Szerokodzioby

Szerokodzioby
	Eurylaimidae
	Lesson, 1831
	; Przedstawiciel rodziny – szerokodziób długosterny (Psarisomus dalhousiae)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	szerokodzioby
	Typ nomenklatoryczny
	Eurylaimus Horsfield, 1821
Rodzaje
	zobacz opis w tekście
	zobacz opis w tekście

Szerokodzioby^[2] (Eurylaimidae) – rodzina ptaków z rzędu wróblowych (Passeriformes). We współcześnie stosowanych ujęciach systematycznych obejmuje 8^[2] lub 9^[3] gatunków.

Zasięg występowania

Tropiki Afryki, Azji Południowej i Południowo-Wschodniej^[4]^[3]. Rodzaj Pseudocalyptomena występuje w środkowej Afryce, przedstawicieli pozostałych rodzajów można spotkać od północnych Indii i Nepalu (niższe partie Himalajów) po Filipiny, Sumatrę, Jawę i Borneo^[3].

Charakterystyka

Są to kolorowo ubarwione ptaki, żywiące się głównie owocami i owadami chwytanymi w locie, niektóre zjadają małe jaszczurki i żaby. Mają krępą budowę, szeroką głowę, szeroki i płaski dziób oraz krótkie nogi. Od pozostałych wróblowych odróżnia je budowa szyi, na którą składa się 15, a nie 14 kręgów szyjnych^[5]. Gniazdują na drzewach, składają zazwyczaj 2–3 jaja.

Systematyka

Do rodziny należą następujące rodzaje^[2]^[3]:

Pseudocalyptomena Rothschild, 1909 – jedynym przedstawicielem jest Pseudocalyptomena graueri Rothschild, 1909 – szerokodziób zielony
Psarisomus Swainson, 1837 – jedynym przedstawicielem jest Psarisomus dalhousiae (Jameson, 1835) – szerokodziób długosterny
Corydon Lesson, 1828 – jedynym przedstawicielem jest Corydon sumatranus (Raffles, 1822) – szerokodziób różowodzioby
Sarcophanops Gould, 1877 – jedynym przedstawicielem jest Sarcophanops steerii (Sharpe, 1876) – szerokodziób filipiński
Cymbirhynchus Vigors & Horsfield, 1830 – jedynym przedstawicielem jest Cymbirhynchus macrorhynchos (J.F. Gmelin, 1788) – szerokodziób białoskrzydły
Serilophus Swainson, 1837 – jedynym przedstawicielem jest Serilophus lunatus (Gould, 1834) – szerokodziób czarnobrewy
Eurylaimus Horsfield, 1821

Szerokodzioby najbliżej spokrewnione są z brodawnikami (Philepittidae)^[2]. W starszych ujęciach systematycznych do szerokodziobów zaliczano też rodzaje Smithornis i Calyptomena^[6], a rodzinę tę dzielono niekiedy na dwie podrodziny: Calyptomeninae obejmującą rodzaj Calyptomena, oraz Eurylaiminae, do której zaliczano pozostałe rodzaje^[7]. W oparciu o nowsze badania rodzaje Smithornis i Calyptomena wydzielono jednak do osobnej rodziny nosoczubów (Calyptomenidae)^[2]^[8]^[9].

Przypisy

↑ Eurylaimidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Eurylaimidae Lesson, 1831 - szerokodzioby - Typical Broadbills (wersja: 2019-04-15). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-24].
↑ ^a ^b ^c ^d F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): NZ wrens, Sapayoa, broadbills, asities, pittas (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-24].
↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Asian and Grauer’s Broadbills (Eurylaimidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.euryla1.01. [dostęp 2020-10-26]. (ang.)
↑ Szerokodzioby i kurtaczki. W: H. Elliot McClure: Encyklopedia. Zwierzęta. Warszawa: Elipsa, 1999, s. 379. ISBN 83-85152-34-2.
↑ Broadbills (Eurylaimidae) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)].
↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842.
↑ M. Irestedt, J.I. Ohlson, D. Zuccon, M. Källersjö & P.G.P. Ericson. Nuclear DNA from old collections of avian study skins reveals the evolutionary history of the Old World suboscines (Aves, Passeriformes). „Zoologica Scripta”. 35 (6), s. 567-580, 2006. DOI: 10.1111/j.1463-6409.2006.00249.x (ang.).
↑ R.G. Moyle, R.T. Chesser, R.O. Prum, P. Schikler & A.J. Cracraft. Phylogeny and Evolutionary History of Old World Suboscine Birds (Aves: Eurylaimides). „American Museum Novitates”. 3544, s. 1-22, 2006. ISSN 0003-0082 (ang.).

Bibliografia

Zwierzęta : encyklopedia ilustrowana. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-14344-4.

[itis-1] Eurylaimidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Mielczarek&Kuziemko-2] Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Eurylaimidae Lesson, 1831 - szerokodzioby - Typical Broadbills (wersja: 2019-04-15). W: Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-11-24].

[ioc-3] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): NZ wrens, Sapayoa, broadbills, asities, pittas (ang.). IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-11-24].

[Winkler&inni-4] D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Asian and Grauer’s Broadbills (Eurylaimidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.euryla1.01. [dostęp 2020-10-26]. (ang.)

[5] Szerokodzioby i kurtaczki. W: H. Elliot McClure: Encyklopedia. Zwierzęta. Warszawa: Elipsa, 1999, s. 379. ISBN 83-85152-34-2.

[ibc-6] Broadbills (Eurylaimidae) (ang.). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-16)].

[Mielczarek&Cichocki-7] P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, 1999. ISSN 0550-0842.

[zs35-8] M. Irestedt, J.I. Ohlson, D. Zuccon, M. Källersjö & P.G.P. Ericson. Nuclear DNA from old collections of avian study skins reveals the evolutionary history of the Old World suboscines (Aves, Passeriformes). „Zoologica Scripta”. 35 (6), s. 567-580, 2006. DOI: 10.1111/j.1463-6409.2006.00249.x (ang.).

[amn3544-9] R.G. Moyle, R.T. Chesser, R.O. Prum, P. Schikler & A.J. Cracraft. Phylogeny and Evolutionary History of Old World Suboscine Birds (Aves: Eurylaimides). „American Museum Novitates”. 3544, s. 1-22, 2006. ISSN 0003-0082 (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

barglikowce (Acanthisitti)	bargliki
tyrankowce (Tyranni)	brodawniki szerokodzioby nosoczuby oliwczyki kurtaczki gorzykowate bławatnikowate bekardowate ostrodzioby królówki krzykaczyki szerokodziobki tęczaki muchotyranikowate tyrankowate obrożniki mrówkożery chronkowate kusaczki krytonosowate mrówkowody liściarki tęgosterowate garncarzowate
śpiewające (Oscines)	lirogony gąszczaki altanniki korołazy chwostkowate kolcopiórki miodojady lamparciki buszówkowate ziemnodrozdy stadniaki pieszaki liszkojady maoryski kowaliczki trzaskacze koralniczki czubce górniki jagodniki wireonkowate fletówki wilgowate szuflodziobki ostroloty łuskowczyki krępaczki wangowate gołogłowy paskowniki dzierzbiki satynki wachlarzówki dziwogony monarki modrogłówki cudowronki skałowrony czarniaki dzierzby krukowate płatkonosy jagodziaki koralniki miodniki długobiegi sępowronki skałoskoczki skalinkowate aksamitniki owadówki sikory remizy skowronki wąsatki nikatory krótkosterki chwastówkowate trzciniaki świerszczaki mimiki madagaskarniczki skąpoogonki jaskółkowate świstunki pokrzewczyki raniuszki skotniczkowate bilbile pokrzewki ogoniatki szlarniki tymaliowate dżunglaki sikorniki pekińczyki mysikróliki palmowce jemiołuszki jedwabniczki jagodówki persówki reliktowce pomurniki kowaliki pełźce pełzacze siwuszki strzyżyki perłopiórki pluszcze bąkojady przedrzeźniacze szpakowate muchołówkowate drozdowate dudkowce górodrozdy kwiatówki nektarniki turkuśniki zieleniki złotogłówki tybetańczyki wikłaczowate astryldowate wdówki płochacze wróble pliszkowate łuszczakowate tanagrzce poświerki trznadle pasówki lasówki słowikówki kacykowate hispaniole zeledonki platynki trelniki antyle hispaniolczyki kardynały tanagrzyki tanagrowate

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne