX wieku był miejscem spacerów i majówek. Od czasu budowy Fortu Winiary w 1. połowie XIX w. nad brzegiem Warty istniał park-ogród, później powstała restauracja Szeląg. W 1895 na torze szelągowskim zorganizowano (z inicjatywy Radfahrer-Verein Posen) pierwsze w mieście wyścigi kolarskie[3]. Po odzyskaniu niepodległości na Szeląg przeniosło (z Sołacza) swoją siedzibę poznańskie Bractwo Kurkowe. W roku 1923 uruchomiono strzelnicę Bractwa. Do okresu międzywojennego funkcjonowała wojskowa kolej wąskotorowa, która łączyła Szeląg (Fort Winiary) z osadą wojskową w Biedrusku[4].
Park uległ zniszczeniu podczas zdobywania Fortu Winiary w 1945 roku. Teren Szeląga włączono w administracyjne granice Poznania w 1925 roku. W latach 30. XX w. prof. Józef Gołąb prowadził tu badania otoczaków, tkwiących w glinie morenowej[5].
W latach 70. XX wieku istniała koncepcja powiązania Szeląga z Drogą Dębińską za pomocą tzw. Trasy Piastowskiej[6].
Szeląg do 1990 r. należał do dzielnicy administracyjnej Stare Miasto. Od 1992 r. należy do osiedla samorządowego Stare Winogrady[7].
Zabudowa
- Dom Weterana (1969 - 1972), proj. Zygmunt Skupniewicz, Witold Milewski i Lech Sternal
- Park Szelągowski
- biurowce Allianz przy ul. Szelągowskiej
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b System Informacji Miejskiej - Mapa Jednostek Obszarowych. Zarząd Dróg Miejskich w Poznaniu. [dostęp 2018-02-05].
- ↑ Zygmunt Boras, Lech Trzeciakowski, W dawnym Poznaniu, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1971, s.11
- ↑ Teresa Ziółkowska, Niemiecki sport w Poznaniu do 1918 roku, w: Kronika Miasta Poznania, 1/2010, ss.29-30, ISSN 0137-3552
- ↑ Tadeusz Becela, Lata górne i chmurne, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań, 1965, s.176
- ↑ Edward Tomaszewski, Z badań geologicznych okolic Poznania, w: Sprawozdania Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, nr 1/1956, s.64
- ↑ Tadeusz Gałecki, Plany miasta bez tajemnic, w: Kronika Miasta Poznania, nr 2/1983, s.11, ISSN 0137-3552
- ↑ Uchwała Nr XLVI/239/92 Rady Miejskiej Poznania z dnia 7 stycznia 1992 r. w sprawie powołania Osiedla Stare Winogrady
Bibliografia
- Poznań - atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2008, ISBN 978-83-7445-018-8
- Włodzimierz Łęcki, Piotr Maluśkiewicz, Poznań od A do Z, Poznań: KAW, 1986, s. 138, ISBN 83-03-01260-6, OCLC 835895412 .
- Praca zbiorowa, Atlas architektury Poznania, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2008, s.290 i 299, ISBN 978-83-7503-058-7
- Marcin Libicki, Poznań - przewodnik, Piotr Libicki (ilust.), Poznań: Wydawnictwo Gazeta Handlowa, 1997, s. 69, ISBN 83-902028-4-0, OCLC 69302402 .
Media użyte na tej stronie
Autor:
Oskarro. © użytkownicy OpenStreetMap.
Copyright użytkownicy UMP-pcPL., Licencja: CC BY-SA 2.0Mapa lokalizacyjna Poznania
(c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de
Location map of Poland
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Greater Poland Voivodeship. Geographic limits of the map:
- N: 53.70 N
- S: 51.05 N
- W: 15.68 E
- E: 19.19 E
Autor: Radomil talk 13:10, 26 March 2007 (UTC), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dzwon Pokoju w Poznaniu
Autor: MOs810, Licencja: CC BY-SA 4.0
Plaża miejska na Szelągu w Poznaniu.