Szkoła Podchorążych Lotnictwa – Grupa Techniczna
| Historia | |
| Państwo |  II Rzeczpospolita |
|---|---|
| Sformowanie | 1934 |
| Rozformowanie | 1939 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | mjr Stefan Berezowski |
| Ostatni | ppłk pil. inż. Antoni Gosiewski |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | Bydgoszcz garnizon Warszawa |
| Rodzaj wojsk | lotnictwo |
| Podległość | Centrum Wyszkolenia Technicznego Lotnictwa Grupa Szkół Lotniczych |
Szkoła Podchorążych Lotnictwa – Grupa Techniczna – szkoła kształcąca kandydatów na oficerów lotnictwa Wojska Polskiego (grupy technicznej).
Historia szkoły
Szkoła powstała w 1934 roku w Bydgoszczy. Na stanowisko komendanta został wyznaczony mjr Stefan Berezowski[1]. Na podstawie rozkazu DDO MSWojsk. L.dz.5253/tjn. z 7 grudnia 1936 Techniczna Szkoła Podchorążych Lotnictwa została zreorganizowana i przeniesiona do Warszawy[2]. Przeniesienie do stolicy zapewniło szkole wysokokwalifikowanych wykładowców z wyższych uczelni technicznych, instytutów naukowych oraz z przemysłu lotniczego[3].
Była uczelnią o trzyletnim profilu kształcenia. Kształciła ok. 150 słuchaczy (po 50 na każdym roku) przyszłych oficerów – techników lotniczych. Kształciła także około 30 podchorążych rezerwy i organizowała kursy oficerów technicznych – 22 oficerów[4]. Przeszkolenie wojskowe podchorążowie przechodzili na obozach wojskowych.
Kierownikami wyszkolenia w poszczególnych dziedzinach byli oficerowie specjaliści, a jako wykładowców zatrudniano specjalistów cywilnych. Wykłady z przedmiotów teoretycznych i ogólnotechnicznych (matematyka, fizyka, chemia, mechanika, wytrzymałość materiałów, aerodynamika, teoria konstrukcji silników i płatowców itp.) były prowadzone przez cywilnych pracowników naukowych będących na etacie szkoły (np. dr P. Szymański, wykładowca matematyki z Politechniki Lwowskiej) lub kontraktowanych godzinowo na wykłady z Politechniki Warszawskiej (np. dr inż. Jerzy Bukowski, dr inż. Leonard Łabuć, doc. inż. Witold Billewicz), ze Szkoły Wawelberga (np. dr S. Neumark) oraz przemysłu (np. dr inż. Jan Oderfeld)[5].
Zgodnie z planem mobilizacyjnym „W” szkoła po zarządzeniu mobilizacji funkcjonowała na podstawie etatu pokojowego. W czasie wojny szkoła pod względem ewidencji i uzupełnień przynależała do Bazy Lotniczej nr 1 w Warszawie[6].
Organizacja pokojowa szkoły w 1939
Organizacja pokojowa szkoły w 1939:
- komenda szkoły,
- dywizjon szkolny,
- eskadra szkolna podchorążych nr 1,
- eskadra szkolna podchorążych nr 2,
- eskadra szkolna podchorążych nr 3,
- eskadra szkolna podchorążych rezerwy,
- oddział portowy[6][7].
Kadra szkoły
Obsada personalna szkoły w marcu 1939[8]
- Komenda szkoły
- komendant – mjr / ppłk pil. inż. Antoni Gosiewski
- zastępca komendanta i dowódca oddziału szkolnego – mjr Kazimierz Jarzębiński
- p.o. adiutanta – kpt. obs. Konstanty Bielecki
- naczelny lekarz – mjr lek. dr Stanisław Józef Zatwardowicz
- zastępca komendanta ds. intendentury – mjr int. z wsw Feliks Czesław Czernihowski
- oficer gospodarczy – kpt. int. Zygmunt Wituszyński
- oficer administracyjno-materiałowy – kpt. adm. (piech.) Stefan Ślęzak
- oficer żywnościowy – por. adm. (piech.) Mieczysław Grellner
- p.o. dyrektora nauk – kpt. Franciszek Iwański
- kierownik wyszkolenia radio-elektrycznego – mjr Paweł Marian Piotrowicz
- kierownik wyszkolenia silnikowego – mjr Stefan Skulski
- kierownik wyszkolenia uzbrojenia – kpt. obs. Konstanty Bielecki
- kierownik wyszkolenia foto – kpt. Bolesław Emil Józef Górski
- kierownik wyszkolenia silnikowego – kpt. Aleksander Leja
- kierownik wyszkolenia ogólno-wojskowego – kpt. Czesław Łabencki
- kierownik wyszkolenia samochodowego – kpt. Wacław Michał Józef Kornacki
- kierownik wyszkolenia technicznego – kpt. Józef Koziarski
- kierownik warsztatów szkolnych – kpt. Zygmunt Tokarczyk
- wykładowca WF – por. Zbigniew Jan Franciszek Dubas
- Oddział szkolny
- dowódca I plutonu – kpt. Tadeusz Wiśniowski
- instruktor – ppor. Paweł Wilhelm Tobolski †25 V 1944 (uczestnik „Wielkiej ucieczki”)
- dowódca II plutonu – por. Jan Narewski
- instruktor – chor. Józef Konieczny
- dowódca III plutonu – por. Stanisław Daniel
- instruktor – chor. Dywizjonizy Pieczka
- dowódca IV plutonu – por. Eugeniusz Słomkowski
- instruktor – chor. Antoni Białyński
Absolwenci
- I promocja
- 36. absolwentów I promocji zostało mianowanych na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 października 1937 w korpusie oficerów lotnictwa, grupa techniczna[9][10]
- ppor. Florian Adrian
- ppor. Rudolf Beck †1940 Charków[11]
- ppor. Józef Krasiński
- ppor. Tomasz Tomaszewski
- ppor. Jerzy Unger †Katyń[12]
- ppor. Władysław Wojtulewicz[a] †1939[14] ? VI 1942[15]
- ppor. Roman Józef Truch[16]
- ppor. Przesław Sadowski
[17]
- II promocja
- 45. absolwentów II promocji zostało mianowanych na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 października 1938 w korpusie oficerów lotnictwa, grupa techniczna[18][19]
- ppor. Stanisław Gidaszewski †Katyń[20] (zobacz Krzyż Katyński w Krotoszynie)
- ppor. Florian Martini
(mąż Virginii Cherrill – matki chrzestnej 315 dywizjonu myśliwskiego) - ppor. Dominik Mendela
- ppor. Henryk Piotrowski †1940 Charków[21]
- ppor. Waldemar Siewruk
- ppor. Zygmunt Śpikowski
- III promocja
- 44. absolwentów III promocji zostało mianowanych na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 sierpnia 1939 w korpusie oficerów lotnictwa, grupa techniczna[22]
- ppor. Leszek Antoni Chełmiński
- ppor. Tadeusz Karnkowski
- ppor. Cezary Lewicki
- ppor. Jerzy Lipiński †Katyń[23]
- ppor. Karol Palczyński †Katyń[24]
- ppor. Janusz Pilichowski †Katyń[25]
- ppor. Bolesław Widerman †Katyń[26]
- IV promocja
- 44. absolwentów IV promocji zostało mianowanych na stopień podporucznika ze starszeństwem z 1 września 1939 w korpusie oficerów lotnictwa, grupa techniczna[27]
- ppor. Leopold Antoniewicz
- ppor. Aleksander Fedorońko
- ppor. Zygmunt Jędrzejewski
- ppor. Zbigniew Marczyk
- ppor. Henryk Myszkowski
- ppor. Andrzej Rogowski
- ppor. Zbigniew Ścibor-Rylski
- V rocznik 1938–1939
- 64. podchorążych V rocznika nie zostało promowanych[28]
- pchor. Michał Benoit
- pchor. Henryk Bogdanowicz
- pchor. Stanisław Kleybor
- pchor. Zbyszko Lissowski
- pchor. Franciszek Pantkowski
- pchor. Jerzy Tokarski
Uwagi
Przypisy
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 22 grudnia 1934 roku, s. 265.
- ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 244.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 164.
- ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 245.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 165.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 775.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 165, wg autora oddział szkolny został przemianowany na dywizjon szkolny w 1938.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 476-477.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 228-229.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 170-173.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 21.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 658.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 229, 475.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 173.
- ↑ Księga lotników ↓, s. 22, jako Wacław Wojtulewicz.
- ↑ Truch Roman Józef. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. [dostęp 2022-01-03].
- ↑ Sadowski Przesław. Fundacja Historyczna Lotnictwa Polskiego. [dostęp 2022-01-03].
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 229-230.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 173-178.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 164.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 416.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 178-183.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 349.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 461.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 482.
- ↑ Księga Cmentarna Katynia 2000 ↓, s. 680.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 183-188.
- ↑ Jędrzejewski 1989 ↓, s. 188-193.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-09-07].
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Zygmunt Jędrzejewski: Od września do września. Warszawa: Instytut Wydawniczy Pax, 1989. ISBN 83-211-0998-5.
- Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Janina Snitko-Rzeszut, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Marek Tarczyński (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2000. ISBN 83-905590-7-2.
- Eugeniusz Kozłowski: Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1964.
- Hubert Kazimierz Kujawa: Księga lotników polskich poległych, zmarłych i zaginionych w latach 1939-1946. T. I: Polegli w kampanii wrześniowej, pomordowani w ZSRR i w innych okolicznościach podczas okupacji.
- Stanisław Rutkowski: Zarys dziejów polskiego szkolnictwa wojskowego. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1970, seria: Biblioteka Wiedzy Wojskowej.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
_BAR.svg)
POL Krzyż Walecznych (1941) BAR.svg
Baretka: Krzyż Walecznych (1941).
Baretka: Krzyż Walecznych (1941).
.svg)
Roundel of Poland (1921-1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of Poland (1921–1993).svg
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).
Roundel of the Polish Air Force (1921–1993).