Szkoła Kanō

Obraz Eitoku Kanō, malarza należącego do szkoły Kanō

Szkoła Kanō (jap. 狩野派 Kanō-ha) – japońska szkoła malarska, główna obok szkoły Tosa, szkoła japońskiego malarstwa pomiędzy XV a XVII wiekiem[1].

Szkoła powstała w XV wieku, a nazwa wywodzi się od miejsca pochodzenia jej twórców: wsi Kanō w prowincji Izu[1]. Za protoplastę szkoły uchodzi Kagenobu Kanō (daty życia nieznane), urzędnik dworski wywodzący się z warstwy samurajskiej, amatorsko zajmujący się malarstwem[1]. Styl szkoły ukształtowali syn i wnuk Kagenobu, Masanobu Kanō (1434–1504) i Motonobu Kanō (1476–1559)[1][2], zaś formułę artystyczną skodyfikował ostatecznie Tan’yū Kanō (1602–1674)[1].

Przez wiele pokoleń twórcy ci reprezentowali oficjalny styl świątyń zen, przywódców militarnych i kolejnych siogunów[3], a ich twórczość definiowała oficjalny kanon malarstwa japońskiego[1]. W XVII wieku, wraz z przeniesieniem się dworu do Edo, szkoła rozpadła się na kilka odłamów[2]. Jej ostateczny upadek nastąpił w połowie XIX wieku[1]. W okresie Meiji tradycje szkoły Kanō kontynuowali Hōgai Kanō (1828–1888) i Gahō Hashimoto (1835–1908)[2].

Styl szkoły Kanō cechował się ekspresyjnością, z ostrymi, wyrazistymi pociągnięciami pędzla. Głębia obrazu, u pierwszych jej przedstawicieli sprowadzona do dwóch planów, z czasem została ograniczona do jednego[1]. Początkowo prosta i surowa twórczość szkoły Kanō z czasem zaczęła ewoluować w kierunku bardziej dekoracyjnym, Eitoku Kanō (1543–1590)[4] wprowadził do obrazów charakterystyczne złote tła[1].

Artyści szkoły Kanō tworzyli w rozmaitych stylach: yamato-e, suiboku-ga i kanga. Ich twórczość jest różnorodna, obejmuje zarówno dekoracje na panelach fusuma i wachlarzach, obrazy typu emakimono i kakemono, jak i tabliczki wotywne ema[2]. W XVI wieku malarze ze szkoły Kanō jako pierwsi w Japonii tworzyli obrazy rodzajowe[1].

Sanraku Kanō (1559-1635), Tygrysy i smoki, para składanych parawanów, XVII w.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i j Wielka Historia Świata. T. 6. Kraków: Oficyna Wydawnicza Fogra, 2005, s. 345-346. ISBN 83-85719-90-3.
  2. ↑ a b c d Louis Frédéric: Japan Encyclopedia. Cambridge: Belknap Press, 2000, s. 475. ISBN 0-674-01753-6.
  3. ↑ Rossella Menegazzo: Japonia. Warszawa „Arkady”: Wydawnictwo, 2008, s. 52. ISBN 978-83-213-4578-9.
  4. ↑ Kanō Eitoku, [w:] Encyclopædia Britannica [online] [dostęp 2017-04-10] (ang.).

Media użyte na tej stronie

Tigres et dragons par Kanō Sanraku.jpg
Folding screen with painting of dragon and tiger. Myoshinji-temple. Important Cultural Properties of Japan
Kano Eitoku 010.jpg
A screen painting depicting people of the Ming Dynasty playing Go, by Kanō Eitoku. (NB: The detail in this illustration comes from a pair of folding screens The Four Accomplishments that were originally attributed to Kanō Eitoku on the basis of seals that appear on each half of the pair. The screens, however, have been demonstrated by the art historian Takeda Tsuneo to be the work of Kaihō Yūshō, a painter who studied with the Kanō workshop). One of six folding screens: ink on paper. Shows people playing Go. Japan, Momoyama period, 16th century. On exhibit at the Sackler Gallery at the Smithsonian Institution.