Szklany Dom w Podkowie Leśnej

Szklany Dom
Państwo	Polska
Miejscowość	Podkowa Leśna
Adres	ul. Sosnowa 9
Typ budynku	dom letni
Styl architektoniczny	Modernizm styl międzynarodowy
Architekt	Maksymilian Goldberg
Inwestor	Irena Krzywicka
Rozpoczęcie budowy	1928
Ukończenie budowy	1932
Zniszczono	1945
Pierwszy właściciel	Irena Krzywicka
Kolejni właściciele	Edward Wodziński
Obecny właściciel	Bożena i Kazimierz Głowaccy
Położenie na mapie Podkowy Leśnej Szklany Dom
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Szklany Dom
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Szklany Dom
Położenie na mapie powiatu grodziskiego Szklany Dom
52°07′22,1″N 20°44′33,0″E/52,122806 20,742500

Szklany Dom lub Szklana Willa – awangardowy dom w Podkowie Leśnej przy ulicy Sosnowej 9.

Pisarka i feministka Irena Krzywicka zakupiła działkę w Podkowie Leśnej prawdopodobnie w 1928 r. Budowa Szklanej Willi (nazwa notarialna budynku nazywanego przez Krzywicką Szklanym Domem) trwała w latach 1928–30. Z przyczyn ideowych Krzywicka wybrała styl międzynarodowy (w tym nowatorski w ówczesnej Polsce płaski dach i ścianę, zbudowaną z tafli szklanych) jako przeciwieństwo polskiej tradycji architektonicznej^[1]. Z powodów finansowych budynek wzniesiono w dwóch etapach. Początkowo powstała część północna. W 1932 r. dobudowano z cegły skrzydło południowe według projektu kuzyna Krzywickiej architekta Maksymiliana Goldberga^[2].

Szklany Dom powstał jako budynek letniskowy, nieprzystosowany był do mieszkania zimą. Tym niemniej Krzywicka urządziła w jednym z pokoi pierwszą podkowiańską bibliotekę publiczną (z powodów ideowych chciała nadać budynkowi funkcję społeczną)^[2]. Ponadto mieszkała w tym domu na początku okupacji.

Ponieważ budowa domu zbiegła się z najbujniejszym okresem życia w karierze pisarskiej i publicystycznej Ireny Krzywickiej, stał się on miejscem towarzyskich spotkań literatów i artystów. Bywali tu Tadeusz Boy-Żeleński, Jarosław Iwaszkiewicz, Antoni Słonimski, Andrzej Stawar, Jerzy Andrzejewski, Ksawery Pruszyński, Jan Parandowski i inni^[3].

W trakcie wojny i po jej zakończeniu budynek objęto nakazem kwaterunkowym. Osiedlano w nim licznych lokatorów, którzy doprowadzili obiekt do ruiny. W 1953 r. budynek został sprzedany Edwardowi Wodzińskiemu. Później przechodził w kolejne ręce, aż w 1974 r. zakupili go Bożena i Kazimierz Głowaccy, którzy przywrócili jego dawną świetność. We wnętrzu zachowały się elementy wystroju w stylu modernizmu: oryginalna stolarka, okucia drzwi i okien, meble. Dom otacza odrestaurowany ogród, również modernistyczny (rosną tam lilaki, które sadził Boy-Żeleński podczas wizyt w Podkowie Leśnej)^[2].

Przypisy