Szkoła Podchorążych Piechoty w Warszawie

Szkoła Podchorążych Piechoty w Warszawie – uczelnia Wojska Polskiego II Rzeczypospolitej Polskiej

Szkoła Podchorążych w Warszawie, 1920 (pierwszy z lewej stoi Jerzy Rossowski)

Po odzyskaniu niepodległości Naczelne Dowództwo Wojska Polskiego zwracało uwagę na tworzenie szkół wojskowych piechoty, będącej dominującym rodzajem broni w tym czasie. Organizowano je doraźnie, nie mając wykształconego wzoru, ustalonych metod pracy i programów nauczania ani dostatecznej liczby instruktorów, ponieważ najlepszych oficerów pochłonęły fronty walki.

Na początku 1919 r. najlepiej zorganizowana była Szkoła Podchorążych Piechoty w Warszawie, powstała na podwalinach szkoły podchorążych, utworzonej w 1917 r. przez Niemców. W tym czasie liczyła ona 809 słuchaczy i 51 oficerów instruktorów. Komendantem szkoły był ppłk Marian Kukiel. Słuchacze rekrutowali się z młodzieży wstępującej ochotniczo do wojska, z szeregowców i podoficerów w armiach zaborczych, z byłych podchorążych POW oraz z kadetów austriackich szkół wojskowych. Szkolenie nie miało charakteru systematycznego. Podchorążowie pełnili służbę garnizonową i patrolową w Warszawie, zajmowali się prowadzeniem pracy instruktażowej w pułkach. W lutym Szkoła liczyła trzy bataliony, każdy w składzie trzech kompanii. W czerwcu 1919 przybyła pierwsza grupa instruktorów francuskich, którzy zaczęli szkolić jeden batalion według własnych wzorów, kładąc szczególny nacisk na szkolenie bojowe. Dwa pozostałe bataliony były szkolone zgodnie ze wzorami niemieckimi, z przewagą musztry formalnej.

Latem 1919 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych ustaliło, że każdy oficer, niezależnie od rodzaju broni, powinien przejść okres unitarny (od półtora do trzech miesięcy) w Szkole Podchorążych Piechoty. W konsekwencji w Szkole kształcili się saperzy, kawalerzyści, łącznościowcy i lotnicy.

W listopadzie 1919 w skład Szkoły weszła Szkoła Podchorążych Armii Hallera, licząca 240 słuchaczy. Utworzono z nich oddzielny batalion zw. "błękitnym". W batalionie tym szkolili oficerowie francuscy, w oparciu o regulaminy francuskie.

Pomimo szybkiego rozwoju Szkoły i zaledwie pięciomiesięcznego cyklu szkolenia uczelnia nie była w stanie zaspokoić potrzeb rozbudowującej się armii. Dlatego w 1919 zorganizowano Wielkopolską Szkołę Podchorążych Piechoty w Poznaniu.

Po zakończonej wojnie polsko-bolszewickiej organizacja wojska przeszła na wzór pokojowy. Pierwszą szkołą wojskową, zorganizowaną według tych zasad w 1921 r., była Oficerska Szkoła Piechoty o dwuletnim systemie nauczania. Kształciła ona od 120 do 240 podchorążych na dowódców plutonów piechoty. Mogli oni potem dowodzić kompaniami bez dodatkowego przeszkolenia. Szczególnie zwracano uwagę na wyszkolenie praktyczne, taktyczno-bojowe, instruktorskie oraz musztrę. Drugi rok nauczania dawał podstawy teoretyczne. Studiowano historię wojen, geografię wojenną, ekonomię i psychologię wojskową. Przez trzy miesiące podchorążowie przebywali na poligonach i obozach szkoleniowych, tyleż na praktykach w jednostkach. Pod koniec nauki odbywali wycieczkę krajoznawczą.

Po przewrocie majowym w 1926 na rozkaz marszałka Józefa Piłsudskiego Szkołę przeniesiono do Komorowa k. Ostrowi Mazowieckiej. W 1928 przemianowano ją na Szkołę Podchorążych Piechoty. Kształciło się w niej ok. 960 podchorążych. W latach 1934-1935 przeprowadzono reformę szkolnictwa wojskowego. W jej ramach Szkoła Podchorążych Piechoty przeszła na trzyletni okres szkolenia. W 1939 r. szkolono w niej podchorążych w trzech batalionach po cztery kompanie w każdym.

Bibliografia

• Stanisław Rutkowski, Zarys dziejów polskiego szkolnictwa wojskowego, wyd. MON, Warszawa, 1970
• Jan Piotr Erbiński, Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Inżynieryjnych im. gen. Jakuba Jasińskiego 1944 - 1984, wyd. MON Warszawa 1986.