Szlak Architektury Drewnianej (województwo śląskie)
Szlak Architektury Drewnianej w województwie śląskim, o długości 1060 km obejmuje 93 zabytkowe obiekty i zespoły architektury drewnianej[1]: kościoły, kaplice, dzwonnice, chałupy, karczmy, leśniczówki, pałacyk myśliwski, skanseny i obiekty gospodarcze – młyn wodny i spichlerze. Za najstarsze obiekty leżące na szlaku uchodzą kościoły Wszystkich Świętych w Sierotach (pow. gliwicki) i Łaziskach (pow. wodzisławski), wzniesione w połowie XV wieku. Najstarszym kościołem wg badań dendrologicznych z 2011 roku jest kościół św. Marcina w Ćwiklicach datowany na 1466 rok (pow. Pszczyński)
Szlak podzielony jest na pięć pętli: beskidzką, pszczyńską, rybnicka, gliwicką i częstochowską oraz posiada też liczącą 326 km trasę główną, łączącą Gwoździany z Jeleśnią i prowadzącą dalej do Lachowic w województwie małopolskim.
Wykaz zabytków
Trasa główna
Zdjęcie | Obiekt | Lokalizacja | Czas powstania obiektu | Uwagi |
---|---|---|---|---|
![]() | Dom Tkacza | Bielsko-Biała, ul. Sobieskiego 51 49°49′12,4″N 19°02′07,5″E/49,820111 19,035417 | koniec XVIII wieku | Budynek o konstrukcji zrębowej, w którym mieści się oddział Muzeum w Bielsku-Białej – ekspozycja prezentująca wygląd domu i warsztatu sukienniczego w XVIII-wiecznym Bielsku. |
![]() | kościół św. Barbary | Bielsko-Biała, ul. Cyprysowa 49°46′53″N 19°04′24″E/49,781389 19,073333 | 1690 | Świątynia będąca przykładem d. wiejskiego budownictwa sakralnego w stylu śląsko-małopolskim. Najcenniejszymi elementami wnętrza są barokowe polichromie z pocz. XVIII wieku oraz gotycki tryptyk ołtarzowy z ok. 1470 r. |
![]() | sanktuarium św. Walentego | Bieruń, ul. Krakowska 50°05′23,4″N 19°05′36,2″E/50,089833 19,093389 | przełom XVI/XVII w. | |
![]() | kościół cmentarny Wszystkich Świętych | Bojszów | 1506 r. (d) | zakrystia 1509 r. (d), wieża 1545 r. (d), wymiana więźby dachowej 1787 r. (d) |
(c) I, Przykuta, CC-BY-SA-3.0 | kościół św. Jana Chrzciciela | Brusiek | 1593 r. (d) | prezbiterium, nawa i wieża 1593 r. (d), zakrystia i przedsionek północny dobudowane wtórnie 1723 r. (d), wieżyczka na sygnaturkę 1724 r. (d) |
skansen Górnośląski Park Etnograficzny | Chorzów, ul. Parkowa 25 50°17′40,1″N 18°58′12,4″E/50,294472 18,970111 | otwarty w 1975 r. | Skansen na powierzchni 25 ha pokazuje 58 przykładów drewnianego budownictwa ludowego z 5 regionów Górnego Śląska i Zagłębia beskidzkiego, podgórskiego, pszczyńsko-rybnickiego, przemysłowego i lublinieckiego), m.in. kościół św. Józefa z 1791 r. z Nieboczów (w latach 1971-1995 w Rybniku-Kłokocinie), domy mieszkalne z Dziećkowic, Krasów, Panewnik, dom ostatniego sołtysa Katowic – Kazimierza Skiby, chałupy z Kromołowa, Istebnej, spichlerze dworskie i plebańskie, zagrodę pasterską z Brennej. | |
kościół św. Wawrzyńca | Chorzów, ul. Marii Konopnickiej 29 50°17′42,87″N 18°57′49,36″E/50,295242 18,963711 | 1559 r. | przeniesiony w latach 1935–1938 z Knurowa | |
![]() | kościół św. Marcina | Cieszowa | 1751 r. | |
![]() | kościół św. Marcina | Ćwiklice | 1466 r. | Kościół gruntowanie przebudowywany w XVIII, XIX i XX w. |
kościół św. Jerzego | Gliwice – Ostropa, ul. Piekarska 50°17′03,7″N 18°35′49,4″E/50,284361 18,597056 | 1665 r. (d) | murowane prezbiterium 1665 r. (d), dębowo-jodłowa wieża z 1544 r. (d), remontowana 1971 r. (d) i 2009 r. | |
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0 | kościół Wniebowzięcia NMP | Gliwice, ul. Kozielska 29 50°18′00,8″N 18°38′58,3″E/50,300222 18,649528 | 1493 r. | przeniesiony w 1925 r. z Zębowic koło Olesna na Cmentarz Centralny w Gliwicach, od 1992 r. w konserwacji, w 2000 ustawiony na Cmentarzu Starokozielskim w Gliwicach, od 2004 r. parafialny. |
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0 | neorenesansowa willa Oscara Caro | Gliwice, ul. Dolnych Wałów 8a 50°17′43,5″N 18°40′03,1″E/50,295417 18,667528 | 1882-85 r. | ekspozycja etnograficzna i kultury ludowej regionu gliwickiego w muzeum mającym siedzibę w willi |
![]() | kościół św. Barbary | Góra | 2. połowa XVI w. | |
kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela | Grzawa | XVI w. | ||
![]() | kościół Narodzenia NMP | Gwoździany | 1576 r. | przeniesiony z Kościelisk w 1978 r. |
![]() | Karczma w Jeleśni | Jeleśnia | XVIII w. | |
kościół św. Michała Archanioła | Katowice, Park Kościuszki 50°14′27,1″N 19°00′15,0″E/50,240861 19,004167 | 1520 r. | przeniesiony w latach 1938–1939 z Syryni | |
![]() | Muzeum Archidiecezjalne | Katowice, ul. Jordana 39 50°15′02,6″N 19°01′06,1″E/50,250722 19,018361 | otwarte w 1983 r. | zbiory średniowiecznej sztuki sakralnej, pochodzące z drewnianych kościołów województwa śląskiego |
![]() | kościół Świętej Trójcy | Koszęcin | 1724 r. | Oprócz zabytkowego kościoła, oglądać można ekspozycję etnograficzną w Ośrodku Kultury i Edukacji Regionalnej. |
kościół św. Anny | Lubliniec | 1653 r. | ||
kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza | Łodygowice | 1635 r. | kościół powiększony w XVIII w. | |
![]() | kościół św. Klemensa Papieża | Miedźna | XVII w. | |
![]() | drewniana dzwonnica przy kościele św. Marcina | Paczyna | 1679 r. | |
![]() | kościół św. Jana Chrzciciela | Poniszowice | 1498 r. (d) | wolno stojąca dzwonnica 1570 r. (d), kaplica św. Józefa 1691-92 (d), wieżyczka na sygnaturkę i remont kościoła 1775 r. (d) |
![]() | skansen „Zagroda Wsi Pszczyńskiej” | Pszczyna, ul. Parkowa 49°58′43,2″N 18°57′01,6″E/49,978667 18,950444 | otwarty w 1975 r. | Skansen utworzony w 1975 r. w Parku Kolejowym, prezentujący wśród 16 obiektów m.in. chałupę z Grzawy, ośmioboczną stodołę z Kryr, szopę z Frydka, młyn wodny z Bojszów (obecnie karczma), spichlerz z Rudołtowic i kuźnię z Goczałkowic. |
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0 | kościół Świętej Trójcy | Rachowice | 1668 r. | murowane gotyckie prezbiterium z XV w. |
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0 | kościół św. Michała Archanioła | Rudziniec | 1657 r. | |
![]() | wolno stojąca drewniano-murowana dzwonnica | Sadów | 1672 r. (d) | Dzwonnica znajduje się przy murowanym kościele św. Józefa z 1414 r. (d) |
kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej | Sierakowice | 1675 r. | W pobliżu kościoła znajduje się kapliczka św. Jana Nepomucena przy drodze do Rachowic. | |
kościół Wszystkich Świętych | Sieroty | 1457 r. (d) | murowane gotyckie prezbiterium 1427 r. (d), drewniana nawa 1457 r. (d), wieżyczka na sygnaturkę 1754 r. (d), wieża 1775 r. (d). Jeden z najstarszych kościołów drewnianych w Polsce zachowanych do naszych czasów. | |
kościół Podwyższenia Krzyża Świętego | Stara Wieś | 1522 r. | We wsi oprócz kościoła: kilka drewnianych domów z XIX w. z ozdobnymi szczytami; stara szkoła z 1787 r. – obecnie Izba Regionalna. | |
kościół św. Jadwigi | Zabrze, ul. Wolności 504 50°17′51,8″N 18°49′47,4″E/50,297722 18,829833 | 1929 r. | ||
kościół św. Wawrzyńca | Zacharzowice | 1570 r. (d) | górna partia wieży 1675 r. (d) | |
![]() | Muzeum Miejskie | Żywiec, ul. Zamkowa 2 49°41′17,4″N 19°11′59,9″E/49,688167 19,199972 | otwarte w 1960 r. | stała ekspozycja „Kultura ludowa Żywiecczyzny” w Muzeum Miejskim |
Pętla beskidzka (113 km)
Zdjęcie | Obiekt | Lokalizacja | Czas powstania obiektu | Uwagi |
---|---|---|---|---|
![]() | kościół św. Wawrzyńca | Bielowicko 49°49′11,6″N 18°51′23,2″E/49,819889 18,856444 | 1541 r. (d) | kolebka w prezbiterium 1773 r. (d) |
![]() | Dom Tkacza | Bielsko-Biała, ul. Sobieskiego 51 49°49′12,4″N 19°02′07,5″E/49,820111 19,035417 | koniec XVIII wieku | Budynek o konstrukcji zrębowej, w którym mieści się oddział Muzeum w Bielsku-Białej – ekspozycja prezentująca wygląd domu i warsztatu sukienniczego w XVIII-wiecznym Bielsku. |
![]() | kościół św. Barbary | Bielsko-Biała, ul. Cyprysowa 49°46′53″N 19°04′24″E/49,781389 19,073333 | 1690 | Świątynia będąca przykładem d. wiejskiego budownictwa sakralnego w stylu śląsko-małopolskim. Najcenniejszymi elementami wnętrza są barokowe polichromie z pocz. XVIII wieku oraz gotycki tryptyk ołtarzowy z ok. 1470 r. |
![]() | kościół św. Katarzyny | Cięcina | 1542 r. | kościół powiększony w latach 1667 i 1895; we wsi spichlerz dworski z XVIII w. |
![]() | drewniana chałupa góralska Kawuloków | Istebna – Wojtosze nr 163 | koniec XIX w. | zwana również Kurną Chatą, mieści Izbę Regionalną; poza nią w centrum Istebnej i licznych przysiółkach kilkadziesiąt innych drewnianych chałup i budynków gospodarczych |
![]() | kaplica wotywna Konarzewskich | Istebna – Andziołówka | 1922 r. | wystrój Ludwika Konarzewskiego seniora |
![]() | kościół św. Krzyża | Istebna – Kubalonka 49°36′04,2″N 18°53′48,0″E/49,601167 18,896667 | 1779 r. | przeniesiony z Przyszowic w 1958 r. |
![]() | kościół filialny św. Józefa | Istebna – Mlaskawka | 1948 r. | przeniesiony w 1997 r. z Jaworzynki – Trzycatka, gdzie stał pod wezwaniem Matki Boskiej Frydeckiej |
kościół Matki Bożej Fatimskiej | Istebna – Stecówka | 1958 r. | ||
![]() | ekspozycje sztuki ludowej w Izbach Regionalnych | Koniaków | ekspozycje sztuki ludowej w Izbach Regionalnych: Marii Gwarek (Muzeum koronki, Koniaków – Szańce 550), Heleny i Mieczysława Kamieniarzy (Koniaków 301) i Tadeusza Ruckiego (Koniaków – Szańce 662) | |
![]() | kościół NMP Nieustającej Pomocy | Laliki – Pochodzita | 1947 r. | rozbudowany w 1965 r. |
kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza | Łodygowice | 1635 r. | kościół powiększony w XVIII w. | |
![]() | chałupa konstrukcji zrębowej | Milówka | 1739 r. | obecnie muzeum gminne „Stara Chałupa” |
![]() | Muzeum Regionalne „Stara Zagroda” | Ustroń, ul. Ogrodowa 1 49°43′13,0″N 18°48′41,1″E/49,720278 18,811417 | otwarte w 1998 r. | stała wystawa etnograficzna w Muzeum Regionalnym „Stara Zagroda” |
![]() | kościół św. Anny | Ustroń – Nierodzim 49°46′01,3″N 18°48′23,8″E/49,767028 18,806611 | 1769 r. | |
![]() | kościół św. Jakuba Apostoła | Szczyrk | 1797-1800 | |
Muzeum Beskidzkie im. Andrzeja Podżorskiego | Wisła, ul. Stellera 1 49°39′14,9″N 18°51′34,4″E/49,654139 18,859556 | otwarte w 1964 r. | wystawa kultury ludowej górali beskidzkich w Muzeum Beskidzkim, na jego zapleczu kilka drewnianych chałup góralskich | |
Pałacyk Myśliwski Habsburgów | Wisła, ul. Lipowa 49°39′34,2″N 18°51′18,1″E/49,659500 18,855028 | 1897 r. | dawny zameczek myśliwski arcyksięcia Fryderyka Habsburga wybudowany w 1897 r., przeniesiony w 1985 r. z polany Przysłop pod Baranią Górą (w latach 1925-1973 schronisko PTT i PTTK); obecnie siedziba Oddziału PTTK „Wisła” w Wiśle i punkt informacji turystycznej | |
![]() | kościół Znalezienia Krzyża Świętego | Wisła – Łabajów, ul. Kopydło 49°37′37,1″N 18°52′42,8″E/49,626972 18,878556 | 1983 r. | przy kościele drewniana wieża z 1575 r., przeniesiona w 1982 r. z Połomi |
© Marek i Ewa Wojciechowscy / Trips over Poland, CC BY-SA 3.0 | kaplica przy Zameczku Prezydenckim | Wisła – Zameczek, ul. Zameczek 1 49°36′43,0″N 18°55′15,4″E/49,611944 18,920944 | 1909 r. | kaplica z zespołu nieistniejącego zameczku myśliwskiego Habsburgów na Zadnim Groniu |
![]() | kościół Matki Bożej Częstochowskiej | Żabnica | 1914 r. | |
![]() | Muzeum Miejskie | Żywiec, ul. Zamkowa 2 49°41′17,4″N 19°11′59,9″E/49,688167 19,199972 | otwarte w 1960 r. | stała ekspozycja „Kultura ludowa Żywiecczyzny” w Muzeum Miejskim |
Pętla częstochowska (180 km)
Zdjęcie | Obiekt | Lokalizacja | Czas powstania obiektu | Uwagi |
---|---|---|---|---|
![]() | kościół Matki Boskiej Różańcowej | Boronów | 1611 r. | pierwszy na Śląsku kościół zbudowany na planie krzyża greckiego |
kościół św. Jacka | Bór Zapilski | 1919-21 | ||
![]() | kościół św. Wawrzyńca | Cynków | 1631 r. | |
![]() | Muzeum Częstochowskie | Częstochowa, plac Biegańskiego 50°48′40,7″N 19°06′47,4″E/50,811306 19,113167 | otwarte w 1967 r. | ekspozycja kultury ludowej regionu częstochowskiego w muzeum |
![]() | kościół Świętej Trójcy | Koszęcin | 1724 r. | Oprócz zabytkowego kościoła, oglądać można ekspozycję etnograficzną w Ośrodku Kultury i Edukacji Regionalnej. |
![]() | kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza | Mokra | 1708 r. | |
ruchoma szopka Jana Wewióra | Olsztyn, ul. Kuhna 1 | ruchoma szopka Jana Wewióra w drewnianej chałupie z końca XIX w. | ||
![]() | kościół św. Mikołaja | Truskolasy | 1737 r. | oprócz kościoła we wsi kilkanaście drewnianych budynków mieszkalnych i gospodarskich |
![]() | kościół cmentarny św. Walentego | Woźniki | 1696 r. | |
![]() | młyn wodny Kołaczew | Złoty Potok | przełom XIX/XX w. | dawny młyn wodny „Kołaczew” na Wiercicy |
![]() | kościół św. Idziego | Zrębice | 1789 r. |
Pętla gliwicka (159 km)
Zdjęcie | Obiekt | Lokalizacja | Czas powstania obiektu | Uwagi |
---|---|---|---|---|
![]() | kościół cmentarny Wszystkich Świętych | Bojszów | 1506 r. (d) | zakrystia 1509 r. (d), wieża 1545 r. (d), wymiana więźby dachowej 1787 r. (d) |
kościół św. Jerzego | Gliwice – Ostropa, ul. Piekarska 50°17′03,7″N 18°35′49,4″E/50,284361 18,597056 | 1665 r. (d) | murowane prezbiterium 1665 r. (d), dębowo-jodłowa wieża z 1544 r. (d), remontowana 1971 r. (d) i 2009 r. | |
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0 | kościół Wniebowzięcia NMP | Gliwice, ul. Kozielska 29 50°18′00,8″N 18°38′58,3″E/50,300222 18,649528 | 1493 r. | przeniesiony w 1925 r. z Zębowic koło Olesna na Cmentarz Centralny w Gliwicach, od 1992 r. w konserwacji, w 2000 ustawiony na Cmentarzu Starokozielskim w Gliwicach, od 2004 r. parafialny. |
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0 | neorenesansowa willa Oscara Caro | Gliwice, ul. Dolnych Wałów 8a 50°17′43,5″N 18°40′03,1″E/50,295417 18,667528 | 1882-85 r. | ekspozycja etnograficzna i kultury ludowej regionu gliwickiego w muzeum mającym siedzibę w willi |
kościół św. Michała Archanioła | Księży Las | 1497-98 (d) | ||
![]() | kościół św. Mikołaja | Mikołów – Borowa Wieś, ul. Gliwicka | ok. 1640 r. | przeniesiony w latach 1937-1939 z Przyszowic |
![]() | kościół św. ap. Piotra i Pawła | Mikołów – Paniowy | 1757 r. | |
![]() | drewniana dzwonnica przy kościele św. Marcina | Paczyna | 1679 r. | |
![]() | kościół św. Jana Chrzciciela | Poniszowice | 1498 r. (d) | wolno stojąca dzwonnica 1570 r. (d), kaplica św. Józefa 1691-92 (d), wieżyczka na sygnaturkę i remont kościoła 1775 r. (d) |
spichlerz plebański | Przyszowice | 1829 r. | ||
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0 | kościół Świętej Trójcy | Rachowice | 1668 r. | murowane gotyckie prezbiterium z XV w. |
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0 | kościół św. Michała Archanioła | Rudziniec | 1657 r. | |
kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej | Sierakowice | 1675 r. | W pobliżu kościoła znajduje się kapliczka św. Jana Nepomucena przy drodze do Rachowic. | |
kościół św. Bartłomieja | Smolnica | 1777 r. (d) | pierwotnie wolno stojąca wieża 1572 r. (d) | |
kościół Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Szałszy | Szałsza | 1554 r. (d) | ściany prezbiterium, zakrystii i nawy z 1554 r. (d), zachowane w pełnej wysokości, wieża w dolnej partii oryginalna z elementami po r. 1571 (d), dachy kościoła i wieży zrekonstruowane po pożarze w 1968 r. | |
kościół św. Jadwigi | Zabrze, ul. Wolności 504 50°17′51,8″N 18°49′47,4″E/50,297722 18,829833 | 1929 r. | ||
kościół św. Wawrzyńca | Zacharzowice | 1570 r. (d) | górna partia wieży 1675 r. (d) | |
kościół św. Michała Archianioła | Żernica | 1661 r. (d) | izbica pierwotnie wolno stojącej wieży 1518 r. (d) |
Pętla pszczyńska (133 km)
Zdjęcie | Obiekt | Lokalizacja | Czas powstania obiektu | Uwagi |
---|---|---|---|---|
![]() | kościół św. Wawrzyńca | Bielowicko 49°49′11,6″N 18°51′23,2″E/49,819889 18,856444 | 1541 r. (d) | kolebka w prezbiterium 1773 r. (d) |
![]() | kościół św. Marcina | Ćwiklice | 1466 r. | Kościół gruntowanie przebudowywany w XVIII, XIX i XX w. |
![]() | kościół św. Barbary | Góra | 2. połowa XVI w. | |
kościół Ścięcia św. Jana Chrzciciela | Grzawa | XVI w. | ||
kościół Podwyższenia Krzyża Świętego | Kaczyce | 1620 r. | przeniesiony w latach 1971-1972 z Ruptawy | |
(c) Czesil, CC BY-SA 3.0 | kościół św. Michała Archanioła | Kończyce Wielkie | 1777 r. | starsza wieża z 1751 r. |
![]() | kościół św. Mikołaja | Łąka | 1660 r. | kościół z wolno stojącą wieżą |
![]() | kościół św. Klemensa Papieża | Miedźna | XVII w. | |
![]() | kościół św. Katarzyny | Pielgrzymowice | 1680 r. | |
![]() | skansen „Zagroda Wsi Pszczyńskiej” | Pszczyna, ul. Parkowa 49°58′43,2″N 18°57′01,6″E/49,978667 18,950444 | otwarty w 1975 r. | Skansen utworzony w 1975 r. w Parku Kolejowym, prezentujący wśród 16 obiektów m.in. chałupę z Grzawy, ośmioboczną stodołę z Kryr, szopę z Frydka, młyn wodny z Bojszów (obecnie karczma), spichlerz z Rudołtowic i kuźnię z Goczałkowic. |
![]() | kościół Podwyższenia Krzyża Świętego | Stara Wieś | 1522 r. | We wsi oprócz kościoła: kilka drewnianych domów z XIX w. z ozdobnymi szczytami; stara szkoła z 1787 r. – obecnie Izba Regionalna. |
![]() | kościół pw. św. Jakuba Starszego Apostoła | Wisła Mała | 1775–82 | |
kościół św. Rocha | Zamarski | 1731 r. |
Pętla rybnicka (126 km)
Zdjęcie | Obiekt | Lokalizacja | Czas powstania obiektu | Uwagi |
---|---|---|---|---|
![]() | kościół św. Marii Magdaleny | Bełk | 1753 r. | |
![]() | kościół św. Anny | Gołkowice | 1874 r. | |
![]() | kościół Bożego Ciała | Jankowice Rybnickie | 1675 r. | |
![]() | kościół świętych Barbary i Józefa | Jastrzębie-Zdrój, ul. ks. biskupa Bednorza | 1. połowa XVII w. | przeniesiony w 1974 r. z Wodzisławia Śl. – Jedłownika |
![]() | kościół Wszystkich Świętych | Łaziska | 1467 r. (d) | wieża: dolna część 1507 r. (d), izbica i hełm XVIII w. Jeden z najstarszych kościołów drewnianych w Polsce zachowanych do naszych czasów. Nazywany perłą sakralną ziemi wodzisławskiej. |
![]() | kościół Trójcy Przenajświętszej | Palowice | 1595 r. | przeniesiony w 1981 r. z Leszczyn |
![]() | kościół św. Wawrzyńca | Rybnik – Ligocka Kuźnia, ul. Wolna | 1717 r. | przeniesiony w 1975 r. z pobliskich Boguszowic |
![]() | kościół św. Katarzyny i Matki Bożej Różańcowej | Rybnik – Wielopole, ul. Górna | 1534 r. | przeniesiony w 1976 r. z Gierałtowic |
kościół św. Mikołaja | Wilcza | 1755 r. |
Pozostałe miejscowości i zabytki
Zdjęcie | Obiekt | Lokalizacja | Czas powstania obiektu | Uwagi |
---|---|---|---|---|
![]() | kościół parafialny pw. św. Wawrzyńca | Bobrowniki | 1857/1889 r. (d) | prezbiterium i zakrystia zbudowane 1857 r. (d) częściowo w oparciu o materiał rozbiórkowy z 1523 r. (d), nawa i dwie wieże wzniesione 1889 r. (d). Napis z datą „1669” na belce podciągu namalowany w 1953 r. |
![]() | Kaplica Różańcowa | Buków | 1770 r. | |
kościół ewangelicki | Bytom – Bobrek | 1932 r. | po podpaleniu kościół został rozebrany i przeniesiony do skansenu w Chorzowie | |
(zniszczony) spichlerz dworski | Czernica | XVIII w. | konstrukcja zrębowa i sumikowo-łątkowa, kryty gontem | |
dzwonnica wiejska | Czernichów | XIX w. | ||
![]() | kościół św. Andrzeja Apostoła | Gilowice | 1547 r. | przeniesiony z Rychwałdu w 1757 r., wieża z 1641 r. |
![]() | kaplica pw. Serca Pana Jezusa | Rychwałd | 1797 r. (d) | wzniesiona z materiału rozbiórkowego ze starego kościoła w Gilowicach, drewno ścian z 1507 r. (d), drewno więźby dachowej z 1508 r. (d), drewno wieżyczki na sygnaturkę z 1796 r. (d) |
kościół parafialny pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny | Juszczyna | 1924-27 | ||
kaplica św. Jana Nepomucena | Lubomia | ok. 1700 r. | ||
![]() | kościół św. Jerzego i Wniebowzięcia NMP | Miasteczko Śląskie | 1666 r. | |
(c) I, Przykuta, CC-BY-SA-3.0 | kościół filialny pw. Matki Boskiej Fatimskiej | Pawełki | 1928 r. | |
![]() | kościół odpustowy św. Krzyża | Pietrowice Wielkie | 1667 r. | |
kościół parafialny pw. św. Idziego | Podlesie | początek XVIII w. | ||
![]() | kościół pomocniczy pw. św. Józefa Robotnika | Popów | 1858 r. | |
![]() | Austeria | Sławków | 1701 r. | |
![]() | kościół parafialny pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Maryi Panny | Soblówka | 1939 r. | |
![]() | kościół ewangelicko-augsburski | Zabrze – Mikulczyce, ul. Brygadzistów 50°20′30,9″N 18°46′40,5″E/50,341917 18,777917 | 1937 r. | |
![]() | leśniczówka habsburskiego zarządu lasów | Złatna | 1876 r. | proj. Karol Pietschka |
(d) – zabytek datowany na podstawie badań dendrochronologicznych
Przypisy
- ↑ Długość szlaku i liczba obiektów określone na podstawie oficjalnej strony szlaku – https://sad.slaskie.travel/.
Bibliografia
- Grażyna Ruszczyk: Architektura drewniana w Polsce. Warszawa: Muza, 2009. ISBN 978-83-7495-623-9.
- Aleksander Konieczny: Sprawozdanie z badań dendrochronologicznych zabytkowych kościołów w województwie śląskim przeprowadzonych w 2008 roku. W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego. T. 1: Odkrycia. Badania. Konserwacje. Katowice: Śląski WKZ, 2009, s. 95-126. ISBN 978-83-85871-57-6.
- Aleksander Konieczny: Badania dendrochronologiczne zabytkowych kościołów drewnianych w województwie śląskim w 2009 roku. W: Wiadomości konserwatorskie województwa śląskiego. T. 2: Zamki. Pałace. Katowice: Śląski WKZ, 2010, s. 185-202. ISBN 978-83-85871-59-0.
- Grażyna Ruszczyk: Kościoły na Śląsku z XV i początku XVI wieku (Bojszów, Gliwice, Księży Las, Łaziska, Łącza, Poniszowice). Aleksander Konieczny: Badania dendrochronologiczne. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk, 2012, seria: Inwentarz drewnianej architektury sakralnej w Polsce; z. 2a. ISBN 978-83-89101-24-2.
Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona szlaku
- Koscioly. gpopo.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-02-18)].
- Interaktywna mapa Szlaku Architektury Drewnianej w Geoportalu ORSIP
Media użyte na tej stronie
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
Kościół Świętej Trójcy w Rachowicach
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Kaplica wotywna Konarzewskich w Istebnej-Andziołówce z 1922 r.
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY 3.0
Zabytkowy kościół św. Józefa Robotnika w Popowie, woj. śląskie
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Kościół św. Anny w Ustroniu - Nierodzimiu
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Kościół św. Wawrzyńca w Bielowicku
Autor: Nomenon, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół ewangelicki w Mikulczycach
Autor: Pudelek, Licencja: CC BY 2.5
Drewniany, XVII-wieczny kościół pw. św. Michała w Żernicy
Autor: Przykuta (talk), Licencja: CC BY-SA 4.0
Cynków - rzymskokatolicki kościół filialny pw. św. Wawrzyńca, 1631
Autor: Sławomir Milejski, Licencja: CC BY 3.0
Gwoździany, kościół parafialny pw. Nawiedzenia NMP, 1756, 1977-1979
Autor: Przykuta (talk), Licencja: CC BY-SA 4.0
kościół św. Trójcy w Koszęcinie, powiat lubliniecki
Church in Ciecina
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Jurbox z polskiej Wikipedii, Licencja: CC BY-SA 2.5
Kościół pw. Najświętszej Marii Panny w Soblówce
Autor: Alexander Konieczny, Licencja: CC BY 3.0
Drewniana kaplica pw. Serca Pana Jezusa w Rychwałdzie (pow. żywiecki).
(c) Mimikla z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Kościół Ostropa w Gliwicach
(c) Mariuszjbie at pl.wikipedia, CC-BY-SA-3.0
Kościół drewniany, Jastrzębie Zdrój.
Autor: Mariuszjbie, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pszczyna - Zagrodzie Wsi Pszczyńskiej, młyn wodny, obecnie restauracja (zabytek nr A/1219/76)
(c) Photo: Hons084 / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0 pl
Wisła, dawny pałacyk myśliwski Habsburgów, ob. siedziba PTTK, 1897 r.
Autor: Robert Niedźwiedzki, Licencja: CC BY 3.0
Kościół we wsi Church in Łąka (Śląsk)
Autor: Original uploader was Mimikla at pl.wikipedia, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Wszystkich Świętych w Bojszowie.
Autor: EwkaC, Licencja: CC BY-SA 3.0
kościół św. Idziego w Podlesiu
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
Kościół św. Michała Archanioła w Rudzińcu
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Kościół filialny św. Józefa w Istebnej-Mlaskawce z 1952 r., przeniesiony w 1995 r. z Jaworzynki - Trzycatka
Autor: Olos88, Licencja: CC0
Kościół Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy w Lalikach (w przysiółku Pochodzita)
Autor: Bazie, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Przyszowice - spichlerz plebański z przełomu XVIII i XIX w., drewniany (zabytek nr A/600/66)
Autor: Bartek444, Licencja: CC BY-SA 4.0
Logo szlaku architektury drewnianej w Polsce.
Autor: EwkaC, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół ewangelicko-augsburski w Bytomiu-Bobrku, stan po pożarze w dniu 23 lipca 2014 roku
Autor: Kazimierz S. Ożóg, Licencja: CC BY 2.5
Kościół św. Bartłomieja w Smolnicy, woj. śląskie
(c) I, Przykuta, CC-BY-SA-3.0
kościół Jana Chrzciciela w Bruśku, powiat lubliniecki
(c) I, Pimke, CC-BY-SA-3.0
Kościół Wniebowzięcia Matki Boskiej w Gliwicach
Autor: Przykuta (talk), Licencja: CC BY-SA 4.0
Paczyna - drewniana dzwonnica przy kościele parafialnym z XVII w. (zabytek nr A/300/60 z 7.03.1960)
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stara Wieś, Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego
Saint Barbaras Church in Mikuszowice (Bielsko-Biala, woj. slaskie, Poland)
Kościół św. Barbary w Mikuszowicach (Bielsko-Biała, woj. śląskie, Polska)Autor: Sebi216, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela w Poniszowicach

Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Muzeum etnograficzne "Stara Zagroda" w Ustroniu przy ul. Ogrodowej 1 (przy rynku od strony północnej)
(c) I, Przykuta, CC-BY-SA-3.0
Kościół MB Fatimskiej w Pawełkach, powiat lubliniecki
Autor: Przykuta, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Dzwonnica kościoła w Sadowiu, gmina Koszecin, powiat lubliniecki, województwo śląskie
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza w Łodygowicach
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY 3.0
Kościół św. Krzyża w Istebnej Kubalonce
Autor: Przykuta (talk), Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Wawrzyńca w Rybniku (zabytek nr rejestr. A/559/66)
Autor: EwkaC, Licencja: CC BY-SA 3.0
Szałsza - kościół filialny pw. Narodzenia NMP (zabytek nr A/282/60)
Autor: Przykuta, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół parafialny pod wezwaniem NMP Królowej Różańca Świętego w Boronowie, powiat lubliniecki, województwo śląskie
Autor: D T G, Licencja: CC BY 3.0
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Kaczycach
Autor: Przykuta, Licencja: CC-BY-SA-3.0
kościół św. Marcina w Cieszowej, powiat lubliniecki
(c) Pudelek z polskiej Wikipedii, CC BY-SA 2.5
Drewniany kościół w Istebnej - Stecówce z XX wieku.
Autor: EwkaC, Licencja: CC BY-SA 3.0
Widok ogólny drewnianego kościoła pw. Wszystkich Świętych w Sierotach (woj. śląskie)
Autor: Adrian Tync, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zabytkowa leśniczówka z 1853 roku w Złatnej (nr rej.: A-544/87 z 22.12.1987).
Kościół św. Szymona i św. Judy Tadeusza w Mokrej, gm. Miedźno
Autor: Roksana1997, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Truskolasy - kościół parafialny p.w. św. Mikołaja
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zabytkowy kościół św. Idziego w Zrębicach, Polska, województwo śląskie, powiat lubliniecki
Autor: Paweł Grzywocz, Licencja: CC BY-SA 2.5
Drewniany kościółek Św. Walentego w Bieruniu.
Autor: Mariuszjbie, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Gołkowice, kościół z XIX w. z wieżą gotycką przeniesioną w XIX w. z Pruchnej
Autor: Ludmiła Pilecka, Licencja: CC BY 2.5
Kościół pw. św. Jacka w Borze Zapilskim
Autor: Robert Niedźwiedzki, Licencja: CC BY 3.0
Kościół pw. św. Jakuba Starszego Apostoła we wsi Wisła Mała (1775)
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół Znalezienia Krzyża Świętego w Wiśle-Łabajowie, ul. Kopydło
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Romancop (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Kościół Trójcy Przenajświętszej w Palowicach. 2006
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół pod wezwaniem św. Katarzyny i Matki Boskiej Różańcowej w Wielopolu, dzielnicy Rybnika.
Autor: Kajka24, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół parafialny pod wezwaniem świętego Wawrzyńca, drewniany, wzniesiony w 1669 roku, odnowiony w 1857 roku, rozszerzony w 1888 roku (zabytek nr rejestr. A/19/60)
(c) Czesil, CC BY-SA 3.0
Drewniany kościół św. Michała Archanioła w Kończycach Wielkich.
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 3.0
Młyn wodny Kołaczew na terenie rezerwatu przyrody Parkowe. Obiekt położony jest na szlaku architektury drewnianej
Autor:
- Konrad Kurzacz
- Pimke
Kościół św. Anny w Lublińcu
Autor: Bazie, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół filialny p. w. św. Michała, drewniany; Księży Las, ul. Wiejska, gmina Zbrosławice, powiat tarnogórski
Autor: Pudelek, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Paniowy (Gross Paniow) - kościół zabytkowy
Autor: Kokorik, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół parafialny pw. Nawiedzenie Najświętszej Maryi Panny w Juszczynie, województwo śląskie, powiat żywiecki
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół św. Walentego w Woźnikach, Polska, województwo śląskie, powiat lubliniecki
Autor: commons:Schweppes / pl-wiki: Schweppes, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kościół św. Jakuba w Szczyrku, ul. Kolorowa 1
(c) Teka at pl.wikipedia, CC-BY-SA-3.0
The Church of St. Wawrzyńca w Chorzowie/St. Lawrence in Chorzów in the region of Silesia, in Poland. It was built in 1599; the structure is an example of wooden church architecture in 16th century Silesia.
(c) Photo: Marcin Konsek / Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0
Kaplica Matki Boskiej Różańcowej. Buków, województwo śląskie, Polska.
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Kaplica murowana i dzwonnica drewniana w Czernichowie
Autor: D T G, Licencja: CC BY-SA 3.0
Muzeum Chata Kawuloka w Istebnej Wojtoszach
Autor: Przykuta, Licencja: CC BY-SA 4.0
zabytkowy kościół Wniebowzięcia NMP w Miasteczku Śląskim, Polska, województwo śląskie, powiat tarnogórski
(c) Frankee at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej z 1675 r. w Sierakowicach (zabytek nr rejestr. A/360/60)
Kościół św. Mikołaja w Wilczej.
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Górnośląski Park Etnograficzny w Wojewódzkim Parku Kultury i Wypoczynku.
Autor: Zureks, Licencja: CC BY-SA 4.0
City Hall in Częstochowa (Poland) where the 9th International Workshop on 1 & 2 Dimensional Magnetic Measurement and Testing was held (see the banner)
Autor: myself (User:Piotrus), Licencja: CC BY-SA 3.0
Katowice
Autor: Bazie, Licencja: CC BY-SA 3.0 pl
Kościół parafialny p.w. św. Wawrzyńca; Zacharzowice, ul. Wiejska, gmina Wielowieś
Autor: Mariuszjbie, Licencja: CC BY-SA 3.0
Pietrowice Wielkie - kościół odpustowy p.w. Świętego Krzyża, drewniany
Autor: Tomasz Nycz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Kościół pw. Wszystkich Świętych w Łaziskach, gmina Godów, pow. wodzisławski, woj. śląskie
(c) Photo: Marcin Konsek / Wikimedia Commons, CC BY-SA 4.0
Kościół św. Rocha. Zamarski, województwo śląskie, Polska.
Autor: User:Ephraim Stillberg, Licencja: CC BY-SA 3.0
Austeria w Sławkowie (woj. śląskie)
(c) Frankee at pl.wikipedia, CC BY-SA 2.5
Kościół św. Jadwigi w Zabrzu - należy do szlaku architektury drewnianej Śląska.
Autor: Lestat (Jan Mehlich), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pałac biskupi w Katowicach. W tle kopuła katedry.